Vest: Na današnji dan - 27. Jun -

Na današnji dan - 27. Jun -

Na današnji dan - 27. Jun -

1550. godine - Rođen francuski kralj Šarl Deveti, tokom čije su vladavine od 1560. godine do 1574. godine počeli verski ratovi rimokatolika i hugenota. Na nagovor majke Katarine de Mediči, koja je delovala u dogovoru sa papom Grgurom, odobrio je 1572. godine pokolj hugenota u Vartolomejskoj noći.

1693. godine – Džon Danton izdao je u Londonu prvi ženski časopis, “Lejdis Merkuri”.

1743. godine - U ratu za austrijsko nasleđe britanski kralj Džordž Drugi porazio Francuze kod Detingena, kao poslednji monarh Velike Britanije koji je predvodio trupe u bici.

1801. godine – Britanske i turske trupe porazile su Francuze i zauzele Kairo.

1829. godine – Umro je engleski hemičar Džejms Smitson. Njegovim zaveštanjem osnovan je “Smitsonov institut” 1846. godine, jedna od najvećih institucija u svetu koja se bavi popularizacijom nauke i kulture.

1838. godine - Rođen indijski pisac Bankim Čandra Čaterdži, prvi značajniji autor koji je pisao na bengalskom jeziku. Bio je pod znatnim uticajem škotskog pisca Voltera Skota i uglavnom je pisao romantične romane s domaćim temama i moralističkim tonom. Dela: romani "Kapalkundala", "Mrinalini", "Jurgalangurija", "Čandrašekhar", "Rađani", "Krišnakanter Čil".

1846. godine - Rođen irski politički vođa i nacionalni borac za autonomiju Čarls Stjuart Parnel, koji je uveo nove metode u borbi protiv Engleza. Postavši 1875. godine član engleskog parlamenta, otpočeo je opstrukciju u zakonodavnom telu uz istovremenu blokadu na terenu. Zatvoren je 1881. godine, ali je i iz zatvora upravljao borbom irskih nacionalista.

1877. godine - Ruske snage su prešle Dunav u ratu protiv Otomanskog carstva, u kojem su se na strani Rusije borile Srbija i Crna Gora. Rat je okončan pobedom Rusije, ali su potom Srbija i Crna Gora, na račun favorizovane Bugarske, oštećene Sanstefanskim mirom 1878. godine, koji je donekle izmenjen iste godine na Berlinskom kongresu. Srpski nacionalni interesi ipak su ponovo povređeni: Raška oblast je data na upravu Otomanskom carstvu, a Austro-Ugarskoj pravo da okupira Bosnu i Hercegovinu, čime je sprečeno ujedinjenje srpskih zemalja i izlazak Srbije na more.

1882. godine - Mesto Topola u Šumadiji, koje je u podnožju Oplenca osnovao vođa Prvog srpskog ustanka Đorđe Petrović - Karađorđe, proglašeno je varošicom. Karađorđe je 1781. godine tu podigao kuću s više pomoćnih zgrada, koju je početkom ustanka uništio beogradski dahija Kučuk Alija. Na istom mestu Karađorđe je 1805. godine podigao novu kuću s pomoćnim zgradama i sve ogradio palisadom. Tako je Topola postala utvrđeno naselje uz koje su počele da niču i druge kuće.

1905. godine - Pobunjeni ruski mornari su na otvorenom moru zauzeli oklopnjaču "Potemkin" iz sastava Crnomorske flote i potom pod crvenom zastavom uplovili u luku u Odesi. Pobuna na "Potemkinu" prvi je masovni izraz nezadovoljstva u ruskoj carskoj armiji i nagovestila je kasnije burne revolucionarne događaje.

1908. godine - Okončana je "bombaška afera" uperena protiv crnogorskog kneza Nikole Prvog Petrovića. Naziv je dobila po tome što je grupa studenata nabavila bombe nameravajući da se, kako se tvrdilo, obračuna s knezom. Zavera je otkrivena i pred sud su izvedena 52 protivnika autokratske kneževe vlasti. Četvorica su osuđena na smrt, a ostali na tri do 20 godina zatvora.

1932. godine - Posle državnog udara u Sijamu, kojim je kralj Rama Sedmi primoran na niz reformi, proglašen je ustav. Njime je okončana apsolutna monarhija i u toj državi na jugoistoku Azije je uspostavljena parlamentarna monarhija.

1941. godine - Fašistička vlada mađarskog diktatora Mikloša Hortija, saveznika nacističke Nemačke Adolfa Hitlera u Drugom svetskom ratu, objavila je rat SSSR-u.

1943. godine - Američki avioni su u Drugom svetskom ratu bombardovali grčku prestonicu Atinu, koja je bila pod nemačkom okupacijom.

1944. godine - Savezničke snage u Drugom svetskom ratu zauzele francuski grad Šerbur, važnu luku na La Manšu.

1946. godine - Ministri spoljnih poslova SSSR, SAD, Velike Britanije i Francuske odlučili da Grčkoj pripadnu Dodekaneska ostrva u jugoistočnom delu Egejskog mora, uključujući najveće - Rodos, koja su do tada bila pod italijanskom upravom.

1950. godine - U Jugoslaviji donesen "Osnovni zakon o upravljanju radnih kolektiva državnim privrednim preduzećima i višim privrednim udruženjima", kojim je uvedeno radničko samoupravljanje. Taj sistem je u početku imao dobre rezultate, ali je kasnije ispoljio mnoštvo slabosti - pre svega zbog ignorisanja tržišnih mehanizama i uspostavljanja komplikovane procedure sporazumevanja i dogovaranja privrednih subjekata.

1950. godine - Generalni sekretar UN Trigve Li zatražio od članica svetske organizacije da pomognu Južnoj Koreji u sukobu sa Severnom Korejom, a istog dana predsednik SAD Hari Truman naredio je američkom ratnom vazduhoplovstvu i mornarici da uđu u Korejski rat na strani Juga.

1954. godine - Prva nuklearna elektrana u svetu otvorena u Obninsku, u blizini Moskve.

1976. godine - Palestinski teroristi u Grčkoj oteli avion "Er Fransa" sa 246 putnika i 12 članova posade i potom odleteli u glavni grad Ugande Entebe, gde su ih 4. jula 1976. godine u spektakularnoj akciji likvidirali izraelski komandosi, oslobodivši taoce.

1976. godine - General Antonio Ramaljo Janeš izabran za predsednika Portugalije na prvim predsedničkim izborima posle poluvekovne diktature Antonija de Oliveire Salazara.

1978. godine - Sa sovjetskog kosmodroma "Bajkonur" lansiran vasionski brod "Sojuz 30", u kojem su bili poljski major Miroslav Hermaševski i sovjetski pukovnik Peter Klimuk. Posle osmodnevnog boravka u vasioni, u toku kojeg su se dvojica kosmonauta sastala na orbitalnoj stanici "Saljut-6" sa posadom "Sojuza 29" Vladimirom Kovaljonokom i Aleksandrom Ivančekovom, "Sojuz 30" se vratio na Zemlju.

1986. godine - Međunarodni sud u Hagu presudio da su SAD prekršile međunarodno pravo, jer su pomagale pobunjenicima protiv ljevičarske vlade u Nikaragvi.

1988. godine - Poglavar rimokatoličke crkve papa Jovan Pavle Drugi je, tokom posete Austriji, imao izuzetno srdačan susret sa predsednikom te zemlje i bivšim generalnim sekretarom UN Kurtom Valdhajmom, čija je zločinačka nacistička prošlost u Drugom svetskom ratu u Jugoslaviji i Grčkoj uveliko bila obelodanjena.

1989. godine - Umro engleski filozof Džuls Alfred Ejer, čija je knjiga "Jezik, istina i logika" svojevrstan manifest logičkog pozitivizma. Ostala dela: "Problem saznanja", "Pojam osobe".

1991. godine - Teritorijalna odbrana Slovenije napala je vojnike Jugoslovenske narodne armije, čime je počeo rat u severnoj jugoslovenskoj republici i pale prve žrtve nasilne secesije. Dva dana ranije Skupština pobunjene republike proglasila je nezavisnost Slovenije, a sutradan su njeni delegati napustili Skupštinu SFRJ.

1993. godine - Američke oružane snage bombardovale su iračku prestonicu Bagdad sa 23 krstareće rakete. Cilj bombardovanja je bilo sedište iračke obaveštajne službe, ali je ubijeno i ranjeno i više desetina civila.

1997. godine - Predsednik Tadžikistana Imomali Rahmonov i vođa islamista Said Abdulo Nuri potpisali mirovni ugovor o okončanju četvorogodišnjeg građanskog rata u toj bivšoj sovjetskoj republici.

1997. godine – Na konferenciji u Briselu predstavnici 95 zemalja saglasili su se da se zabrani upotreba nagaznih mina.

1998. godine - U zemljotresu u području turskog grada Adana poginulo je najmanje 120 ljudi.

1999. godine – U 80. godini umro je bivši lider grčke vojne hunte Georgos Papadopulos. Tokom vladavine hunte od 1967. godine do 1974. godine hiljade Grka su bile uhapšene i mučene.

2000. godine – Na sastanku u glavnom gradu Poljske predstavnici 106 zemalja usvojili su Varšavsku deklaraciju o perspektivama razvoja demokratskog poretka u svetu. Konferencija je održana na inicijativu Poljske i SAD, a poziv nije upućen Kini, Burmi, Iraku, SRJ i nekim drugim zemljama, u kojima se, prema oceni organizatora, ne poštuju ljudska prava. SRJ je pristupila Varšavskoj deklaraciju 2001. posle pada režima Slobodana Miloševića.

2003. godine - Bivši predsednik Republike Srpske Biljana Plavšić prebačena iz Haga u Švedsku, na odsluženje zatvorske kazne, na koju je osuđena pred Haškim tribunalom.

2004. godine - U Srbiji održan drugi krug predsedničkih izbora, u kojem je kandidat Demokratske stranke Boris Tadić pobedio kandidata Srpske radikalne stranke Tomislava Nikolića. Prvi krug održan je 13. juna.

2007. godine - Penzionisani general i bivši komandant Glavnog štaba takozvane Armije BiH Rasim Delić, optužen za ratne zločine nad Srbima, otputovao u Hag. Kao nadređeni jedinici „El Mudžahid“ znao je i odobravao brojne zločine nad srpskim i hrvatskim vojnicima i civilima. Osuđen je samo na 3 godine zatvora.

2008. godine - Komisija za simbole Republike Srpske utvrdila je da predlog za novu himnu Srpske bude kompozicija "Moja republika" autora Mladena Matovića.

2008. godine - Bil Gejts otišao, nakon 30 godina, sa rukovodećeg mesta američkog softverskog giganta "Majkrosofta" - da bi se posvetio filantropiji.



Podeli:

Povezane vesti

Ostavite komentar