Vest: Na današnji dan - 20. Mart -

43. godine p.n.e. – Rođen je Publije Ovidije Nazon, jedan od najvećih rimskih pesnika i jedan od najčuvenijih autora stihova o ljubavi u svetskoj literaturi. Najpoznatija dela: “Epistule”, “Lekovi od ljubavi”, “Ljubavno umeće”. U glavnom delu “Metamorfoze” prepevao je 250 grčkih mitova.

1413. godine - Umro engleski kralj Henri Četvrti, osnivač Lankasterske dinastije. Presto je prigrabio 1399. godine, zbacivši brata od strica Ričarda Drugog, koji je 1400. godine pod misterioznim okolnostima umro u zatočeništvu u zamku Pontefrakt. Tokom vladavine ugušio je jake pobune Velšana i Ričardovih pristalica, ali je cena tih ratova bilo teško oporezivanje podanika i iscrpljujuća borba s parlamentom za kontrolu kraljevske blagajne. Poslednje godine vladavine obeležila je njegova teška bolest i oštre frakcijske borbe u vrhu vlasti.

1602. godine – Osnovana je holandska Istočnoindijska kompanija, koja je monopolom na trgovinu iz Indonezije, Malaja i Cejlona postala jedna od najmoćnijih kompanija na svetu. Rasformirana je 1796. godine, a njeni posedi postali su deo holandskog kolonijalnog carstva.

1815. godine - Francuski car Napoleon Prvi vratio se trijumfalno u Pariz iz progonstva sa sredozemnog ostrva Elba. Posle "vladavine sto dana" u bici kod Vaterloa u junu 1815. godine porazile su ga sile antifrancuske koalicije i doživotno je prognan na ostrvo Sveta Jelena u Atlantskom okeanu.

1828. godine - Rođen norveški pisac Henrik Ibzen, jedan od najvećih svetskih dramskih pisaca, bespoštedan kritičar građanskog društva. Mnogo je putovao po Evropi, izučavajući dramaturgiju i pišući drame. Posle 20 godina se vratio u Norvešku i postao upravnik nacionalnog pozorišta u Oslu. Istraživao je problem krivice i ispaštanja, sukob htenja i stvarnosti, gušenje istine. Dela: drame "Pretendenti na presto", "Brand", "Perom Gintom", "Savez mladih", "Stubovi društva", "Lutkin dom", "Aveti", "Narodni neprijatelj", "Kad se mi mrtvi probudimo", poezija "Pesme".

1875. godine - Rođen korejski državnik Singman Ri, prvi predsednik Južne Koreje, koji je posle podele korejskog poluostrva, kao vođa Liberalne partije 1949. godinepostao šef države. Sa vlasti se povukao 1960. godine pod pritiskom studentskih protesta širom zemlje zbog izbornih prevara.

1890. godine - Rođen italijanski pjevač Benjamino Đilji, jedan od najvećih operskih tenora 20. veka. Više od 40 godina blistavo je tumačio šezdesetak rola, posebno u operama italijanskih i francuskih kompozitora. Igrao je i u nizu filmova.

1894. godine – U Torinu je umro mađarski revolucionar Lajoš Košut, vođa mađarskog pokreta za nezavisnost od Austrije 1848. godine. Nakon sloma revolucije u avgustu 1949. godine, emigrirao je u Italiju.

1908. godine - Rođen engleski pozorišni i filmski glumac Majkl Redgrejv, jedna od najvećih figura britanskog glumišta 20. veka. Filmovi: "Gospođa koja nestaje", "Smrt noći", "Brauningova verzija", "Važno je zvati se Ernest", "Usamljenost trkača na duge staze", "Juriš lake konjice".

1915. godine - Rođen ruski klavirista nemačkog porekla Svjatoslav Teofilovič Rihter, najznačajniji pijanista 20. veka, prema mišljenju pojedinih muzičkih kritičarima - i najveći pijanista u istoriji muzike. Originalno je tumačio kompozicije različitih epoha, interpretirajući ih savršenom tehnikom, što je oduševljavalo koncertnu publiku širom svijeta.

1929. godine – Umro je francuski maršal Ferdinand Foš koji je u Prvom svetskom ratu komandovao u ključnim bitkama protiv Nemaca na Zapadnom frontu. U njegovom komandnom vagonu u Kompijenju, kod Pariza, Nemačka je u novembru 1918. godine potpisala kapitulaciju.

1933. godine – Nemački nacisti su u Dahauu otvorili prvi koncentracioni logor. Tokom Drugog svetskog rata, broj logora u Nemačkoj i okupiranim zemljama dostigao je 2.000, a u njima je ubijeno oko 11 miliona ljudi, od kojih je bilo šest miliona Jevreja.

1945. godine – Na području Like i hrvatskog primorja jugoslovenska vojska počela je završne operacije za oslobađanje Jugoslavije u Drugom svetskom ratu.

1956. godine – Francuska je priznala nezavisnost Tunisa, s Habibom Burgibom kao prvim predsednikom.

1970. godine – Pored obala Švedske u zalivu Tralvet izlilo se 57.000 tona nafte u sudaru brodova “Imperijal” i “Otelo”.

1972. godine – U snežnoj lavini na planini Fuđi, u Japanu, poginulo je 19 alpinista.

1991. godine – Haleda Zija izabrana je za premijera Bangladeša, u prvom mirnom demokratskom

prenosu vlasti od nastanka te zemlje 1971. godine.

1994. godine – Tunis je dobio prvi višepartijski parlament.

1995. godine – Oko 35.000 turskih vojnika upalo je u Irak, u operaciji protiv kurdskih pobunjenika.

1995. godine – Pripadnici japanske verske sekte AUM Šinri Kjo pustili su nervni gas u tokijsku podzemnu železnicu, od čega je umrlo 12 ljudi, a više od 5.500 povređeno. Osnivač sekte Šoko Asahara osuđen je 27. februara 2004. godine na smrtnu kaznu zbog organizovanja napada u tokijskom metrou.

1995. godine – Armija BiH pokrenula je, tokom bosanskog rata, snažnu ofanzivu protiv srpskih snaga na Majevici i Vlašiću, 40 dana pre isteka četvoromesečnog primirja, zaključenog uz posredovanje bivšeg predsednika SAD Džimija Kartera.

1996. godine – Britanska vlada je prvi put javno potvrdila da bolest “ludih krava” može biti preneta na ljude.

1997. godine – Beogradski studenti proslavili su pobedničkom šetnjom centrom grada ispunjenje njihovog poslednjeg zahteva – ostavke rektora i studenta prorektora. To je bio i poslednji dan studentskog protesta koji je počeo 20. novembra 1996. godine zbog falsifikovanja rezultata lokalnih izbora u Srbiji. Studenti su postigli svetski rekord sa 119 dana svakodnevnih protesta i saopštili da su spremni da ponovo izađu na ulice ako budu ugrožene demokratske institucije, Ustav, zakoni i volja naroda.

1998. godine – Otvoren je prvi autoput u podsaharskoj Africi koji je povezao obale Indijskog i Atlantskog okeana.

1999. godine – Nakon povlačenja 1.380 verifikatora OEBS-a, na Kosovu su u području Srbice i Podujeva pojačani sukobi srpskih snaga bezbednosti i pripadnika ilegalne Oslobodilačke vojske Kosova. Vojska Jugoslavije poslala je pojačanje, policija je blokirala sve glavne saobraćajnice, a hiljade civila pošlo je u izbeglištvo.

2003. godine – SAD i Velika Britanija započele su vojnu operaciju protiv Iraka, nakon što je irački predsednik Sadam Husein odbio američki ultimatum da napusti Irak. Američke i britanske trupe ušle su u Irak iz Kuvajta, preko graničnog grada Um Kasr, 50-tak kilometara južno od Basre.

2004. godine – Umrla je holandska kraljica Julijana, koja je tom zemljom vladala od 1948. godine do 1980. godine kada je krunu prepustila kćerki Beatrisi. Bila je poznata po imenu “Narodna kraljica”, zbog značajne uloge u oporavku Holandije nakon Drugog svetskog rata, kao i toleranciji prema kolonijama koje su zahtevale nezavisnost.

2007. godine – Umro je Džon Bakus– tvorac programskog jezika “Fortran”.

2010. godine – Poglavar Rimokatoličke crkve papa Benedikt XVI uputio je Irskoj pismo izvinjenja zbog dugotrajnog zlostavljanja dece počinjenog pod okriljem crkve. Razmere zlostavljanja dece u mnogim katoličkim parohijama i školama tokom 20. veka izašle su na videlo, najpre u Kanadi i Australiji tokom 1980-ih godina, a zatim i u Irskoj, SAD i u Nemačkoj.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici!