Vest: Na današnji dan - 16. Maj -

1532. godine – Španski osvajač Fransisko Pizaro iskrcao se sa malom grupom vojnika na severnu obalu Perua. Savladavši otpor Indijanaca, Španija je 1572. godine osvojila Peru i držala ga u svom posedu do 1824. godine.

1703. godine – Umro je francuski pisac Šarl Pero autor čuvene zbirke bajki “Vilinske priče”, u kojoj su i “Mačak u čizmama”, “Crvenkapa” i “Uspavana lepotica”.

1770. godine – U Versaju su se venčali francuski prestolonaslednik Luj (kasnije Luj XVI) i Marija Antoaneta, kćerka austrijske carice Marije Terezije. Nakon Francuske revolucije 1789. godine osuđeni su na smrt i pogubljeni na giljotini 1793. godine.

1812. godine – Počeli pregovori posle šestogodišnjeg rusko-turskog rata, u kojem su Turci poraženi i primorani na velike ustupke Rusiji. U tom ratu Srbi su se borili na strani Rusije, pa je Bukureštanski mir, zaključen 28. maja 1812. godine, predvidio da sultan amnestira srpske ustanike. Dogovoreno je i da turska vlada stupi u direktne pregovore sa predstavnicima Srbije radi sporazuma o njenoj autonomiji u okviru Otomanskog carstva, ali su Turci 1813. napali Srbiju i ugušili Prvi srpski ustanak, iskoristivši zauzetost Rusije ratom protiv agresorske armije francuskog cara Napoleona Prvog.

1873. godine - Rođen francuski pisac Anri Barbis, propovednik radničke solidarnosti. Učestvovao u Prvom svetskom ratu kao dobrovoljac, ali se ubrzo razočarao, izrazivši ogorčenost u romanu "Oganj" u kojem je opisao stravičnu sliku rata, čime je snažno uticao na pisce antiratnih romana u Evropi. Ostala dela: romani "Pakao", "Svetlost", zbirka pesama "Tugovanke".

1881. godine – U okolini Berlina pušten je u saobraćaj prvi električni tramvaj.

1898. godine - Rođen srpski pisac Rastko Petrović, jedan od najoriginalnijih i najznačajnijih srpskih pesnika posle Prvog svetskog rata. U ratu je sa srpskom vojskom prošao albansku golgotu, posle čega je poslat u Francusku i u Parizu je diplomirao prava. Od 1923. je u diplomatskoj službi radio je u Rimu, zatim u Vašingtonu, gde je umro 1949. Njegovi posmrtni ostaci su preneseni u otadžbinu 1986. Pripadao je prvoj generaciji srpskih modernista i bio sinonim za temperamentnu i nekonvencionalnu literaturu. Njegova knjiga pesama "Otkrovenje" je najznačajnije delo srpske poezije između dva svetska rata. Pisao je i putopise s putovanja u Africi i Americi, a o Prvom svetskom ratu u romanu "Dan šesti". Ostala dela: roman "Burleska gospodina Peruna boga groma", lirska proza "Ljudi govore", putopis "Afrika", drama "Sibinjanke".

1898. godine – Rođena književnica Desanka Maksimović, član Srpske akademije nauka i umetnosti, čija se topla, senzibilna, neposredna i muzikalna poezija odlikuje rodoljubljem i humanošću. Završila je Filozofski fakultet u Beogradu i bila profesor u Obrenovcu, Dubrovniku i Beogradu. Dela: zbirke pesama "Pesme", "Zeleni vitez", "Pesnik i zavičaj", "Otadžbino, tu sam", "Miris zemlje", "Tražim pomilovanje", "Nemam više vremena", "Pesme iz Norveške", "Letopis Perunovih potomaka", "Ničija zemlja", "Slovo o ljubavi", priče "Ludilo srca", romani "Otvoren prozor", "Ne zaboraviti", roman za decu "Pradevojčica", zbirka bajki i proze u stihu "Oraščići palčići", putopis "Snimci iz Švajcarske".

1905. godine - Rođen američki filmski i pozorišni glumac Henri Fonda, jedna od najupečatljivijih fizionomija svetskog filma, čiju glumu je odlikovala prefinjenost i diskrecija. Nagradu "Oskar" je dobio za ulogu u filmu "Na zlatnom jezeru", poslednjem u više od 80, koliko ih je snimio. S velikim uspehom je igrao i u brodvejskim pozorištima u Njujorku, takođe u TV serijama. Ostali filmovi: "Farmer se ženi", "Staza usamljenog bora", "Na krilima jutra", "Džezabel", "Priča o Aleksandru Grejemu Belu", "Džesi Džejms", "Mladi Linkoln", "Plodovi gneva", "Ledi Iv", "Omča za vešanje", "Moja draga Klementina", "Na apačkoj granici", "Begunac", "Mister Roberts", "Rat i mir", "Pogrešan čovek", "Samo jednom se živi", "12 gnevnih ljudi", "Bura nad Vašingtonom", "Najduži dan", "Roj", "Ubica na konju".

1916. godine – Potpisan je ugovor o trojnoj anglo-francusko-ruskoj kontroli Palestine radi podele bliskoistočnih teritorija Otomanskog carstva.

1917. godine – Srpski pisac Vladislav Petković - Dis, jedan od najtalentovanijih srpskih pesnika, utopio se u Jonskom moru kod Krfa kad je brod kojim se vraćao u otadžbinu u Prvom svetskom ratu torpedovala nemačka podmornica. Posle završene gimnazije bio je učitelj u selu Prliti, potom carinski činovnik u Beogradu, ali je najmanje bio sklon činovničkom redu - živeo je boemskim životom. Sa piscem Simom Pandurovićem, jednim od osnivača srpske moderne, uređivao je časopis "Književna nedelja". U Prvom svetskom ratu povukao se sa srpskom vojskom preko Albanije, posle čega je otišao u Francusku. Lirika mu je autentična, veoma senzibilna i fluidna, muzikalna u ritmu i emocijama, okrenuta unutrašnjem životu, maštanju i halucinacijama. Njegov pesimizam iskazuje viziju smrti, zloslutnosti i dubok lični bol, a pesma "Možda spava" spada u najizrazitija lirska ostvarenja simbolizma u srpskoj poeziji. Dela: zbirke pesama "Utopljene duše", "Mi čekamo cara".

1924. godine – Rođen je gambijski državnik Daud Džavara, osnivač (1959) i lider (od 1960) Narodne progresivne stranke, predsednik Gambije od 1970. do 1994. godine kada je svrgnut državnim udarom.

1929. godine – U Holivudu su dodeljene prve nagrade Američke filmske akademije (od 1931. poznate kao Oskar) filmu “Krila”, glumici Dženet Gejnor i glumcu Emilu Dženingsu.

1932. godine - U Tokiju ubijen japanski premijer Cujoši Inukai.

1941. godine – Parlament Islanda ukinuo je ugovor s Kraljevinom Danskom iz 1814. godine po kojem je zemlja bila pod danskom dominacijom i proglasio nezavisnost. Nezavisna Republika Island proglašena je 17. juna 1944. godine nakon narodnog plebiscita.

1947. godine – Umro je engleski biohemičar Frederik Gaulend Hopkins, jedan od osnivača nauke o vitaminima. Sa holandskim lekarom Kristijanom Ajkmanom dobio je 1929. godine Nobelovu nagradu za medicinu.

1961. godine – General Park Čung Hi izvršio je vojni udar u Južnoj Koreji. Bio je na vlasti do 1979. godine, kad ga je ubio šef obezbeđenja.

1969. godine – Sovjetski vasionski brod “Venera 5” približio se Veneri i izbacio sondu koja će slati podatke o toj planeti.

1972. godine – Predsednici SFRJ i Rumunije Josip Broz Tito i Nikolae Čaušesku pustili su u rad hidroenergetski sistem “Đerdap” na Dunavu.

1972. godine – Umro je ganski političar i dravnik Kvame Nkrumah, prvi predsednik nezavisne Gane (1957). Za doživotnog predsednika proglašen je 1962. godine, ali je državnim udarom 1966. godine oboren sa vlasti.

1974. godine – Skupština SFRJ proglasila je Josipa Broza Tita za doživotnog predsednika države.

1974. godine – Helmut Šmit je postao kancelar Zapadne Nemačke posle ostavke Vilija Branta.

1975. godine – Japanka Junko Tabei je postala prva žena koja se popela na najviši svetski vrh – Mont Everest.

1984. godine – Umro je američki pisac Irvin Šo. Proslavio se romanom “Mladi lavovi” (1949) (“Lusi Kraun”, “Dve sedmice u drugom gradu”, “Bogataš i siromah”, “Veče u Vizantiji”).

1989. godine – Sovjetski predsednik Mihail Gorbačov i kineski lider, Deng Hsijaoping, sreli su se u Pekingu na Prvom kinesko-sovjetskom samitu, čime je i formalo, nakon 30 godina, prekinut “tihi hladni rat” između ove dve najveće komunističke države.

1989. godine – Automobilom-bombom u Bejrutu ubijen su libanski verski vodja šeik Hasan Halid i još 21 osoba.

1990. godine – Od raka grla, umro je poznati američki zabavljač Semi Dejvis Junior.

1991. godine – Britanska kraljica Elizabeta je, tokom zvanične posete SAD-u, postala prva kraljica koja se obratila Kongresu.

1992. godine – Povlačeći se iz Bosne, JNA je digla u vazduh bihaćki aerodrom pod planinom Plješevicom vredan oko šest milijardi dolara.

1997. godine – Predsednik Zaira Mobutu Sese Seko napustio je Kinšasu koju su polako preuzimali pobunjenici, čime je okončana njegova 32-godišnja autokratska vladavina.

1997. godine – Umro je italijanski filmski režiser Đuzepe de Santis, jedan od najznačajnijih predstavnika filmskog neorealizma, nastalog u Italiji u prvim godinama posle Drugog svetskog rata (“Gorki pirinač”, “Rim u 11 časova”, “Cesta duga godinu dana”).

2003. godine – Umro je američki glumac Robert Stak koji je slavu stekao ulogom detektiva Eliota Nesa u TV seriji o borbi protiv mafije “Nesalomivi”.

2005. godine – Usvajanjem zakona u kuvajtskom parlamentu, posle više od 40 godina, žene su dobile pravo glasa i pravo učešća na izborima.

2007. godine – Nikola Sarkozi je zvanično postao novi predsednik Francuske, nasledivsi na tom mestu Žaka Širaka. Prvi put u okviru aktuelne Pete Republike, posle De Gola, na mestu predsednika smenjuju se dva pripadnika iste političke struje.

2013. godine – Papa Franja je pozvao svetske lidere da okončaju “kult novca” i pokrenu etičke finansijske reforme. “Ekonomija slobodnog tržišta stvorila je tiraniju, u kojoj se ljudi cene na osnovu kupovne moći”, kazao je papa obraćajući se diplomatama u Vatikanu u prvom velikom govoru o finansijskoj krizi.

2019. godine - Međunarodna kriminalna grupa koja je koristeći softver ukrala preko 100 miliona dolara od više od 40.000 žrtava je raskrinkana.  Sudski postupci su pokrenuti protiv osumnjičenih u Gruziji, Ukrajini, Moldaviji i SAD, dok je pet ruskih državljana u bekstvu.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici!