Vest: Na današnji dan - 31. Decembar -

1492. godine - Španija od Mavara preotela južni grad Granadu, čime je konsolidovana monarhija pod kraljem Ferdinandom Petim.

1494. godine – U Rim su ušle snage francuskog kralja Šarla VIII . U nameri da osvoji Italiju i pripremi krstaški rat protiv Turske, francuski kralj je prodro do Napulja, ali je bio prisiljen da se povuče pred vojnim savezom pape, Španije, Mletaka i milanskog vojvode.

1600. godine – Engleska kraljica Elizabeta I izdala je povelju o osnivanju Istočnoindijske kompanije za trgovinu, koja je krajem 17. veka imala znatna suverena prava kao što su pravo na vođenje rata i sklapanje mira, kovanje novca, da bi 1757. godine postala najjača vlast u Indiji. Velika Britanija je 1858. godine preuzela sve upravne funkcije kompanije.

1617. godine – Rođen je španski slikar Bartolomeo Esteban Muriljo, koji je stvorio tip Madone po modelu crnokose španske žene - slike za crkve u Sevilji. Pored religioznih tema, slikao je i prizore sa ulice – “Mali prosjak”, “Deca jedu dinju”.

1719. godine – Umro je engleski astronom Džon Flemstid, prvi kraljevski astronom, osnivač nacionalne opservatorije u Griniču 1675. godine.

1799. godine - Trupe francuskog generala Napoleona Bonaparte ušle u Siriju.

1833. godine - Britanske trupe zauzele Foklandska ostrva u Atlantskom okeanu, udaljena oko 500 kilometara od obale Argentine - nad kojima je dan ranije London proglasio suverenitet - i izbacile s njih argentinski garnizon.

1837. godine - Rođen ruski kompozitor, pijanista i dirigent Milij Aleksijevič Balakirjev, pokretač i idejni vođa kompozitorske grupe, po njemu nazvane Balakirjevljev kružok ili "Velika petorica". Grupu su činili još Cezar Kjuj, Modest Musorski, Nikolaj Rimski-Korsakov i Aleksandar Borodin. Nadovezujući se na ruskog kompozitora Mihaila Glinku, izgradio je muzički stil na elementima folklora, prvenstveno ruskog i orijentalnog. Dela: simfonijske poeme "Rusija", "Tamara", muzika za "Kralja Lira", klavirske kompozicije, uključujući fantaziju "Islamej".

1839. godine - Francuski pionir fotografije Luj Dager snimio prvu fotografiju Meseca.

1845. godine - Rođen je srpski državnik Nikola Pašić, jedan od najznačajnijih političara u istoriji Srbije i Jugoslavije, osnivač i vođa Narodne radikalne stranke od 1881. godine do 1926. godine. Prvi put je bio predsednik vlade Srbije 1891. godine, a od 1903. godine sastavio je 22 vlade u vreme tri kralja: Aleksandra Obrenovića, Petra i Aleksandra Karađorđevića. Bio je šef jugoslovenske delegacije na Versajskoj mirovnoj konferenciji.

1877. godine – U Švajcarskoj je umro francuski slikar Gistav Kurbe, osnivač realističke škole i jedan od prvih umetnika koji je radio u prirodi, učesnik Pariske komune 1871. godine. Osuđivan i progonjen zbog svoje demokratske političke delatnosti emigrirao je u Švajcarsku 1873. godine.

1879. godine – Američki pronalazač Tomas Alva Edison prvi put je javno demonstrirao u Menlo Parku, Nju Džersi, električnu sijalicu.

1880. godine – Rođen je američki general Džordž Maršal, načelnik Generalštaba kopnene vojske SAD. Kao državni sekretar SAD sačinio je plan za obnovu posleratne Evrope poznat kao Maršalov plan koji je prihvaćen na konferenciji 16 zemalja 1947. godine u Parizu. Dobitnik je Nobelove nagrade za mir 1953. godine.

1898. godine - Rođena srpska glumica Ljubinka Bobić, koja je 1921. godine započela karijeru u Beogradu kao tumač uloga naivnih, nestašnih, vragolastih devojaka, osvojivši naprečac gledalište vedrinom i neposrednošću. Tumačeći kasnije karakterne uloge, iskazala je izuzetno scensko umeće. Njenu karijeru je najviše obeležila nenadmašna interpretacija Živke u "Gospođi ministarki" Branislava Nušića.

1905. godine - Rusija u rusko - japanskom ratu prinuđena da Japanu preda mandžurski lučki grad Port Artur.

1911. godine – Marija Sklodovska Kiri dobila je drugu Nobelovu nagradu za hemiju za istraživanje radioaktivnih elemenata. Prvu je 1903. godine podelila je sa suprugom Pjerom i Bekerelom.

1913. godine - Turski garnizon na ostrvu Hios predao se Grcima.

1915. godine - Okončana petodnevna bitka kod Sarikamisa u Prvom svjetskom ratu tokom koje je ruska vojska nanijela težak poraz turskoj armiji - Turci su izgubili 77.000 od 95.000 vojnika.

1918. godine - Umro francuski pisac Edmon Rostan, koji je s velikim uspehom oživio barokne tragikomedije i romantične drame. S virtuoznošću i raskošnim duhom, lirskom tananošću i herojskim zanosom pisao je komade koji su bili događaj u francuskom pozorišnom životu. Dela: drame "Sirano de Beržerak", "Romantične duše", "Daleka princeza", "Orlić".

1920. godine - Rođen američki pisac i profesor biohemije ruskog porekla Isak Asimov, pisac naučno-fantastične proze. Naučno-popularna dela: "Hemikalije života", "Zvezde i njihovi putevi", "Unutar atoma", "Svet nitrogena", "Ljudski mozak", "Nauka, brojevi i ja". Književna dela: "Ja, robot", "Čelične pećine", "Golo sunce", "Vasionske struje", "Zadužbina", "Druga zadužbina", "Zadužbina i carstvo", "Kraj večnosti".

1933. godine - U Barseloni počeo ustanak za radnička prava pod vođstvom anarhista i sindikalista, koji je ubrzo ugušen.

1938. godine – U Indijanopolisu, SAD prvi put je zvanično uveden test na alkohol za vozače “drunkometer”.

1942. godine - Japanci u Drugom svetskom ratu zauzeli glavni grad Filipina Manilu.

1943. godine - Odstupajući pred Crvenom armijom, Nemci u Drugom svetskom ratu počeli povlačenje sa Kavkaza.

1945. godine – U saobraćaj je pušten treći put obnovljen železnički most preko Save kod Beograda.

1955. godine - U Panami ubijen predsednik - pukovnik Hose Antonio Remon, koga je nasledio prvi potpredsednik Hose Ramon Gisado. Gisado je držao vlast manje od dve sedmice i oboren je pod optužbom da je učestvovao u zaveri koja je prethodila ubistvu Remona.

1959. godine - Lansiran prvi vasionski brod ka Mesecu, sovetska "Luna 1" bez ljudske posade.

1959. godine - Dan pošto je srušio korumpirani režim diktatora Fulhensija Batiste i ušao u Havanu, Fidel Kastro za privremenog predsednika Kube naimenovao Manuela Urutiju.

1968. godine - Supersonični sovjetski putnički avion "TU-144" obavio je prvi let, nekoliko meseci pre britansko - francuske supersonične letelice "Konkord".

1971. godine - Austrijski političar i diplomata Kurt Valdhajm preuzeo je dužnost generalnog sekretara UN, nakon što se sa tog mesta povukao burmanski političar U Tant.

1971. godine - Tokom fudbalske utakmice "Seltika" i "Rendžersa" u škotskom gradu Glazgovu srušio se deo tribine na stadionu "Ajbroks park" i poginulo je 66 navijača.

1981. godine - U vojnom udaru koji je predvodio poručnik vazduhoplovstva Džeri Rolings, u Gani je oborena civilna vlada Hile Limana.

1983. godine - U vojnom udaru u Nigeriji svrgnut je predsednik Šehu Šagari, koji je na vlast došao na izborima 1979. godine na kojima je okončana 13 - godišnja vojna vladavina. Novi predsednik postao je šef vojne hunte general Mohamed Buhari.

1988. godine - Gerilci mozambičkog desničarskog pobunjeničkog pokreta Renamo postavili zasedu putničkom vozu na zapadu Mozambika, ubivši najmanje 22 i ranivši više od 70 putnika.

1994. godine - Više od 70 ljudi poginulo i najmanje 670 ranjeno tokom dvodnevnih borbi sukobljenih islamskih frakcija u glavnom gradu Avganistana Kabulu.

1995. godine – Američki inženjerci su završili pontonski most preko Save, a potom su američki tenkovi i trupe iz sastava snaga UN za održanje mira ušli u Bosnu.

1996. godine – Širom Srbije stotine hiljada građana, koji su gotovo dva meseca svakodnevno protestovali tražeći priznavanje rezultata lokalnih izbora na kojima je pobedila opozicija, okupili su se na centralnim gradskim trgovima da dočekaju Novu godinu.

1998. godine – Ministri finansija Evropske unije saopštili su definitivne kurseve prema kojima će se nacionalne valute 11 zemalja EU menjati u evro kad jedinstvena evropska valuta 1. januara 1999. godine bude zvanično puštena u promet.

1999. godine – Predsednik Rusije Boris Jeljcin podneo je ostavku i za vršioca dužnosti šefa države imenovao Vladimira Putina, dotadašnjeg premijera.

2000. godine – Saudijska Arabija, Kuvajt, Bahrein, Katar, Oman i Ujedinjeni Arapski Emirati, članice Saveta za saradnju u Zalivu potpisale su pakt o zajedničkoj odbrani po kojem se napad na jednu od zemalja članica smatra napadom na svih šest zemalja GCC.

2004. godine - U požaru tokom koncerta u jednom noćnom klubu u Buenos Ajresu u Argentini poginulo je 186 ljudi, a više stotina je povređeno.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici!