Vest: Na današnji dan - 3. Mart -

1652. godine - Rođen engleski pisac Tomas Otvej, čije se stihovane tragedije odlikuju poetskim darom i snažnom tragikom, prožetom sentimentalnošću u slikanju ljudskih emocija. Dela: "Spasena Venecija", "Siroče", "Don Karlos".

1703. godine – Umro je engleski naučnik i pronalazač Robert Huk, koji je usavršio barometar, teleskop i mikroskop i prvi otkrio ćelijsku strukturu biljaka. Postavio je osnovni zakon teorije elastičnosti poznat kao “Hukov zakon”.

1707. godine – Umro je car Aurangzeb, najmlađi sin cara Džehana, poslednji veliki mogulski vladar Indije. Tokom njegove vladavine od 1658. godine Mogulsko carstvo je teritorijalno prošireno, ali je oslabljeno iznutra progonima hinduizma i fanatičnim širenjem islama.

1792. godine - Umro škotski arhitekta i dekorater Robert Adam, jedan od tvoraca neoklasicističkog stila u arhitekturi. Projektovao je mnoge javne zgrade izuzetne elegancije, posebno u Londonu, koje se odlikuju karakterističnim vazdušastim i prozračnim stilom, nazvanim njegovim imenom.

1808. godine – Francuske trupe pod komandom maršala Joakima Mire zauzele su Madrid.

1847. godine – Rođen je američki fizičar škotskog porekla Aleksander Grejem Bel, pronalazač električnog telefona 1875. godine. Bavio se istraživanjem mehanike govora i 1872. godine je u Bostonu osnovao školu učitelja za gluvoneme. Patent nije bio zaštićen, pa su ga mnogi pokrali i tek je 1886. godine Vrhovni sud SAD presudio da je on jedini vlasnik patenta. Bogat i slavan, potom se potpuno posvetio starom poslu - lečenju gluvih.

1861. godine – Manifestom cara Aleksandra II ukinuto je kmetstvo u Rusiji. Više od 47 miliona kmetova oslobođeno je feudalnog odnosa i dobilo pravo da trguje, da se bavi zanatima i svim poslovima u privredi.

1875. godine – U Pariskoj operi prvi put je izvedena Bizeova opera “Karmen”.

1878. godine – Potpisan je Sanstefanski mirovni ugovor Rusije i Turske kojim je Rusija pokušala da “istočno pitanje” reši u svoju korist i stvaranjem Velike Bugarske, koja je obuhvatila i neka područja istočne Srbije, obezbedi prevlast na Balkanu. Zbog žestokog protivljenja evropskih sila, Srbije i Grčke izvršena je revizija Sanstefanskog ugovora na Berlinskom kongresu u junu iste godine.

1886. godine – Nakon srpskog poraza kod Slivnice, Srbija i Bugarska zaključile su Bukureštanski mir. Tromesečni rat koji je počeo kralj Milan Obrenović zbog pripajanja istočne Rumelije Bugarskoj, znatno je oslabio kraljev položaj u zemlji.  Slabije opremljena srpska vojska je odbijena i posle poraza na Slivnici Bugari su zauzeli Pirot. Rat nije doneo teritorijalne promene, ali je znatno oslabio poziciju kralja Milana Obrenovića. Najprije je prisiljen da prihvati liberalno-demokratski ustav, a 1889. godine da abdicira u korist sina Aleksandra.

1918. godine – U Brest-Litovsku je potpisan mirovni ugovor Sovjetske Rusije i Nemačke i njenih saveznika u Prvom svetskom ratu. Zbog unutrašnje nestabilnosti i izostanka podrške sila Antante, sovjetska vlast bila je prisiljena da napravi velike teritorijalne ustupke i pristane da Nemačkoj plati ratnu odštetu.

1924. godine – Narodna skupština u Ankari ukinula je Muslimanski kalifat i proterala iz zemlje kalifa i njegovu porodicu, kao deo reformi u modernizaciji zemlje predsednika Kemala Ataturka.

1924. godine – Kraljevina Italija je anektirala Slobodnu Državu Rijeku.

1931. godine - Pesma "Zastava posuta zvezdama" proglašena himnom SAD.

1944. godine – Američki vojni avioni pojavili su se iznad Berlina, prvi put u Drugom svetskom ratu.

1974. godine – U dotad najtežoj nesreći u istoriji civilnog vazduhoplovstva, poginulo je svih 346 ljudi u turskom putničkom avionu DC-10, koji se srušio blizu Pariza.

1980. godine – Vođa partije ZAPU Robert Mugabe je ubedljivom većinom dobio prve slobodne izbore u Rodeziji danas Zimbabve i potom formirao prvu većinsku crnačku vladu.

1980. godine - Francuski predsjednik Valeri Žiskar d`Esten u razgovoru s državnicima arapskih zemalja Persijskog zaliva prvi put u zvaničnoj formi priznao palestinskom narodu pravo na samoopredjeljenje.

1987. godine - Umro američki pozorišni i filmski glumac Deni Kej, sjajan komičar, koji se angažovao i u Unicef-u, agenciji UN za pomoć deci. Filmovi: "Čudo od čovjeka", "Momak iz Bruklina", "Pesma se rodila", "Revizor", "Ludi podvig".

1988. godine – Umro je poljski violinista Henrik Šering jedan od najvećih majstora violine 20. veka. Afirmisao se među vrhunske virtuoze već na početku karijere 1933. godine i sa širokim repertoarom od barokne do savremene muzike, priređivao koncerte širom sveta. Profesor Muzičkog fakulteta u Meksiku je postao 1945. godine a od 1953. godine je kao ambasador dobre volje meksičke vlade priređivao koncerte koji su oduševljavali publiku širom sveta. Gostovao je i na Dubrovačkim letnjim igrama.

1991. godine – Stanovnici Letonije i Estonije su ubedljivom većinom glasali za nezavisnost od Sovjetskog Saveza.

1991. godine - Umro engleski atomski fizičar i matematičar Vilijam Džordž Peni, otac britanske atomske bombe. Pod njegovom kontrolom je izvedena prva proba britanskog atomskog oružja 1952. na ostrvima Monte Belo u zapadnoj Australiji.

1993. godine - Umro američki virusolog, poreklom poljski Jevrejin, Albert Brus Sejbin, pronalazač vakcine protiv poliomielitisa poznate kao zarazna dječija paraliza. Tzv. Sejbinova vakcina, spravljena od oslabjelih virusa, prvi put je masovno primijenjena u SSSR-u. Bio je profesor Medicinskog koledža Univerziteta u Sinsinatiju, potom predsednik Vajdžmanovog instituta u Izraelu.

1996. godine – Konzervativna Narodna partija Hosea Marije Asnara pobedila je na parlamentarnim izborim u Španiji, čime je okončana 13-godišnja vladavina socijalističkog premijera Felipea Gonsalesa.

1996. godine – Umrla je francuska spisateljica Margaret Diras, autor više romana među kojima su najpoznatiji “Moderato kantabile”, “Bestidnici”, “Mornar iz Gibraltara”. Napisala je i scenarij za film “Hirošima, ljubavi moja”.

1996. godine – U eksploziji bombe podmetnute u autobus u centru Jerusalima poginulo je 19 ljudi, među kojima i bombaš-samoubica.

1996. godine – Jugoslovenske vlasti uhapsile su Radoslava Kremenovića i Dražena Erdemovića, koje je Haški sud osumnjičio za ratne zločine počinjene u Srebrenici u julu 1995, i predale ih Međunarodnom sudu. Kremenović je, nakon istrage pušten, jer sud nije dokazao njegovu krivicu, a Erdemović, prvi optuženi koji je priznao krivicu, osuđen je na pet godina zatvora.

2002. godine – Građani Švajcarske izjasnili su se na referendumu da njihova država postane članica Ujedinjenih nacija.

2004. godine – Srbija je dobila manjinsku vladu na čelu sa premijerom Vojislavom Koštunicom, koji je lider Demokratske stranke Srbije. Vlada je izabrana uz podršku Socijalističke partije Srbije.

2004. godine – U Francuskoj je zakonom zabranjeno nošenje muslimanskih feredža u državnim školama.

2004. godine - Muzej "Holokaust" iz Vašingtona dostavio Ministarstvu prosvjete Republike Srpske mikrofilmovanu jasenovačku građu, koju je Vlada Srpske 2000. godine predala tom muzeju.

2005. godine – Avanturista Stiv Foset prva je osoba na svetu koja je letela oko sveta bez prekida. Njegova letilica je sletela u Kanzas nakon skoro tri dana provedenih u vazduhu.

2008. godine – Umro je jedan od najvećih italijanskih i svetskih tenora 20. veka Đuzepe di Stefano, koji je nastupao u najvećim svetskim operskim kućama, uključujući milansku Skalu, njujorški Metropoliten i bečku i berlinsku operu. Upamćen je i po duetima sa čuvenom grčkom operskom divom Marijom Kalas.

2009. godine – Odlukom Okružnog suda u Beogradu rehabilitovana je jedna od najvećih srpskih glumica Živana-Žanka Stokić, koja je za života bila optužena da je u vreme Drugog svetskog rata kulturno i umetnički sarađivala sa okupatorom.

2010. godine – Umro je slikar i pisac Momo Kapor. Objavio je više od četrdeset knjiga, među kojima su najpoznatije “Foliranti”, “Provincijalac”, “Ada”, “Una”, “Od sedam do tri”, “Beleške jedne Ane”, “Hronika izgubljenog grada”. Romani “Una” i “Knjiga žalbi” doživeli su ekranizaciju. Prevođen je na francuski, nemački, poljski, češki, bugarski, mađarski, slovenački i švedski jezik. Autor je velikog broja dokumentarnih filmova i televizijskih emisija.

2012. godine – Pristalice vrhovnog verskog vođe ajatolaha Ali Hamneija osvojile su više od 75 odsto glasova na parlamentarnim izborima u Iranu i ubedljivo porazile snage predsednika Ahmadinedžada. Državni mediji navode da je na izbore izašlo preko 67 odsto od 48 miliona Iranaca sa pravom glasa.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici!