Vest: Na današnji dan - 21. Jul -

Na današnji dan - 21. Jul -

Na današnji dan - 21. Jul -

976. godine – Osnovana je kneževska loza Babenberga koja je vladala Austrijom do 1246. godine. Njihov porodični arhiv postao je osnovni fond današnjeg Državnog arhiva u Beču.


1542. godine – Papa Pavle III formirao je inkviziciju kongregaciju kardinala sa ovlašćenjima da progone jeretike, kako bi pojačao borbu protiv protestantizma.


1620. godine - Rođen francuski astronom Žan Pikar, koji je prvi precizno izmerio stepen meridijanskog luka i omogućio tačnije izračunavanje poluprečnika Zemlje. Godine 1679. pokrenuo je astronomski almanah "Konesans de tamp".

1718. godine – Zaključen je Požarevački mir između Turske, Austrije i Mletačke Republike, nakon turskog poraza u ratu 1714-1718. godine. Turska je time prepustila Austriji severnu Srbiju, južno od Save, Banat i deo Srema.


1773. godine – Papa Klement XIV izdao je papsku bulu “Dominus ac Redemptor” kojom je raspustio jezuitski red.


1774. godine – Sklopljen je Kučuk-Kajnardžijski mir kojim je okončan rat Rusije i Turske 1768-1774. godine, u kojem je turska vojska doživela niz poraza.


1796. godine – Umro je škotski pesnik Robert Berns, poslednji veliki škotski književnik koji je pisao na škotskom dijalektu.


1798. godine – Napoleon Bonaparta je, nakon pobede u bici kod piramida, zavladao Egiptom.


1816. godine – Rođen je osnivač britanske novinske agencije Rojter Paul Julijus fon Rojter.


1820. godine – Danski fizičar Hans Kristijan Ersted predstavio je svoje otkriće elektromagnetizam.


1884. godine - Rođen srpski biolog i fiziolog Ivan Đaja, profesor Univerziteta u Beogradu i član Srpske akademije nauka i umetnosti, koji je zbog istraživanja fiziologije duboko ohlađenog organizma stekao svetski renome. Jedan je od osnivača hipotermije ("Đajin metod postizanja hipotermije"). Godine 1910. osnovao je prvu katedru za fiziologiju kod nas. Objavio je, sam ili sa saradnicima, više od 200 naučnih radova. Dela: "Osnovi fiziologije" (prvi udžbenik fiziologije na srpskom jeziku), "Od života do civilizacije", "Pogled u život", "Eksperimentalno traženje energetske osnove u živih bića", "Biološki listići", "Putopisi"...

1897. godine – Princ od Velsa otvorio je Tejt galeriju u Londonu.

 

1899. godine - Rođen američki pisac Ernest Miler Hemingvej, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1954. godine. U Prvom svetskom ratu učestvovao je na italijanskom frontu, što je opisao u romanu "Zbogom, oružje". Iskustva iz Španskog građanskog rata ovekovečio je u romanu "Za kim zvona zvone", a s puta po Africi su nastali "Snegovi Kilimandžara" i "Zeleni bregovi Afrike". Reporterski je obeležio činjenice, šta je odlika "škole" pisaca koju je predvodio između dva svetska rata. Isticao je snagu osnovnih ljudskih nagona, a najčešći motivi bili su rat, lov, borba sa bikovima, pijanstvo, seks - često u grubim, katkad brutalnim vidovima. Ubio se 1961. godine. Ostala dela: romani "Starac i more", "Pokretni praznik", "Prolećne bujice", "Sunce se ponovo rađa", "Imati i nemati", "Preko reke, pa u šumu", drama "Peta kolona".

1904. godine – Završena je 13-godišnja izgradnja Trans-sibirske železnice, od Moskve do Nahotke kod Vladivostoka (9.300 kilometara).


1921. godine – U Delnicama, u Hrvatskoj, ubijen je ministar unutrašnjih poslova Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca Milorad Drašković. Atentat je, u znak protesta zbog donošenja Obznane, zakona kojim je zabranjen rad komunističkoj i drugim levičarskim partijama, izvršio Alija Alijagić, pripadnik levičarske organizacije “Crvena pravda”.


1940. godine – U baltičkim državama Litvaniji, Letoniji i Estoniji uspostavljena je sovjetska vlast.


1960. godine – Sirimavo Bandaranaike postala je predsednica Vlade Cejlona (Šri Lanke), kao prva žena u svetu koja je došla na čelo neke vlade. Ona je na to mesto došla nakon ubistva njenog muža Solomona.


1967. godine – Pod točkovima voza poginuo je Albert Džon Lutuli, južnoafrički političar, borac protiv aparthejda. Dobitnik je Nobelove nagrade za mir 1960. godine.


1973. godine – Uprkos protestima svetskog javnog mnjenja, Francuska je počela seriju nuklearnih proba na atolu Mururoa, u južnom delu Tihog okeana.


1974. godine – Grčka je prihvatila rezoluciju UN o prekidu vatre na Kipru, jedan dan nakon turske invazije. Narednog dana rezoluciju je prihvatila i Turska.


1976. godine - Od eksplozije bombe, podmetnute pod automobil, poginuo britanski ambasador u Irskoj Kristofer Juart - Bigs.

1983. godine – U Poljskoj je ukinuto ratno stanje, uvedeno u decembru 1981. godine.


1985. godine - Umro srpski glumac Zoran Radmilović, neprevaziđeni majstor improvizacije, koji je oduševljavao pozorišnu publiku više nego iko i pre i posle njega, često stvarajući utisak da je sam - čitavo pozorište. Glumačku karijeru je počeo kao student 1960. godine u Beogradskom dramskom pozorištu, a 1964. godine prešao u Atelje 212. Legenda za života, upamćen je po nizu briljantnih uloga, poput kralja Ibija, Radovana Trećeg, Trigorina u "Galebu", Laze Kostića u "Santa Maria della Salute" ... Igrao je u mnogim filmovima i televizijskim serijama .

1985. godine - Umro srpski pisac Aleksandar Vučo, rodonačelnik moderne poezije za decu u srpskoj književnosti, pripadnik pokreta nadrealista. Dela: romani "Gluvo doba" (sa Dušanom Matićem), "Koren vida", "Raspust", "Mrtve javke", "Zasluge", "Poziv na maštanje", "Omame", "I tako dalje omame", "Omame - kraj", poeme "Humor zaspalo", "Nemenikuće - Ćirilo i Metodije", "Mastodonoti", zbirke pesama "Krov nad prozorom", "Ako se još jednom setim", "Pesme", "Alge", "Momak i po hoću da budem".

1993. godine – U poplavama i klizištima, prouzrokovanim jednomesečnim kišama, u Indiji, Bangladešu i Nepalu poginulo je oko 1.000 ljudi, a više miliona je prinuđeno da napusti svoje domove.


1994. godine – Ruski pisac Aleksandar Isajevič Solženjicin stigao je u Moskvu, posle dvomesečnog putovanja po Rusiji, iz koje je 20 godina ranije otišao u egzil.


1995. godine – Predstavnici 16 zemalja na Međunarodnoj konferenciji u Londonu o Bosni i Hercegovini upozorili su bosanske Srbe da će, ako napadnu zaštićenu zonu UN u Goraždu, biti suočeni sa “odlučnim odgovorom, uz upotrebu vazduhoplovne sile”.


1998. godine – Umro je američki kosmonaut Alen Šepard, prvi Amerikanac koji je poleteo u kosmos (1961) i jedini čovek koji je igrao golf na Mesecu.


2000. godine – Umro je kompozitor Stanojlo Rajičić, član Srpske akademije nauka i umetnosti i direktor Muzikološkog instituta SANU (1958-1963). Komponovao opere “Simonida”, “Karađorđe”, balet “Pod zemljom”, šest simfonija, ciklusi pesama.

 

2003. godine - U Solunu održan samit EU i zemalja zapadnog Balkana, na kome je usvojena zajednička deklaracija, u kojoj je izražena jasna poruka da će zemlje zapadnog Balkana biti primljene u punopravno članstvo EU kad ispune postavljene uslove i usvoje evropske standarde. Deklaracija predviđa da za pet zemalja zapadnog Balkana - BiH, Srbiju i Crnu Goru, Hrvatsku, Makedoniju i Albaniju, kao pomoć u njihovom putu ka EU, izdvoji dodatnih 200 miliona evra za period od 2004. do 2006. godine.

2008. godine – Posle 13 godina skrivanja, u Beogradu je uhapšen bivši lider bosanskih Srba i haški optuženik Radovan Karadžić, i izručen Tribunalu u Hagu.

 

2008. godine - U zatvoru umro Dinko Šakić, komandant ustaškog logora smrti "Jasenovac".

2013. godine – Belgijski kralj Albert Drugi je, posle skoro 20 godina vladavine, abdicirao u korist svog sina Filipa.

 

 

 

 

 

 

 

 

 



Podeli:

Povezane vesti

Ostavite komentar