Vest: Na današnji dan - 5. April -

1242. godine – U bici na zaleđenom čudskom jezeru, Rusi su pod komandom kneza Aleksandra Nevskog potukli nemačke i holandske ritere, sprečivši ih da okupiraju severozapadne oblasti Rusije.

1588. godine – Rođen je engleski filozof Tomas Hobs. Ideje o čoveku kao slobodnom pojedincu i državi kao veštačkoj tvorevini nastaloj na osnovu ugovora pojedinaca, izneo je u delima “Levijatan”, “Osnovi prirodnog zakona i politike”, “O telu”, “O čoveku”, “O građaninu”, “O političkom telu”.

1794. godine – Giljotiniran je francuski revolucionar Žorž Danton, vođa radikalne grupe montanjara, protivnika monarhije u francuskoj revoluciji. Zalagao se za sporazum sa krupnom buržoazijom i za mir sa Engleskom. Često je vodio narod u borbi, zbog čega je zadobio veliku popularnost. predvodio je napad na parisku tamnicu bastilju. Protivio se revolucionarnom teroru, zbog čega je došao u sukob s vođom jakobinaca Robespjerom, koji ga je optužio za izdaju i poslao na giljotinu.

1818. godine – U bici kod Maipua čileanske i argentinske trupe su porazile špansku vojsku, čime je obezbeđena nezavisnost Čilea.

1827. godine - Rođen engleski hirurg Džozef Lister, osnivač antiseptičke medicine, koji je 1867. godine prvi uveo antisepsu u hirurgiju. Kasnije su primenjene savremenije metode, ali je u hirurgiji i sada osnovni njegov princip da bakterije ne smeju da dođu na mesto podvrgnutog operaciji.

1841. godine – U niškom, leskovačkom, pirotskom i vranjskom kraju izbila je buna protiv Turaka, poznata kao “Milojeva i Srndakova buna”, koju su predvodili Miloje Jovanović i Nikola Srndak. Posle borbi kod Prve Kutine i Gornjeg Matejevca, 23. aprila 1841. godine, Turci su u krvi ugušili bunu, mnoga sela spalili, a Jovanovića pogubili.

1865. godine – Umro je srpski kompozitor, pijanista i horovođa Kornelije Stanković, osnivač nacionalnog pravca u muzici. Svojim doprinosom je zainteresovao posebno ruske kompozitore, Petra Iliča Čajkovskog “Slovenski mars” i Nikolaja Rimskog Korsakova “Fantazija na srpske teme”. Proučavao je i beležio do tada samo usmenom tradicijom sačuvano srpsko crkveno pojanje. Dela: šest svezaka “Srpskih narodnik pesama”, “Pravoslavno crkveno pojanje u srpskoga naroda”.

1881. godine – Velika Britanija je u Pretoriji zaključila mirovni ugovor sa Burima i priznala nezavisnost južnoafričke republike Transval.

1887. godine – Kralj Milan Obrenović naimenovao je prvih 16 članova Srpske kraljevske akademije koja je osnovana 1. novembra 1886. godine. Prvi predsednik bio je Josif Pančić, a sekretar Jovan Žujović. Od 1888. godine akademici su sami birali stalne i dopisne članove.

1900. godine - Rođen američki filmski glumac Spenser Trejsi, prvi glumac koji je dve godine uzastopno dobio nagradu "Oskar" - za filmove "Hrabri kapetan" 1937. godine i "Grad dečaka" 1938. godine. Ostali filmovi: "Citadela", "Starac i more", "Nirnberški proces", "Pogodi ko dolazi na večeru".

1902. godine – Na stadionu Ibroks Park u Glazgovu poginulo je 20, a povređeno najmanje 200 ljudi kada se srušila tribina tokom fudbalske utakmice Škotske i Engleske.

1908. godine – Rođen je austrijski dirigent Herbert fon Karajan, jedan od najvećih dirigenata 20. veka. Bio je dirigent Berlinske filharmonije i Bečke državne opere.

1908. godina - Rođena američka filmska glumica Rut Elizabet Dejvis, poznata kao Bet Dejvis. Snimila je više od 80 filmova. Filmovi: "Opasna", "Džezabel", "Elizabeta i Eseks", "Huarez", "Sve o Evi", "Svadbeni ručak".

1916. godine - Rođen američki filmski glumac Gregori Pek, najpoznatiji po ulozi liberalnog južnjačkog advokata u filmu "Ubiti pticu rugalicu", za koju je nagrađen "Oskarom". Ostali filmovi: "Dvoboj na suncu", "Džentlmenski sporazum", "Snegovi Kilimandžara", "Praznik u Rimu", "Mobi Dik", "Mesec šunjalica".

1939. godine - Nemačkoj deci između deset i 13 godina naređeno da se učlane u nacističku omladinsku organizaciju "Hitlerjugend".

1941. godine - Potpisan jugoslovensko-sovjetski pakt o prijateljstvu, ali to nije imalo praktičan značaj, jer SSSR u tom trenutku nije mogao da brani Jugoslaviju, koja je posle puča od 27. marta - kojim je oboren regent princ Pavle Karađorđević i vlada Dragiše Cvetkovića i Vlatka Mačeka - ušla u britanski blok, podjednako nemoćan da joj pritekne u pomoć.

1942. godine - U Moskvi predstavnici SSSR, Poljske, Čehoslovačke, Jugoslavije i Bugarske u Drugom svetskom ratu održali sveslovenski kongres, s kojeg je svim Slovenima upućen poziv da se bore protiv fašističkog okupatora.

1944. godine - Britanski i američki bombarderi treći put u Drugom svjetskom ratu zasuli Niš tepihom bombi, usmrtivši najmanje 88 srpskih civila. Na grad je izbačena veštačka magla, a potom je tokom 40 minuta u tri navrata, počev od 15.00 časova, nasumce zasut s 248 bombi težine između 100 i 500 kilograma. U napadu, kao ni prilikom prvog bombardovanja grada u oktobru 1943. godine, kada je poginulo više od 250 ljudi, i drugog krajem marta 1944. godine, kada je bilo više od 50 žrtava - angloamerička avijacija nije mnogo naškodila nemačkoj vojnoj sili.

1945. godine – Predsednik privremene vlade Jugoslavije Josip Broz Tito potpisao je u Moskvi ugovor o prijateljstvu i uzajamnoj pomoći i posleratnoj saradnji bivšeg SSSR-a i Jugoslavije.

1951. godine – Sud u Njujorku osudio je na smrt Džulijusa i Etel Rozenberg zbog navodne atomske špijunaže u korist bivšeg SSSR-a.

1955. godine – Britanski premijer Vinston Čerčil podneo je ostavku, okončavši dugu političku karijeru koja je, uz uspone i padove, trajala od početka 20. veka. Na položaju premijera i lidera Konzervativne stranke nasledio ga je šef diplomatije Entoni Idn.

1958. godine – U Beogradu umrla srpska književnica Isidora Sekulić, čije je delo imalo značajan uticaj na razvoj moderne srpske književne kritike i esejistike. Radila je u prosveti a sarađivala sa svim boljim časopisima na teritoriji Jugoslavije. Bila je poliglota a dosta dela je prevela sa engleskog. Dela: “Pisma iz Norveške”, “Đakon Bogorodične crkve”, “Saputnici”, “Gospa Nola”.

1964. godine - Umro američki general Daglas Makartur, u Drugom svetskom ratu komandant američkih trupa na Dalekom istoku, koji je u ime SAD u septembru 1945. godine potpisao kapitulaciju Japana. Potom je postavljen za komandanta savezničkih snaga u Japanu, a u početku rata u Koreji je komandovao snagama UN, ali je smenjen u aprilu 1951. godine zbog namere da rat prenese na teritoriju Kine.

1975. godine – U Tajpehu, glavnom gradu Tajvana, umro je kineski general i političar Čang Kaj Šek. Poražen od snaga Mao Cetunga, Čang se 1949. godine povukao sa ostatkom svojih trupa na Tajvan, gde je proglasio Republiku Kinu kojom je vladao do smrti.

1989. godine – Poljska vlada je legalizovala opozicioni radnički sindikat “Solidarnost”. Osnovana 1980. godine kao nezavisni sindikat, “Solidarnost” je ubrzo prerasla u masovni društveno-politički pokret sa oko 10 miliona sledbenika.

1989. godine - Umro srpski lekar Vojislav Arnovljević, osnivač kardiološke škole u Jugoslaviji, profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu i član Srpske akademije nauka i umetnosti. Organizovao je prve kurseve iz kardiologije za lekare iz cele zemlje i objavio je oko 90 studija iz kardiologije i drugih oblasti interne medicine. Od 1932. godine do 1934. godine izdavao je "Medicinski godišnjak", a od 1948. godine do 1963. godine uređivao je "Lekarski priručnik".

1989. godine - Vijetnam saopštio da će do 30. septembra 1989. godine povući sve trupe iz Kambodže.

1992. godine – Građani Sarajeva, u želji da spreče dalje nacionalne sukobe, opkolili su zgradu Skupštine BiH, zahtevajući da se obrazuje vlada nacionalnog spasa. Na njih su pucali snajperisti iz obližnjih solitera. Poginulo je osam, a povređeno 50 demonstranata.

1997. godine – Umro je američki pisac Alen Ginzberg. Njegova zbirka poezije “Urlik i druge pesme” smatra se najznačajnijim delom bitničkog pokreta pedesetih godina 20. veka. Dela: Kadiš", "Prazno ogledalo", "Indijski dnevnici", "Sendviči stvarnosti", "Planetarne vesti", "Pad Amerike".

1999. godine – U vazdušnim udarima NATO-a na SR Jugoslaviju pogođen je centar Aleksinca. Poginulo je 17 civila. Po četvrti put bombardovan manastir Gračanica. Bombardovani su još Leposavić, Beograd, Sombor, Niš, Vranje i Priština.

1999. godine – Libija je predala škotskom pravosuđu dvojicu svojih državljana optuženih za rušenje putničkog aviona u 1988. godine iznad Lokberija (Škotska) kada je poginulo 270 putnika. UN su suspendovale sankcije protiv Libije uvedene 15. aprila 1992. godine.

2005. godine – Umro je Sol Belou dobitnik Nobelove nagrade za književnost i jedan od najznačajnijih američkih pisaca posle Drugog svetskog rata.

2008. godine - Umro je američki glumac Čarlton Heston, dobitnik Oskara 1959. za ulogu u filmu “Ben Hur”. Slavu je stekao igrajući Mojsija u filmu “Deset zapovesti”. 

2009. godine - Na predsedničkim izborima u Makedoniji pobedio je Đorđe Ivanov, kandidat stranke VMRO-DPMNE, sa 63 odsto glasova. Na glasanje je izašlo 42 odsto stanovnika, a po makedonskom zakonu da bi se izabrao novi šef države dovoljno je da izađe 40 odsto glasačkog tela.

2012. godine - Osnivač i lider italijanske antimigracione partije Severna liga Umberto Bosi, podneo je ostavku nakon 30 godina političke karijere. Bosijeva ostavka usledila je nakon optužbi da je novac poreskih obveznika, namenjen za partiju, trošio na renoviranje kuće i na potrebe članova svoje porodice.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici!