Vest: Na današnji dan - 29. Decembar -

1170. godine – Nadbiskup Tomas Beket ubijen je po nalogu engleskog kralja Henrija II pred oltarom Kenterberijske katedrale. Ranije blizak kraljev prijatelj i kancelar do izbora za nadbiskupa 1162. godine, usprotivio se nameri Henrija II da ograniči crkvenu vlast i odbio da položi zakletvu na kraljeva “Klarendonska pravila” o odnosima crkve i države. Papa Aleksandar III proglasio ga je 1173. godine svecem.

1721. godine – Francuzi su okupirali ostrvo Mauricijus u Indijskom okeanu. Ostrvo je 1810. godine potpalo pod britansku vlast, a nezavisnost je steklo 1968. godine.

1800. godine – Rođen je američki pronalazač Čarls Guđer, koji je 1839. godine otkrio proces vulkanizacije kaučuka. Njegov izum dorineo je brzom razvoju industrije gume, posebno prozvodnji automobilskih guma.

1809. godine – Rođen je Vilijam Juart Gledston, četiri puta premijer Velike Britanije. Poznat po političkim i socijalnim reformama, smatra se jednim od najvećih britanskih državnika. Legalizovao je 1871. godine radničke sindikate i 1884. godine izvršio tzv. treću parlamentarnu reformu.

1825. godine – Umro je francuski slikar Žak Luj David, osnivač i glavni predstavnik klasicizma, član Konventa i dvorski slikar Napoleona I, najpoznatija dela su mu: “Zakletva Horacija”, “Napoleonovo krunisanje”, “Porodica Žerar”, “Ubijeni Mara”, “Gospođa Rekamje”.

1835. godine – Umro je Filip Višnjić, je jedan od najpoznatijih srpskih guslara i tvoraca srpskih narodnih pesama. Oslepevši od velikih boginja još kao dete, Višnjić je postao profesionalni pevač. Pored toga što je bio redaktor starih pesama, Filip Višnjić je bio i tvorac novih pesama. Između ostalih njegovih pesama, ističu se sledeće: Smrt Kraljevića Marka, Dve pesme hagiografskog karaktera, o Svetom Savi, Hajdučka pesma o megdanu Baje Pivljanina i bega Ljubovića, Početak bune na dahije, Boj na Mišaru i Trinaest pesama o Prvom srpskom ustanku. Trinaest pesama „iz Karađorđina vremena“, zajedno s još nekoliko manje značajnih pesama od drugih pevača, čine poslednji, ustanički ciklus srpskog narodnog eposa. U manastriru Šišatovac, 1815. godine, se našao sa Vukom Karadžićem koji je zapisao njegovih sedamnaest pesama, četiri stare i trinaest novih, ustaničkih. U Šišatovcu je i kasnije Filip Višnjić često bivao gost kod tadašnjeg vodećeg srpskog pesnika Lukijana Mušickog.

1876. godine – Rođen je katalonski violončelista i dirigent Pablo Kazals, koji je otvorio novu epohu u sviranju violončela. Napustio je Španiju kada je Franko došao na vlast i do smrti 1973. godine živeo je u Francuskoj i Porto Riku.

1890. godine – Američki vojnici su kod “Ranjenog kolena” u Južnoj Dakoti masakrirali više od 200 Indijanaca iz plemena Sijuks, među kojima je bio veliki broj žena i dece.

1911. godine – Revolucionarna privremena skupština je za prvog predsednika Kine izabrala Sun Jat Sena, čime je posle više od tri milenujuma ukinuta monarhija.

1914. godine – Počela je bitka kod Sarikamisa u Prvom svetskom ratu u kojoj je, mnogo slabija ruska vojska, nanela težak poraz turskoj armiji. Turci su izgubili 77.000 od 95.000 vojnika.

1921. godine – Rođen je srpski pisac Dobrica Ćosić. Smatra se jednim od najvećih srpskih pisaca druge polovine 20. veka. Bio je prvi predsednik Savezne Republike Jugoslavije od juna 1992. godine. Smenjen je u junu 1993. godine, na inicijativu Srpske radikalne stranke. Bio je istaknuti član Saveza komunista Srbije do maja 1968. godine, kada je dosao u sukob sa politkom SKJ po nacionalnom pitanju, smatrajući da su Srbi ugroženi u jugoslovenskoj federaciji. Najpoznatija dela su mu: “Deobe”, “Koreni, “Vreme smrti”, “Otpadnik, “Vernik”, “Stvarno i moguće”.

1926. godine - Umro austrijski pisac Rajner Marija Rilke, jedan od najvećih liričara nemačkog jezika. Studirao je istoriju umetnosti, književnost i filozofiju u Pragu, Minhenu i Berlinu, a zatim ga je istraživački duh odveo na putovanja širom Evrope i Afrike. Kompletna ličnost, povučen u sebe i preosetljiv, postao je izraz jednog vremena i sveta na granici Istoka i Zapada, posebno mešavine slovenskog i germanskog. Dela: zbirke "Nove pesme", "Devinske elegije", "Soneti Orfeju", "Melodija o ljubavi i smrti", "Pesma o ljubavi i smrti korneta Kristofa Rilkea", "Knjiga slika", "Časlovac", roman "Zapisi Maltea Lauridsa Brigea".

1940. godine – Nemačko vazduhoplovstvo izvelo je najteže bombardovanje Londona u Drugom svetskom ratu, koje je britanskoj prestonici nanelo najveća razaranja od “velikog požara” 1666. godine kada su uništene četiri petine grada.

1941. godine - Italijanski fašistički diktator Benito Musolini u Drugom svetskom ratu, u pismu vođi nacističke Nemačke Adolfu Hitleru, naglasio da pre proleća, prema zajedničkom planu i uz angažovanje italijanskih i nemačkih snaga, moraju da budu likvidirana žarišta ustanka u Srbiji, Bosni i Hercegovini i Crnoj Gori.

1942. godine - U Bihaću u Drugom svetskom ratu osnovan Ujedinjeni savez antifašističke omladine Jugoslavije. Posle oslobođenja ta organizacija je često menjala ime - Narodna omladina Jugoslavije, Savez omladine Jugoslavije, Savez Socijalističke omladine Jugoslavije. Raspala se 1991. godine posle otcepljenja četiri jugoslovenske republike.

1944. godine - Sovjetske trupe su u Drugom svetskom ratu ušle u Budimpeštu.

1973. godine – Filipinski diktator Ferdinand Markos, nastavio je da vlada po okončanju drugog predsedničkog mandata, iako po ustavu nije mogao ponovo da bude biran. Na osnovu vanrednog stanja koje je zaveo 1972. godine vladao je dekretima dok u pobuni 1986. godine nije zbačen s vlasti.

1981. godine – Umro je hrvatski književnik Miroslav Krleža, jedna od najznačajnijih ličnosti u kulturno - književnim zbivanjima 20. veka na jugoslovenskom prostoru. Od 1950. godine bio je na čelu Jugoslovenskog leksikografskog zavoda i glavni i odgovorni urednik Enciklopedije Jugoslavije. Njegov obimni književni opus obuhvata poeziju, romane, pripovetke, drame i eseje “Hrvatski bog Mars”, “Povratak Filipa Latinovića”, “Gospoda Glembajevi”, “U agoniji”.

1984. godine - Umro je srpski pisac Gvido Tartalja, koga su pojedini književni kritičari nazvali "Zmaj savremene književnosti za decu". Objavio je više od 30 knjiga, a za mnoge njegove pesme komponovana je muzika za dečije horove. Diplomirao je na Pravnom fakultetu u Beogradu. Dela: zbirke pesama:"Pesma i grad", "Lirika", "Začarani krug", "Srmena u gradu ptica", "Pesme", pesme za decu: "Oživela crtanka", "Šta meseci pričaju", "Od oblaka do maslačka", "Dedin šešir i vetar", "Gusarska družina", "Prvi let".

1986. godine - Umro engleski državnik i publicista Moris Harold Makmilan, premijer Velike Britanije. Prethodno je u kabinetima konzervativaca bio državni podsekretar, ministar avijacije, stambenih pitanja, odbrane, finansija i inostranih poslova. Dela: politički spisi "Srednji put", "Ekonomski aspekti odbrane", memoari o Drugom svjetskom ratu "Vetrovi promjene", "Izbijanje rata", "Plima sreće", "Jahanje oluje".

1989. godine - Parlament Čehoslovačke za šefa države izabrao češkog pisca Vaclava Havela, dugogodišnjeg disidenta pod komunističkim režimom, koji je kao "državni neprijatelj" proveo pet godina u zatvoru. On je nasledio Gustava Husaka, koji je prethodno pod pritiskom javnosti podneo ostavku.

1992. godine – Savezna skupština izglasala je nepoverenje prvoj vladi SR Jugoslavije i smenila sa mesta premijera srpskog biznismena iz SAD Milana Panića. Za vršioca dužnosti premijera imenovan je potpredsednik vlade Radoje Kontić. Smenjivanje Panića usledilo je nakon njegovih sukoba s predsednikom Srbije Slobodanom Miloševićem oko sprovođenja mirovne politike prema bivšim jugoslovenskim republikama.

1993. godine - Vatikan i Izrael, posle 2.000 godina uglavnom neprijateljskih odnosa Rimokatoličke crkve i Jevreja, usvojili dokument o međusobnom priznanju Svete stolice i jevrejske države.
1996. godine - Vlada Gvatemale i vođe gerilskog pokreta potpisali sporazum kojim je posle 36 godina zvanično okončan poslednji i najduži građanski rat u centralnoj Americi.

1999. godine – U nevremenu koje je zahvatilo više evropskih zemalja život je izgubilo oko 130 ljudi.

2001. godine – U Kabulu su po prvi put patrolirale avganistanske i britanske trupe, što je bila proba za mirovne operacije.

2004. godine – Umro je Džeri Orbah američki glumac koji se proslavio ulogama na Brodveju, u filmovima kao i u poznatoj TV seriji “Red i zakon”.

2008. godine - Umro je Vladislav Lalicki, jugoslovenski scenograf i kostimograf, slikar čiji je rad poznat širom sveta. Lalicki je bio ilustrator više od 500 knjiga, scenograf i kostimograf za preko 200 filmova i 500 pozorišnih predstava među kojima su kultne predstave Ateljea 2012 "Dragi moj lažljivče", "Arsenik i stare čipke", "Kralj Ibi", "Kafanica, sudnica, ludnica", "Kosa", "Čudo u Šarganu".

2010. godine - Umro je Vladan Batić, poslanik Narodne skupštine Srbije i predsednik Demohrišćanske stranke Srbije.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici!