Vest: Na današnji dan - 13. Decembar -

1204. godine - Umro jevrejski filozof, lekar, matematičar i astronom Mojsije Majmonid, sledbenik Aristotelov, najveći jevrejski filozof Srednjeg veka. U najvažnijem filozofskom delu-"Vodič ljubavi" pokušao je da zasnuje religiju na racionalnim osnovama, što je izazvalo žestoku osudu ortodoksnih pristalica judaizma. Napisao je više astronomskih i matematičkih rasprava i 18 medicinskih traktata sa teorijama znatno ispred vremena u kojem je živeo.

1545. godine – Počeo s radom Tridentski koncil, koji je u maju 1542. godine sazvao papa Pavle III. Ekumenski koncil, na kom je do kraja izgrađen status katoličke crkve kao dogmatske, protivreformacijske, militantne ustanove s papom-autokratom na čelu, s prekidima zasedao do 1563. godine. Na osnovu zaključka tog skupa vođen protivreformacijski pokret koji je doveo do Tridesetogodišnjeg rata prokatoličkih i protestantskih snaga u Evropi, od 1618. godine do 1648. godine.

1553. godine – Rođen francuski kralj Anri IV, prvi monarh iz dinastije Burbona. Idejni vođa protestanata kasnije prešao u katolicizam, ali Nantskim ediktom 1598. godine osigurao protestantima verske slobode i okončao verske ratove. Tokom njegove vladavine osnovane prve francuske kolonije u Severnoj Americi. Ubio ga rimokatolički fanatik Fransoa Ravajak.

1570. godine – Mirom u Šćećinu Danska priznala nezavisnost Švedske.

1642. godine – Holandski moreplovac Abel Tasman otkrio Novi Zeland, ali se nije iskrcao iz straha od ratobornih domorodaca. Zasluga za otkriće pripala Englezu Džejmsu Kuku, koji se 1769. godine iskrcao na jedno od novozelandskih ostrva.

1780. godine - Rođen ruski diplomata Karl Robert Vasiljevič Neselrode, ministar inostranih poslova Rusije, koji je provodio reakcionarnu politiku Svete alijanse, osnovane poslije Bečkog kongresa 1815. Jačao je ruski uticaj na Balkanu i u spoljnoj politici je snažno podržavao reakcionarnog austrijskog kancelara Klemensa Meterniha.

1784. godine - Umro engleski pisac i leksikograf Semjuel Džonson, čiji je "Rječnik engleskog jezika" iz 1755. godine više od jednog veka važio kao najautoritativniji na engleskom govornom području. Zahvaljujući knjizi njegovog prijatelja Džejmsa Bosvela "Život dr Džonsona", najboljoj biografiji na engleskom jeziku, postao je poznat barem koliko i po sopstvenim delima. Ostala dela: poema "Taština ljudskih želja", tragedija "Irena", kritičarsko djelo "Životi pjesnika".

1797. godine – Rođen nemački pesnik Hajnrih Hajne, jedan od najvećih liričara XIX veka. Njegova poezija smatra se vrhunskim dostignućem nemačkog romantizma, izvršila ogroman uticaj na evropsko pesništvo. Posle studija prava u Getingenu i putovanja po Evropi, zbog sukoba s reakcionarnim snagama, napustio je Nemačku i otišao u Pariz. Tu se sprijateljio s Karlom Marksom i napisao čuvenu pesmu "Tkači" i poemu "Nemačka, zimska bajka", u kojoj je dosegao vrhunac satirične lirike. Ostala djla: zbirke "Nove pesme", "Romansero", spev "Ata Trol".

1806. godine – Ustanici u I srpskom ustanku oslobodili beogradsku varoš i naterali otomanske snage da se povuku u Kalemegdansku tvrđavu. Tvrđava osvojena početkom 1807. godine, po slomu ustanka 1813. godine. Otomani ponovo zauzeli Beograd.

1808. godine - Madrid kapitulirao pred francuskim carem Napoleonom Prvim.

1816. godine - Rođen nemački industrijalac i pronalazač Ernest Verner fon Simens, koji je s trojicom braće osnovao gigantsku kompaniju "Simens". Pronašao je 1846. godine telegraf sa kazaljkom, 1866. godine dinamo mašinu, a 1879. godine električni tramvaj.

1862. godine - U bici kod Frederiksburga u Američkom građanskom ratu general juga Robert Li sa 80.000 vojnika potukao generala severa Ambrouza Bernsajda, koji je imao pod komandom skoro dvostruko više vojnika - 150.000. Bersajd je tokom teških borbi duž reke Masaponaks izgubio oko 14.000 ljudi.

1877. godine - Srpski kralj Milan Obrenović odazvao se pozivu Rusije koja je zaratila s Otomanskim carstvom i Srbija je objavila drugi rat islamskoj carevini iako se još nije oporavila od poraza u prvom. Srpska vojska je ubrzo potukla Turke i oslobodila južne srpske gradove Niš, Belu Palanku, Pirot, Kuršumliju, Prokuplje i Vranje. Krajem januara 1878. godine rat je završen mirom Rusije i Otomanskog carstva u San Stefanu na štetu Srbije, ali su odredbe tog mira izmenjene na Berlinskom kongresu kasnije iste godine. Srbija i Crna Gora su priznate kao nezavisne države, a Srbiji je priznato teritorijalno proširenje. Austo-Ugarska je dobila mandat da okupira Bosnu i Hercegovinu.

1921. godine  - SAD, Velika Britanija, Francuska i Japan potpisali su Vašingtonski ugovor o međusobnom poštovanju ostrvskih poseda u Pacifiku.

1937. godine - Japanske trupe okupirale kineski grad Nanking i u narednih šest sedmica zverski pobile oko 200.000 Kineza, mahom civila, a krvoproliće je ušlo u istoriju pod nazivom "silovanje Nankinga".

1939. godine - U prvoj velikoj pomorskoj bici u Drugom svetskom ratu britanske krstarice "Ekseter", "Ajaks" i "Ahil" kod zaliva La Plata u Atlantskom okeanu teško oštetile i onesposobile nemački bojni brod "Admiral Graf fon Špe", koji je tokom gusarskog krstarenja u južnom Atlantiku i Indijskom okeanu prethodno potopio devet trgovačkih brodova.

1943. godine - Sovjetska vlada u Drugom svetskom ratu, povodom odluka Drugog zasedanja Antifašističkog veća narodnog oslobođenja Jugoslavije, saopštila da odluke AVNOJ-a "pomažu daljoj uspešnoj borbi naroda Jugoslavije protiv hitlerovske Nemačke".

1944. godine - Japanski avion napunjen eksplozivom, kojim je upravljao pilot-samoubica, u Drugom svetskom ratu udario u američku krstaricu "Nešvil" i usmrtio 133 člana posade.

1967. godine – Vojna hunta u Grčkoj sprečila kontraudar, a kralj Konstantin, primoran da napusti Grčku, s porodicom pobegao u Rim.

1981. godine – General Vojćeh Jaruzelski zaveo ratno stanje u Poljskoj, zabranjen rad nezavisnog sindikata Solidarnost, pritvoreno na hiljade sindikalnih aktivista.

1988. godine - U Kongu potpisan protokol Angole, Kube i Južne Afrike posredovanjem SSSR-a i SAD, kojim je obezbeđen put ka nezavisnosti Namibije i kraju građanskog rata u Angoli, započetog 1975. godine

1990. godine - Predsednik Afričkog nacionalnog kongresa Oliver Tambo došao u Južnu Afriku, prvi put posle 30 godina izbeglištva.

1991. godine - Bivše sovjetske republike Kazahstan, Kirgizija, Tadžikistan, Turkmenistan i Uzbekistan odlučile da se priključe Zajednici Nezavisnih Država.

1994. godine- Predsednik Namibije Sam Nujoma i njegova vladajuća partija proglašeni pobednicima prvih izbora posle sticanja nezavisnosti te afričke države.

1995. godine - Evropski parlament primio Tursku u evropsku Carinsku uniju uprkos krupnim zamerkama Ankari zbog masovnog kršenja ljudskih prava.

1999. godine - U Ljubljani je umro slovenački političar Stane Dolanc, visoki komunistički i državni funkcioner u bivšoj Jugoslaviji.

2000. godine – Predsednik Rusije Vladimir Putin došao na Kubu, u prvu posetu nekog državnika Rusije Fidelu Kastru od raspada SSSR 1991. godine.

2001. godine - Američki predsjednik Džordž Buš saopštio da se SAD povlače iz sporazuma o antibalističkim projektilima iz 1972. godine da bi nastavile sa razvojem svoga antiraketnog programa.

2002. godine – Na samitu u Kopenhagenu, Evropska unija odlučila o proširenju EU. U Uniju 1. maja 2004. godne ušle Poljska, Češka, Mađarska, Slovenija, Slovačka, Estonija, Letonija, Litvanija, Kipar i Malta.

2003. godine - Američke snage su uhapsile svrgnutog iračkog predsednika Sadama Huseina, koji se skrivao u podzemnom skloništu u blizini svog rodnog grada Tikrita. Potraga za njim trajala je skoro devet meseci od kada su američko-britanske snage izvršile invaziju na Irak. Osuđen je na smrt vešanjem i pogubljen 30. decembra 2006. godine.

2004. godine - Predstavnici 13 podunavskih zemalja na ministarskom sastanku u Beču potpisali "Dunavsku deklaraciju", kojom su se obavezali na bolju saradnju radi uspostavljanja održivog upravljanja vodnim resursima sliva Dunava.

2006. godine - Umro je američki glumac Piter Bojl koji je stekao slavu ulogom nezadovoljnog radnika u filmu "Džo, i to je Amerika", zatim u filmovima "Mladi Frankeštajn" i seriji "Svi vole Rejmonda".

2009. godine - Nakon 18 godina prekida, zbog rata u Bosni i Hercegovini, uspostavljen je železnički saobraćaj između Sarajeva i Beograda.

2010. godine – Umro je američki diplomata Ričard Holbruk specijalni izaslanik predsednika Baraka Obame za Avganistan i Pakistan. Holbruk je imao važnu ulogu u zaključenju Dejtonskog sporazuma, kojim je 1995. godine okončan rat u Bosni i Hercegovini.

2011. godine - Teniser Srbije Novak Djoković izabaran je za najboljeg sportistu Balkana u 2011. godini. U izboru je učestvovalo 11 novinskih agencija iz regiona.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici!