Vest: Na današnji dan - 15. Mart -

44. godine p.n.e. – Rimskog vojskovođu, pisca i državnika Gaja Julija Cezara na dan martovskih ida u Senatu ubili republikanski zaverenici. Namera im je bila da time spasu republiku, ali to nisu uspeli. U građanskom ratu su potom izginule vođe zavere - Junije Brut i Parmenzije Kasije, a vlast je 31. godine pre nove ere prigrabio unuk Cezarove sestre Olivije - Oktavijan Avgust i zaveo monarhiju. Vojnički se proslavio osvajanjem Velike Galije od 58. godine p.n.e. do 52. godine p. n. e. Posle Krasove smrti ušao je s vojskom u Italiju i, prešavši rječicu Rubikon, rekao: "Kocka je bačena". Potukao je snage Pompeja 48. godine p. n. e. u bici kod Farsale u Tesaliji, a kad je pobedio i pontijskog kralja Farnaka, Senatu je poslao lakonski izveštaj " Dođoh, videh, pobedih. U Egiptu je pomogao kraljici Kleopatri Sedmoj - ljubavnici koja mu je rodila sina Kajsariona - da se vrati na presto, a po povratku u Rim prisvojio je doživotnu diktatorsku vlast. Iz Egipta je doveo grčkog astronoma Sosigena koji mu je pomogao da reformiše računanje vremena i sačini kalendar nazvan Julijanski. Dosta je pisao i bio izvrstan stilista, ali su izgubljene njegove pjesme i gramatički spis "O analogiji". Ostala djela: "Komentari o građanskom ratu" u tri knjige, "Komentari o galskom ratu" u sedam knjiga.

1493. godine – Kristofer Kolumbo je doveo sedam Aruak Indijanaca sa ostrva Hispanjola u Španiju.  To su bili prvi stanovnici Novog sveta koji su kročili na Stari kontinent.

1603. godine – Francuski moreplovac i istraživač Samjuel de Šamplen, isplovio je prema Novom svetu. On je 1608. godine osnovao grad Kvebek i organizovao francusku kolonizaciju Kanade.

1776. godine – Kongres SAD je doneo odluku o ukidanju zavisnosti od britanske krune. Nezavisnost je proglašena 4. jula 1776. godine.

1815. godine - Rođen srpski slikar, pisac i rodoljub Dimitrije Avramović, jedan od začetnika romantizma u srpskom slikarstvu. Studirao je na Umetničkoj akademiji u Beču, gde je izradio odličan portret Vuka Stefanovića Karadžića. Ukrasio je zidove i ikonostas Saborne crkve u Beogradu, crkve u Topoli, manastira u Vrdniku, portretisao je kneza Mihaila Obrenovića, mitropolita Petra, Simu Milutinovića - Sarajliju. U Svetoj Gori je, prema nalogu Državnog saveta, prepisivao povelje srpskih vladara i kopirao živopise i po povratku je objavio delo "Sveta Gora sa strane vere, hudožestva i povesnice", kojim je stekao velike zasluge za srpsku istorijsku nauku. Smatra se osnivačem karikature kod Srba a 1846. godine objavio je knjigu “Zlatna zrna”. Njegova dela se danas čuvaju u Narodnom muzeju u Beogradu i u Galeriji Matice srpske u Novom Sadu. U njegovu čast danas postoje ulice u Beogradu i Novom Sadu.

1824. godine – Rođen srpski pisac Branko Radičević, lirski pesnik mladosti, ljubavi i patriotskog zanosa. Kao oduševljeni pristalica jezičke reforme Vuka Karadžića pored Đure Daničića, prvi je počeo da peva na narodnom jeziku i u duhu srpske narodne poezije. Pesničkim slobodama označio je prodor u novu epohu. Pesme su mu pune vedrine, vitalnosti, vragolanske žudnje i uživanja u prirodi, ali je u nekima predosetio sopstvenu ranu smrt. Školovao se u Zemunu, Sremskim Karlovcima, Temišvaru i Beču, gde je studirao prava i medicinu i ušao u najuži krug Karadžićevih pristalica i prijatelja. Najlepše dane mladosti proveo je u Sremskim Karlovcima, čije su lepote, posebno uzvišenje Stražilovo, bile njegova lirska inspiracija. Nekoliko puta je dolazio u srbiju ali vlasti zbog uticaja na tadašnju omladinu su proterale Branka Radičevića iz Beograda. Uskoro je počeo da oboljeva od tuberkuloze. Umro je u Beču 1853. godine, a posmrtni ostaci su preneti na Stražilovo 1883. godine. U poemi "Đački rastanak" opevao je Sremske Karlovce i đačke radosti, a dubinu i misaonost je iskazao u pesmi "Tuga i opomena", a u satiričnoj pjesmi "Put" ismejao je protivnike Karadžićeve reforme. Branko Radičević je napisao 54 lirske i 7 epskih pesama.

1848. godine – Tri dana nakon masovnih demonstracija u Beču, revolucija je zahvatila Budimpeštu, a potom se proširila na celu Mađarsku. Uz pomoć Rusije, austrijske trupe ugušile su revolucionarni pokret u avgustu 1849. godine.

1867. godine - Bečki dvor, zbog stalne krize koja je potresala Austriju od revolucionarne 1848. godine, odustao od unitarne države i od tada se austrijsko carstvo naziva Austro-Ugarska ili dvojna monarhija, u okviru koje su vlast i teritoriju podelile Austrija i Mađarska. Budimpešta je od Beča preuzela resore spoljnih poslova, finansija i odbrane.

1883. godine – Beograd je dobio prvu “telefonsku stanicu”, sedam godina posle pronalaska telefona. Prvi telefonski razgovor su vodili ministar vojni i kapetan palilulske žandarmerijske stanice. Koncesije za uvođenje telefona u Srbiji je 1882. godine dobio Panta Mihajlović, prijatelj Nikole Tesle.

1886. godine - Rođen ruski revolucionar Sergej Mironovič Kostrikov, poznat kao Sergej Mironovič Kirov, čije je ubistvo u Lenjingradu 1934. godine sovjetski diktator Josif Staljin iskoristio kao povod da otpočne masovne čistke. Šef Komunističke partije Azerbejdžana postao je 1921. godine, a 1926. godine sekretar Lenjingradske oblasne partijske organizacije. Posle ubistva Kirova, tada člana Politbiroa i sekretara Centralnog komiteta sovjetske Komunističke partije, Staljin je započeo talas čistki i do 1938. godine je fizički likvidirao većinu starih revolucionara, učesnika i vođa Oktobarske revolucije.

1898. godine – Umro je engleski inženjer Henri Besemer, koji je 1855. godine pronašao postupak prerade sirovog gvožđa u čelik “Besemerov postupak”. Godine 1859. godine podigao je u Šefildu čeličanu koja i danas radi.

1900. godine - Rođen srpski biolog Milutin Radovanović, profesor Univerziteta u Beogradu, član Srpske akademije nauka i umetnosti. Proučavao je uporednu anatomiju i herpetologiju i proces specijacije, planinskim jezerima i na ostrvima Jadranskog mora. Dela: "Istorija razvitka životinjskog sveta i čoveka", "Vodozemci i gmizavci naše zemlje".

1907. godine – U Finskoj su žene prvi put izabrane u parlament.

1916. godine - Predsednik SAD Vudro Vilson poslao u Meksiko 12.000 vojnika pod komandom generala Džona Peršinga da uhvate meksičkog revolucionara Panča Vilju. Ekspedicija okončana je neuspehom.

1917. godine – Pod pritiskom revolucionara, abdicirao je poslednji ruski car Nikolaj II, čime je posle tri veka okončana vladavina dinastije Romanov. Car je potom, zajedno s porodicom, interniran prvo u Carsko selo, pa u Tobolsk. Tokom Oktobarske revolucije carska porodica je premeštena u Jekaterinburg i ubijena jula 1918. godine. Ruska pravoslavna crkva je cara Nikolaja II sa porodicom kanonizovala.

1922. godine – Egipatski sultan je uzeo titulu kralja kao Fahd I.

1937. godine – Prva centralna “banka krvi”, u kojoj je krv za transfuziju čuvana zamrzavanjem, osnovana je u bolnici u Čikagu.

1939. godine – Nemačke trupe okupirale su Češku pošto je, pod pretnjom napada i uništenja Praga, predsednik Emil Haha u Berlinu potpisao akt o predaji zemlje Trećem rajhu. Slovačka i Moravska proglašene su nemačkim protektoratom. Francuska i Velika Britanija nisu učinile ništa da spasu nezavisnost te zemlje, koju su nekoliko meseci pre toga garantovale u Minhenu.

1957. godine –  Umro srpski političar jevrejskog porekla Moša Pijade. Bio je predsednik Skupštine FNRJ, novinar i slikar koje je učio u Beogradu, Minhenu i Parizu. Posle Prvog svetskog rata je pristupio Komunističkoj partiji Jugoslavije, a 1921. godine je postao član njenog Izvršnog biroa. Zbog štampanja ilegalnog organa Centralnog komiteta KPJ "Komunist" 1925. godine je osuđen na 20 godina robije. Tokom tamnovanja je preveo "Kapital", "Bedu filozofije" i "Manifest komunističke partije" Karla Marksa. U početku Narodnooslobodilačke borbe 1941. godine bio je partijski rukovodilac u Crnoj Gori i taj period istorija nije potpuno istražen, posebno njegovu ulogu u likvidacijama političkih protivnika. Od decembra 1941. godine bio je u Vrhovnom štabu a 1942. godine izradio je propise o radu narodnooslobodilačkih odbora. Na Drugom zasedanju AVNOJ-a krajem novembra 1943. godine u Jajcu bio je potpredsednik Predsedništva, a 5. novembra je u tom gradu osnovao Telegrafsku agenciju nove Jugoslavije - Tanjug. Učestvovao je na Mirovnoj konferenciji u Parizu a bio je i jedan od autora Ustava FNRJ iz 1948. godine. Umro je u Parizu, na povratku iz Velike Britanije, sa važne diplomatske misije gde je predvodio jugoslovensku parlamentarnu delegaciju.

1975. godine – Umro je grčki brodovlasnik Aristotelis Onazis, jedan od najbogatijih ljudi na svetu. Bio je poznat i po ljubavnoj vezi s američkom operskom pevačicom grčkog porekla Marijom Kalas i po ženidbi sa Žaklinom Kenedi, udovicom ubijenog predsednika SAD Džona Kenedija.

1983. godine – Umrla je engleska književnica Rebeka Vest, poznata po romanima “Vojnikov povratak” i “Harijet Hjum”, kao i putopisnoj studiji “Crno jagnje i sivi soko” koju je napisala posle boravka u Jugoslaviji 1937. godine i 1941. godine. Bavila se i novinarstvom i posebno su poznati njeni izveštaji s Nirnberškog procesa o nemačkim i austrijskim ratnim zločincima posle Drugog svetskog rata. Ostala dela: romani "Sudija", studije o veleizdaji "Značenje izdaje", "Voz baruta".

1990. godine - Mihail Gorbačov izabran za - pokazalo se - poslednjeg predsednika SSSR. Kao jedini kandidat za taj položaj dobio je 59,2 odsto glasova u Kongresu deputata.

1991. godine – Predsednik Predsedništva SFR Jugoslavije i predstavnik Srbije u tom telu Borisav Jović, podneo je ostavku jer je Predsedništvo odbilo da proglasi vanredno stanje nakon antivladinih demonstracija 9. marta.

1991. godine - Umro srpski filozof Veljko Korać, profesor Filozofskog fakultetu u Beogradu, na čiju je inicijativu osnovana Katedra za sociologiju. Zaslužan je za povratak izvornom razumevanju učenja Karla Marksa i nedogmatski pristup marksizmu. Dela: "Erazmo Roterdamski", "Marks i savremena sociologija", "Filozofija i njena istorija", "Istorija društvenih teorija".

1991. godine – Umro je srpski pisac Miodrag Bulatović. Pažnju čitalaca privukao je već prvom zbirkom pripovedaka “Đavoli dolaze”. Jedan je od najprevođenijih srpskih pisaca. U otadžbini je dugo bio prećutkivan pisan. Najznačajnija dela: “Crveni petao leti prema nebu”, “Rat je bio bolji”, “Ljudi sa četiri prsta”, "Peti prst", "Gulo, gulo", novele "Vuk i zvono", drama "Godo je došao".

1997. godine - U Zairu pobunjenici zauzeli Kisangani, treći po veličini grad u zemlji, poslednje uporište vladinih snaga na istoku Zaira.

1998. godine – Umro je američki lekar, pedijatar Bendžamin Spok . Njegova knjiga “Odgoj beba i

dece po metodi dr Spoka” čije se prvo izdanje pojavilo 1946. godine, štampana je u sedam izdanja i prodata u 50 miliona primeraka. Prevedena je na preko 30 jezika.

2000. godine – U naselju Bošnjačka mahala u severnom delu Kosovske Mitrovice došlo je do žestokih sukoba srpskih stanovnika i pripadnika Kfora koji su uspostavljali bezbednosnu zonu u tom gradu podeljenom na albanski i srpski deo. U sukobima je ranjeno 15 Srba i dva francuska vojnika.

2001. godine – Sukob naoružanih albanskih ekstremista i snaga bezbednosti Makedonije eskalirao

je kada su se borbe prvi put prenele iz naselja duž granice s Kosovom u predgrađe Tetova, drugog po veličini makedonskog grada.

2003. godine – Stotine hiljada ljudi je na ulicama Tokija, Bejruta, Parizu, Vašingtona i u drugim gradovima širom sveta demonstriralo protiv rata u Iraku.

2004. godine – Odlukom Visokog predstavnika u Bosni i Hercegovini Pedija Ešdauna Mostar je ponovo postao jedinstven grad. Mostar je od rata u BiH bio podeljen na dva dela, bošnjački istočni i hrvatski zapadni.

2007. godine – Rusija, Grčka i Bugarska potpisale su sporazum o izgradnji naftovoda koji će povezivati bugarsku crnomorsku luku Burgas i grčku Aleksandropolis na Egejskom moru, u dužini od 280 kilometara.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici!