Vest: Na današnji dan - 25. Decembar -

800. godine – Papa Lav III krunisao je u Rimu franačkog vladara Karla Velikog za svetog rimskog cara, što će biti titula nemačkih i austrijskih monarha do vremena Napoleona I.

1000. godine  - Krunisan je prvi mađarski hrišćanski kralj Stefan Ištvan.

1066. godine – U Vestminsterskoj katedrali u Londonu normanski vojvoda Vilijam I Osvajač krunisan je za kralja Engleske, nakon što je kod Hestingsa potukao vojsku Harolda II, poslednjeg saksonskog kralja. Od 1070. godine, kada je Vilijam osvojio celu zemlju, Normani su počeli da se stapaju sa pokorenim Anglosasima u englesku naciju.

1642. godine – Rođen je engleski fizičar, matematičar, mehaničar i astronom Isak Njutn, prema pojedinim izvorima datum njegovog rođenja je 4. januar 1643. godine, univerzitetski profesor na Kembridžu, koji je otkrio gravitaciju, odnosno opšti zakon privlačenja masa, čime je počela nova epoha u mehanici i astronomiji. Od 1703. godine do smrti 1727. godine bio je predsednik Londonskog kraljevskog društva. Nezavisno od Vilhelma Lajbnica otkrio je diferencijalni i integralni račun. Postavio je temelje klasične fizike i otkrio neke zakonitosti u optici. Objasnio je padanje i kretanje tela, kretanje Meseca oko Zemlje i planeta oko Sunca, kretanje kometa, plimu i oseku. Otkrio je zakon inercije, nezavisnosti dejstva sile i akcije i reakcije i izveo ostale teoreme mehanike. U matematici je pronašao i metodu interpolacije, uopštio binom i našao binomni beskonačni red, metodu približnog određivanja vrednosti nula funkcije, klasifikovao oko 80 algebarskih stepena. Konstruisao je prvi teleskop s konkavnim ogledalom. U čast Njutna znakom N se obeležava sila.

1688. godine - U Francusku pobegao Džejms Drugi, poslednji engleski kralj iz dinastije Stjuart, zbačen zbog apsolutističke politike i naturanja rimokatoličke vere.

1721. godine – Rođen je engleski pisac Vilijam Kolins, jedan od najznačajnijih engleskih lirskih pesnika 18. veka. Upadljivo je ispoljavao romantičarsko interesovanje za tajanstveno, legendarno i fantastično i izvesno demokratsko osećanje. Dela: ode "Veče", "Škotske praznoverice", "Sloboda".

1741. godine – Švedski fizičar Andres Celzijus objavio je pronalazak skale od sto stepeni za merenje temperature.

1745. godine – U Drezdenu je potpisan mirovni ugovor kojim je okončan Šleski rat između Austrije i Prusije.

1776. godine - General Džordž Vašington prebacio snage kojima je komandovao preko reke Delaver u Nju Džersiju i izveo iznenadni napad na nemačke plaćenike koji su se u američkom ratu za nezavisnost borili za račun Britanaca.

1868. godine - Zbog finansijskih teškoća u Beogradu je prestao da izlazi časopis "Vila", koji je 1865. godine pokrenuo srpski istoričar i državnik Stojan Novaković.

1870. godine – Rođena je nemačka revolucionarka Roza Luksemburg, vođa levice u poljskom i nemačkom radničkom pokretu, jedna od osnivača Komunističke partije Nemačke 1918. godine, predstavnica levog krila Druge internacionale. Hapšena i zatvarana, ubijena je zajedno sa Karlom Libknehtom posle poraza nemačkih radnika u januarskoj pobuni 1919. godine.

1876. godine – Rođen je pakistanski državnik Mohamed Ali Džina, osnivač i prvi predsednik Pakistana 1947. godine, koji se s Gandijem i Nehruom borio za nezavisnost indijskog potkontinenta od Velike Britanije. Kasnije se s njima sukobio, tražeći posebnu muslimansku državu.

1899. godine - Rođen američki filmski glumac Hemfri Deforest Bogart, dobitnik nagrade "Oskar" 1951. za film "Afrička kraljica". Kao jednu od najvećih glumačkih ličnosti u istoriji filma potvrdio ga je tek posmrtni mit posle 1957. godine. Ostali filmovi: "Kazablanka", "Malteški soko", "Duboki san", "Blago Sijera Madre", "Rt Largo", "Imati i nemati", "Pobuna na Kejnu", "Bosonoga kontesa", "Časovi očaja", "Težak pad".

1914. godine – U Prvom svetskom ratu na Zapadnom frontu stupilo je na snagu nezvanično “božićnje primirje” kada su dve grupe – britanskih i nemačkih vojnika – obustavile paljbu, izašle iz rovova i susrele se na ničijoj zemlji između zaraćenih strana.

1918. godine – Rođen je egipatski državnik Anvar el Sadat, predsednik Egipta od oktobra 1970. godine do oktobra 1981. godine, kad su ga na vojnoj paradi u Kairu ubili protivnici sklapanja mira sa Izraelom. Jedan je od protagonista trojnog sporazuma SAD – Izrael - Egipat u Kejmp Dejvidu 1977. godine i dobitnik Nobelove nagrade za mir 1978. godine koju je podelio sa izraelskim premijerom Menahemom Beginom.

1926. godine - Japanski regent princ Hirohito nasledio presto Japana posle smrti oca cara Jošihita.

1932. godine - Britanski kralj Džordž V uputio je prvi put božićnu poruku naciji preko radio talasa.

1938. godine – Umro češki pisac Karel Čapek, čije delo odlikuje odbrana čoveka od samovolje velikih i skepsa prema svemu što preti primarnim vrednostima života. U utopističkim romanima "Fabrika apsolutnog", "Krakatit" i "Rat ljudi i daždevnjaka" upozorio je na apsurdnost tehničke civilizacije, a kao direktna opomena zvuče drame "Bela bolest" i "Mati". Ostala dela: zbirke pripovedaka "Raspeće", "Mučne pripovetke", drame "Rozumovi univerzalni roboti", "Razbojnik", romani "Hordubal", "Meteor", "Običan život", putopisne kozerije "Putopisi iz Italije", "Putopisi iz Engleske", eseji i feljtoni "Kritika riječi", "O najbližim stvarima".  U delu "Razgovori s T.G. Masarikom" izneo je filozofske i političke poglede čuvenog češkog političara i filozofa.

1941. godine - Japanska armija u Drugom svetskom ratu okupirala Hong Kong posle 17 dana opsade.

1942. godine - Srpski kompozitor, dirigent i muzikolog Vojislav Vučković je streljan u okupiranom Beogradu pošto ga je uhapsila specijalna policija. Završio je konzervatorijum u Pragu, gde je doktorirao muzikologiju. Bio je profesor Muzičke škole "Stanković" u Beogradu, dirigent Beogradske filharmonije, saradnik mnogih listova i časopisa. Između dva svetska rata učestvovao je u radničkom pokretu, organizovao studentske i radničke horove, pisao muzičku kritiku. U Drugom svetskom ratu uključio se u Narodnooslobodilački pokret i u ilegali nastavio da komponuje, stvorivši najznačajnije delo-"Herojski oratorijum". Komponovao je i simfonijske poeme "Ozareni put" i "Burevesnik" i balet "Čovek koji je ukrao sunce".

1943. godine - Ministarstvo spoljnih poslova Velike Britanije poslalo u Drugom svetskom ratu premijeru Vinstonu Čerčilu telegram u kojem se navodi: "Naša politika mora da se osloni na činjenicu - partizani će zavladati u Jugoslaviji. Oni su za nas u vojnom pogledu od velike vrednosti i moramo im pružiti punu podršku. Vojni razlozi važniji su od političkih. U najvećoj meri se može sumnjati u tačnost shvatanja da monarhiju i dalje treba smatrati elementom jedinstva u Jugoslaviji".

1974. godine – Ciklon je gotovo potpuno uništio australijski grad Darvin.

1977. godine –  Umro engleski filmski glumac, scenarista, režiser i producent Čarli Čaplin, jedan od pionira kinematografije i najvećih umetnika u istoriji filma. U SAD je otišao 1910. godine i počeo u filmskim burleskama Maka Seneta, ali se brzo osamostalio i stekao svetsku slavu originalnim likom sentimentalnog klovna - skitnice. Njegov izvorni humanizam, izgrađen u vreme teške mladosti - izražen likom dobroćudne skitnice Čarlija - učinio je da svima postane jasna snaga filmskog govora i njegova moć u afirmaciji univerzalnih ljudskih vrednosti. Mada nikad nije propovedao radikalizam bilo kojeg oblika, njegov filmski opus bio je dovoljan razlog da ga godinama progoni šef FBI Edgar Huver, a u vreme antikomunističke histerije u SAD postao je žrtva američkog republikanskog senatora Džozefa Makartija, pa je 1952. godine emigrirao u Švajcarsku, gde je je umro. Snimio je 75 kratkih i dugometražnih filmova, a 1972. godine dodeljena mu je nagrada "Oskar" za životno delo. Filmovi: "Idila u polju", "Pasji život", "Mirna ulica", "Hodočasnik", "Dečak", "Potera za zlatom", "Cirkus", "Svetlosti velegrada", "Moderna vremena", "Veliki diktator", "Gospodin Verdu", "Jedan kralj u Njujorku", "Svetlosti pozornice", "Grofica iz Hong Konga".

1979. godine - Sovjetske trupe ušle su u Avganistan, u prvoj vojnoj intervenciji SSSR izvan Varšavskog pakta, da bi podržale vladu Babraka Karmala. U ratu, iz kojeg se povukao posle 10 godina, SSSR je izgubio 27.000 vojnika.

1983. godine  - Umro katalonski slikar i vajar Huan Miro, jedan od najvećih nadrealističkih umetnika. Studirao je u rodnoj Barseloni, a od 1919. godine je živio u Parizu. Kratko je stvarao pod uticajem kubizma, ali je od 1924. godine izgradio neponovljiv lični stil, zasnovan na krajnje spontanom registrovanju formi i znakova koji evociraju podsvesne predstave primarnih i elementarnih vitalnih stanja.

1991. godine – Mihail Gorbačov je podneo ostavku na mesto predsednika SSSR-a i predao dužnost Borisu Jeljcinu.

1995. godine - Umro je američki filmski glumac, pevač i zabavljač Din Martin, koji je početnu slavu stekao u tandemu s komičarem Džerijem Luisom, s kojim je snimio 18 filmova. Igrao je i u mnogim vestern i kriminalističkim filmovima. Filmovi: "Artisti i modeli", "Holivud ili propast", "Rio Bravo", "Četvoro za Teksas".

1997. godine – Na Kubi je prvi put posle tri decenije javno proslavljen Božić. Predsednik Fidel Kastro proglasio je taj dan praznikom u čast pape koji je u januaru 1998. godine posetio Kubu.

2001. godine  - Više od 540 ljudi je poginulo u sukobima pobunjenika i vojske Burundija prilikom zauzimanja pobunjeničkog utočišta u šumi Tenga u blizini prestonice Budžumbure.

2005. godine – Umrla je švedska operska pevačica Birgit Nilson, najveći vagnerijanski sopran posle Drugog svetskog rata. Slavu u Americi stekla je 1959. godine u njujorškoj Metropoliten operi pevajući Izoldu u Vagnerovom “Tristanu i Izoldi”.

2006. godine – Umro je legendarni “kralj soula” Džejms Braun koji je 1992. godine dobio Gremi nagradu za životno delo. Njegov ples na sceni bio je uzor mnogim zvezdama poput Mika Džegera i Majkla Džeksona. Poznati hitovi su mu “Out of Singht”, “Sex Machine”, “I Got You” i “Say It Out Loud – I’m Black and I’m Proud”.

2008. godine - Umrla je Erta Kit američka glumica i džez pevačica iz Južne Karoline koja je bila poznata po svom "mačijem glasu" i vanvremenskoj numeri "Santa baby", a ostaće upamćena i po provokativnoj ulozi Žene mačke u TV seriji "Betmen" sredinom šezdesetih godina prošlog veka.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici!