Vest: Na današnji dan - 15. April -

1450. godine –  U poslednjoj fazi Stogodišnjeg rata Francuzi su u bici kod Forminjija porazili Engleze, čime je okončana engleska dominacija u Normandiji.

1452. godine - Rođen Leonardo da Vinči, italijanski slikar, vajar i graditelj i jedan od najistaknutijih umova renesanse. Slikarstvo je učio kod Verokija, naslikavši na njegovom "Krštenju Hristovom" anđela koji kleči. Sledile su zatim: nedovršene kompozicije "Poklonjenje kraljeva" i "Sveti Jeronim", slike "Bogorodica u pećini" i zidna slika "Poslednja večera", prvo monumentalno delo visoke renesanse. Leonardovom firentinskom razdoblju pripada portret "Mona Lize", a u drugom, milanskom periodu nastale su slike "Sveta Ana s Bogorodicom i Isusom" i "Sveti Jovan Krstitelj". Od Leonardovih vajarskih radova nije sačuvano ništa. Kao graditelj, Leonardo je izvodio inženjerske, regulacione i fortifikacione radove i stvarao urbanističke osnove i planove za idealne gradove budućnosti. Područje njegovih naučnih istraživanja obuhvata još i matematiku, fiziku, mehaniku i anatomiju, a u nauci o umetnosti glavno delo mu je "Traktat o slikarstvu", koje sadrži njegova zapažanja, zaključke i pouke o slikanju.

1469. godine –  Rođen je indijski duhovni učitelj, guru Nanak, osnivač sikizma. Njegovi sledbenici Siki žive uglavnom u Indiji, a najbrojniji su u državama Pandžab i Harijana.

1755. godine – Samjuel Džonson engleski doktor, pesnik, novinar i leksikograf, objavio je “Rečnik engleskog jezika”, prvi moderni engleski rečnik. Ostao upamćen kao jedan od najistaknutijih pisaca u engleskoj istoriji.

1764. godine - Umrla Žana Antoaneta Poason, poznata kao madam de Pompadur, izuzetno uticajna ljubavnica francuskog kralja Luja Petnaestog. Od 1754. je snažno uticala na državnu politiku i navela je kralja da uđe u sedmogodišnji rat u kojem je Francuska izgubila kolonijalno carstvo, ali je doprinela usponu francuske kulture, pomažući enciklopediste, filozofe i umetnike. Pre nego što je umrla 1764. godine uticala je na kralja da u Francuskoj ukine rimokatolički jezuitski red.

1765. godine –  U Sankt-Peterburgu je umro Mihail Vasiljevič Lomonosov, ruski naučnik, pesnik i akademik, enciklopedist svetskog glasa. Autor je prve ruske gramatike i osnivač Moskovskog univerziteta 1755. godine, koji i danas nosi njegovo ime. Objasnio je prirodu polarne svetlosti i plovećih ledenih bregova. Znatno je reformisao rusku nauku a bavio se i fizikom, hemijom, geografijom i astronomijom. pokazao organsko poreklo zemlje, treseta, uglja, nafte i ćilibara a 1745. godine objavio je katalog sa 3.000 minerala. Osnovao je i fabriku stakla, koja je proizvodila prve mozaike od bojenog stakla izvan Italije. Ipak većina njegovih dostignuća bila je nepoznata svetu dugo posle njegove smrti.

1843. godine –  Rođen je američki pisac Henri Džejms. Napisao je oko 100 knjiga, među kojima su najpoznatiji romani “Portret jedne lejdi”, “Amerikanac”, “Dejzi Miler”, “Roderik Hadson”, "Bostonci", "Golubija krila", "Ambasadori", "Zlatna dela".

1865. godine - Umro američki državnik Abraham Linkoln, dan posle atentata u vašingtonskom pozorištu "Ford teatre". Pre izbora za predsednika SAD 1860. godine bio je zemljoradnik, drvoseča, upravnik pošte, advokat, kongresmen. Pripadao je Republikanskoj partiji, stranci industrijske buržoazije koja je bila za ukidanje ropstva. Učestvovao je u ratu protiv južnih država SAD, u kojima su vlasnici plantaža želeli da zadrže crnačko ropstvo kako bi imali besplatnu radnu snagu.

1888. godine - Umro engleski profesor, pisac i književni kritičar Metju Arnold. Dela: zbirke "Pesme", "Nove pesme", eseji "Kultura i anarhija", "Književnost i dogma", "Kritički eseji".

1909. godine –  Austrijski car odobrio je Statut za autonomnu upravu u Bosni i Hercegovini.

1912. godine –  Na prvom putovanju iz Velike Britanije u SAD potonuo je “Titanik”, najveći i najluksuzniji prekookeanski brod svog doba. Život je izgubilo 1.523 od 2.224 putnika.

1912. godine –  Rođen je korejski diktator Kim Il Sung. Upravljao je Severnom Korejom od osnivanja te zemlje 1948. do smrti 1994. godine. Smrću “velikog vođe”, kako su ga podanici zvanično oslovljavali, okončana je jedna od najdužih apsolutističkih vladavina u 20. veku. Nasledio ga je sin Kim Džong Il.

1923. godine –  Insulin počeo da se koristi u lečenju dijabetesa. Otkrio ga je kanadski naučnik i nobelovac Frederik Banting 1921. godine.

1941. godine –  Jugoslovenska vlada, na čelu sa njenim predsednikom, generalom Dušanom Simovićem, napustila je zemlju posle nemačke okupacije. Dan ranije iz zemlje je otišao i kralj Petar II Karađorđević.

1945. godine –  Britanske trupe su u Drugom svetskom ratu oslobodile nemački koncentracioni logor Bergen-Belzen.

1949. godine - Umro američki filmski glumac Volas Biri koji je igrao u oko 250 filmova. Filmovi: "Grand hotel", "Viva Vilja", "Večera u osam", "Čovek iz Dakote", "Zlato iz Singapura". Dobitnik je Oskara za ulogu u filmu “Šampion”.

1952. godine –  Frenklin banka u Njujorku izdala je prvu kreditnu karticu u svetu.

1968. godine –  Dva sovjetska satelita bez ljudske posade, Kosmos 212 i 213, automatski su se spojili dok su kružili u zemljinoj orbiti.

1974. godine –  Nakon petnaestogodišnje vladavine, vojnim pučem svrgnut je s vlasti predsednik Nigera Diori Hamani.

1979. godine –  U zemljotresu na Crnogorskom primorju poginulo je više od sto ljudi, oko 600 je povređeno, a više od 80.000 ostalo je bez kuća.

1980. godine –  U Parizu je umro francuski filozof i književnik Žan Pol Sartr, jedan od najznačajnijih predstavnika egzistencijalizma. Nobelovu nagradu za književnost dobio je 1964. godine, ali je odbio da je primi. Najpoznatija dela: “Mučnina”, “Zid”, “Biće i ništavilo”, “Bludnica vredna poštovanja”, pozorišni komadi “Mušice”, “Iza zatvorenih vrata”, “Prljave ruke”, eseji “O Bodleru”, “Šta je književnost” i autobiografija “Reči”.

1986. godine –  Američki avioni bombardovali su Tripoli i Bengazi u znak odmazde za pogibiju dvojice Amerikanaca u eksploziji bombe u diskoteci u Berlinu 5. aprila. U bombardovanju je ubijeno oko 40 ljudi, medju kojima i usvojena kćerka libijskog lidera Moamera Gadafija.

1989. godine –  Na fudbalskom stadionu u Šefildu, u severnoj Engleskoj, pod srušenim tribinama poginulo je 96, a povredjeno 200 ljudi kada su na već prepun stadion puštene nove grupe navijača.

1989. godine –  Umro je kineski političar Hu Jaobang, šef Komunističke partije Kine od 1981. godine do januara 1987. godine, kad je smenjen pod optužbom da je dopustio prodor ideja “buržoaskog liberalizma”. Na dan njegove smrti, studenti u Pekingu i Šangaju izašli su na ulice da bi izrazili žalost. To je bio početak velikog studentskog protesta koji je okončan krvoprolićem početkom juna 1989. godine na centralnom pekinškom trgu Tjenanmen.

1990. godine –  U Njujorku je umrla filmska glumica švedskog porekla Greta Garbo, “božanstvena Greta”, kako su je nazivali obožavaoci. Smatra se jednom od najvećih glumica 20. veka nemog i zvučnog filma. Filmovi: “Kraljica Kristina”, “Ana Karenjina”, “Marija Valevska”, “Mata Hari”, “Dama s kamelijama”. Na kraju karijere imala je osvojena 4 Oskara a uvrštena je među 5 najboljih glumica 20. veka.

1992. godine –  UN su uvele sankcije protiv Libije zbog njene umešanosti u podmetanje bombe u avion kompanije Pan Ameriken koji je eksplodirao iznad mesta Lokberi u Škotskoj 1988. godine i rušenje francuskog aviona iznad Nigera 1989. godine.

1996. godine –  “Komisija za istinu” u Južnoj Africi, formirana da ispita zloupotrebu vlasti u vreme aparthejda, otvorila je istražni postupak.

1996. godine –  Od podmetnute eksplozivne naprave oštećena je Bajrakli džamija u Beogradu. Beogradski muftija Hamdija Jusufspahić izjavio je da je to je bio sedmi napad na Bajrakli džamiju od 1990. godine.

1997. godine –  Tokom hodočašća, u požaru koji je zahvatio šatorsko naselje blizu Meke, u Saudijskoj Arabiji, poginula su 343 hodočasnika.

1998. godine –  Bivši kambodžanski maoistički diktator Pol Pot umro je od srčanog udara. Tokom njegove četvorogodišnje vladavine, od 1975. godine do 1979. godine, više od milion ljudi je ubijeno ili je umrlo od mučenja, gladi i bolesti. Predvodio je gerilsku armiju “Crvene Kmere” i porazio proameričkog generala Lol Nola. Pol Pot nazivan je još i “Brat broj jedan”. Zbačen je krajem 1978. godine kada Vijetnam okupirao Kambodžu.

1999. godine –  NATO preuzeo odgovornost za bombardovanje konvoja izbeglica na Kosovu, tokom kojeg je, prema jugoslovenskim izvorima, poginulo 75 civila. Bombardovano beogradska opština Rakovica i uništene skoro sve škole u naselju. Rakete su još padale u Nišu, Kruševcu, Subotici, Čačku, Pančevu i Novom Sadu.

2000. godine - U selu Belo Polje, kod Peći, Albanci spalili i buldožerima sravnili 250 srpskih kuća.

2003. godine –  Na 18 godina zatvora osuđen je Folkert van der Graf, ubica holandskog političara Pima Fortjina. To je bilo prvo političko ubistvo u Holandiji u poslednja preko tri veka.

2005. godine –  U memorijalnom parku holokausta u Bruklinu otkrivena je spomen ploča žrtvama logora Jasenovac što je prvi javni spomenik u SAD stradalima u tom logoru.

2008. godine –  Vladajuća ruska partija Jedinstvena Rusija jednoglasno je izabrala predsednika Rusije Vladimira Putina za lidera partije. Na kongresu JR prethodno je promenjen statut kojim je uvedena funkcija predsednika parije. Prihvatanjem te funkcije Putin ostaje najuticajnija ličnost u ruskoj politici i nakon što je mesto predsednika države početkom maja prepustio Dmitriju Medvedevu.

2010. godine –  Gusti oblaci prašine iz islandskog vulkana Ejafjalajokul, do čije je erupcije ponovo došlo posle skoro 200 godina mirovanja, uzrokovali su obustavljanje oko 6.000 letova avio-kompanija u severnoj Evropi, što je predstavljalo početak petodnevnog  nezapamćenog poremećaja vazdušnog saobraćaja na ovom kontinentu.

2011. godine –  Haški tribunal osudio je hrvatskog generala Antu Gotovinu na 24, a Mladena Markača na 18 godina zatvora zbog zločina nad srpskim stanovništvom Kninske krajine tokom i posle operacije Oluja 1995. godine. Apelaciono veće Tribunala je u novembru 2012. godine poništilo prvostepenu presudu hrvatskim generalima i oslobodilo ih krivice po svim tačkama optužnice.

2019. godine- U 18 časova i 30 minuta izbio je požar u Katedrali Notr Dam u Parizu. Požar je uništio krov, toranj, ali je veći deo konstrukcije ostao netaknut.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici!