Vest: Na današnji dan - 19. Mart -

1519. godine - Rođen francuski kralj Anri Drugi, otac trojice kraljeva - Fransoe Drugog, Šarla Devetog i Anrija Trećeg. Tokom vladavine od 1547. godine do smrti 1559. godine, kao zagriženi rimokatolik, uz podršku supruge Katarine de Mediči, otpočeo je sistematsko proganjanje hugenota, što je 1562. godine izazvalo verske ratove koji su 36 godina potresali Francusku.

1563. godine – Mirom u Amboazu završen je prvi verski rat u Francuskoj nakon kojeg su hugenoti (protestanti) dobili ogranicčenu slobodu veroispovesti. Hugenotski ratovi razdirali su Francusku više od 30 godina.

1628. godine – Englezi su u Americi osnovali koloniju Masačusets.

1629. godine - Rođen ruski car Aleksej Mihajlovič Romanov, otac Petra Velikog, koji je tokom vladavine ugušio pobune kmetova i gradskog stanovništva i pobunu donskih kozaka pod Stepanom Razinom. Podržao je ustanak ruskih kozaka u Ukrajini koji je protiv Poljaka predvodio zaporoški hetman Bogdan Hmeljnicki i potom je u trinaestogodi[njem ratu potukao poljsku vojsku i pripojio Ukrajinu do reke Dnjepar, uključujući grad Kijev. Učvrstio je centralnu vlast, pripojio istočne delove Sibira i razvio trgovinu s Kinom, Persijom i evropskim zemljama.

1796. godine – Republika Francuska donela je Dekret o slobodi štampe, koji je po dolasku Napoleona na vlast dve godine kasnije prestao da važi, a štampa je podvrgnuta strogoj cenzuri.

1812. godine – Španski parlament je u Kadisu usvojio liberalni ustav, koji je postao ideal slobodoumnih težnji građanske klase u evropskim državama. Posle povratka na presto 1813. godine kralj Ferdinand VII je ukinuo ustav i obnovio feudalno-apsolutistički poredak, ali je posle izbijanja ustanka 1820. godine bio prisiljen da ga vrati na snagu.

1813. godine – Rođen je škotski misionar i istraživač Afrike Dejvid Livingston, koji je 1855. godine otkrio Viktorijine vodopade. Prvi je istraživao pustinju Kalahari, basen reke Zambezi i izvorište reke Kongo. Kao najveći britanski istraživač Afrike, sahranjen je u Vestminsterskoj katedrali u Londonu.

1821. godine - Rođen engleski istraživač, pisac, prevodilac i diplomata Ričard Barton, prvi Evropljanin koji je, predvodeći ekspediciju s Džonom Spikom, 1858. godine video jezero Tanganjika u Africi. Bio je u vojnoj službi u Indiji i britanski konzul u Brazilu, Siriji i Italiji. Kao izuzetan poliglota dosta je prevodio, uključujući vrsne prevode arapskih priča "Hiljadu i jedna noć" u 16 tomova, "Mirisni vrt šeika Nefzauija" i "Kama sutru". Napisao je više od 50 putopisnih knjiga o različitim delovima sveta. Dela: "Sind i rase koje nastanjuju dolinu Inda", "Sokolarstvo u dolini Inda", "Hodočašće u Medinu i Meku", "Prvi koraci Istočnom Afrikom".

1849. godine - Rođen nemački admiral Alfred fon Tirpic, koji je kao ministar mornarice od 1897. godine do 1916. godine odlučujuće doprineo izgradnji moćne ratne flote Nemačke. Ratnu mornaricu je gradio radi obračuna s Velikom Britanijom, uz snažnu podršku cara Vilhelma Drugog, i u Prvom svetskom ratu je izazvao neograničeni podmornički rat, uključujući potapanje trgovačkih brodova. Napisao je memoare "Sjećanja".

1861. godine – Englezi su, nakon višegodišnjih borbi, ugušili pobunu domorodačkog stanovništva Maora na Novom Zelandu i oni su se povukli u unutrašnjost ostrva.

1872. godine – Rođen je ruski baletski koreograf Sergej Pavlovič Đagiljev, osnivač čuvene grupe “Ruski balet”, koja je s izuzetnim uspehom nastupala od 1909. do 1929. godine. Briljatno su izvedeni baleti pod njegovim rukovodstvom, poput "Žar-ptice", "Petruške", "Popodneva jednog fauna", "Posvećenja proljeća", "Trorogog šešira" - vrhunac su baletske umjetnosti.

1900. godine - Rođen francuski nuklearni fizičar i hemičar Žan Frederik Žolio, poznat kao Žan Frederik Žolio Kiri, koji je sa suprugom Irenom - kćerkom nobelovaca Pjera i Marije Kiri - 1935. godine podelio Nobelovu nagradu za hemiju. Prvi su stvorili veštačke radioaktivne supstance: nuklide fosfora, azota, silicijuma. Eksperimentalno su dokazali da se svetlost može preobratiti u čestice. Od 1946. godine je rukovodio Komesarijatom za atomsku energiju i pod njegovim rukovodstvom je 1948. godine konstruisan prvi francuski atomski reaktor.

1906. godine - Rođen nemački ratni zločinac Adolf Ajhman, glavni izvršilac zamisli Adolfa Hitlera o "konačnom rešenju" jevrejskog pitanja u vreme Drugog svetskog rata. U sudskom procesu u Izraelu je utvrđeno da je tokom nacističke strahovlade u Evropi rukovodio zločinačkom mašinerijom koja je poslala u smrt šest miliona ljudi, većinom Jevreja, izrečena mu je smrtna presuda i 1962. godine je obešen.

1917. godine - Sile Antante su u Prvom svetskom ratu provele pomorsku blokadu Grčke i tako pokrenule proces političkih borbi koje su tu zemlju dovele u njihov ratni savez, zbog čega je progermanski orijentisan kralj Konstantin Prvi 1917. godine abdicirao u korist sina Aleksandra.

1920. godine – SAD su odbile da potpišu Versajski ugovor posle Prvog svetskog rata i da se priključe Društvu naroda, zbog bojazni od uvlačenja u rat u slučaju napada na neku članicu Društva.

1930. godine – Umro je engleski državnik Artur Džejms Balfur, premijer Velike Britanije od 1902. godine do 1906. godine. Kao šef diplomatije objavio je 1917. godine plan o stvaranju nacionalne države Jevreja u Palestini poznata kao “Balfurova deklaracija”.

1945. godine – Velika Britanija je priznala vladu Demokratske Federativne Jugoslavije na čelu s Josipom Brozom Titom. Nakon Velike Britanije, DFJ su priznale i SAD 18. marta i SSSR 29. marta.

1950. godine – Umro je američki pisac Edgar Rajs Barouz, poznat po seriji popularnih pustolovnih romana o Tarzanu.

1970. godine – Šefovi vlada Istočne i Zapadne Nemačke Vili Brant i Vili Štof susreli su se u Erfurtu. To je bio prvi susret visokih zvaničnika dve zemlje od podele Nemačke 1949. godine.

1977. godine – U predsedničkoj rezindenciji u Brazavilu ubijen je predsednik Konga Marijen Nguabi. Za ubistvo je optužen i potom pogubljen bivši šef države Alfons Masamba Deba. Vlast je preuzela vojna hunta, a za predsednika je u aprilu 1977. godine proglašen pukovnik Joakim Jombi Opango.

1978. godine – Izraelska vojska je okupirala veći deo juga Libana.

1991. godine – Narodna skupština Srbije preuzela je ovlašćenja raspuštene Skupštine Kosova i razrešila dužnosti Rizu Sapundžiju, člana Predsedništva SFR Jugoslavije sa Kosova.

1993. godine - U Narodnoj biblioteci Srbije osnovana "Zadudžbina Desanke Maksimović", nedugo posle smrti pesnikinje, s ciljem da pomaže objavljivanje i prevođenje na strane jezike njenih dela i da podstiče pesničko stvaralaštvo.

1994. godine – Trupe vlade u Pnom Penu zauzele su grad Pailin na istoku Kambodže, glavno uporište maoističkog gerilskog pokreta “Crvenih Kmera”.

1996. godine – Policija Federacije BiH ušla je u Grbavicu, poslednju sarajevsku opštinu koju su u bosanskom ratu držale srpske snage. Time je završen transfer vlasti u sarajevskim opštinama koje su prema Dejtonskom sporazumu pripale Federaciji BiH. Najveći deo srpskog stanovništva je dva dana ranije napustio Grbavicu, a prema podacima Ifora, tokom transfera vlasti iz Sarajeva se iselilo oko 60.000 Srba.

1996. godine – U glavnom gradu Filipina Manili u požaru u jednoj diskoteci poginulo je najmanje 150 ljudi.

1997. godine – Umro je američki slikar holandskog porekla Vilem de Kuning, utemeljivač apstraktnog ekspresionizma, koji je četrdesetih godina 20. veka preobrazio slikarstvo u SAD.

1999. godine – U eksploziji bombe koju su čečenski teroristi aktivirali na pijaci u južnom ruskom gradu Vladikavkaz, poginulo je više od 50 ljudi.

1999. godine – Nakon neuspelih pregovora Srba i kosovskih Albanaca u Parizu, predsednik SAD Bil Klinton izjavio je da je “prag prekoračen” i da problem Kosova ugrožava američke nacionalne interese. Diplomate zapadnih zemalja počele su da napuštaju Beograd, a međunarodni verifikatori Kosovo.

2001. godine – Socijalista Bertran Delano je, pobedivši na izborima, postao prvi gradonačelnik Pariza iz redova levice.

2002. godine – Zimbabve je na godinu dana suspendovan iz Komonvelta.

2006. godine – Hiljade demonstranata okupilo se na velikom trgu u glavnom gradu Belorusije, Minsku, odbijajući da priznaju rezultate predsedničkih izbora na kojima je po tre’i put pobedio Aleksander Lukašenko i time nastavio svoju 12 godišnju vladavinu.

2008. godine – Pakistanski parlament izabrao je prvu ženu predsednicu skupštine u istoriji te države, doktorku Fehmidu Mirzu, pripadnicu Pakistanske narodne partije.

2011. godine – Počela je vojna akcija međunarodnih snaga u Libiji pod nazivom “Odisejeva zora” pod komandom američkog admirala Semjuela Džeja Loklira.

2012. godine – Umrla je predsednica Saveta Vlade Srbije za borbu protiv korupcije Verica Barać, koja je više od deset godina bezuspešno pokretala brojne teme o korupciji i koja je u javnosti prepoznata kao simbol borbe protiv te društvene pošasti.

2014. godine – Predsednik Demokratske stranke Srbije Vojislav Koštunica podneo je neopozivu ostavku na stranačku funkciju, nakon što DSS na prevremenim parlamentarnim izborima nije osvojila neophodan broj glasova za ulazak u Skupštinu Srbije, prvi put od osnivanja 1992. godine.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici!