Vest: Na današnji dan - 12. Maj -

1607. godine – Engleski avanturista Džejms Smit osnovao je prvo englesko naselje na tlu Severne Amerike, koje je kasnije po njemu dobilo ime Džejmstaun.

1820. godine –  Rođena engleska medicinska sestra Florens Najtingel, utemeljivač profesije medicinskih sestara, čiji se rođendan obeležava kao Međunarodni dan medicinskih sestara. U Krimskom ratu polovinom 19. veka organizovala je bolnice pri britanskom ekspedicionom korpusu i znatno je reformisala sanitetsku službu i negu ranjenika i bolesnika. Zahvaljujući tome, smrtnost u britanskim poljskim bolnicama sa 40 odsto smanjena je na dva odsto. Otvorila je prvu školu za medicinske sestre, a njene učenice su posle Prvog svetskog rata - u kojem su lečile srpske vojnike - pomogle osnivanje takve škole u Beogradu, iz koje je prva generacija medicinskih sestara izašla 1924.

1842. godine – Rođen francuski kompozitor Žil Emil Frederik Masne, profesor Konzervatorijuma u Parizu, čija sentimentalna dela izražavaju francusku građansku romantiku. Komponovao je više od 20 opera, uglavnom s lirskom tematikom, u kojima je dočarao osećajne heroine i lirsko-patetične muške tenorske likove. Dela: opere "Manon", "Verter", "Don Kihot", "Tais", baletska muzika, oratorijumi, kantate, solo pesme.

1871. godine – Umro je francuski kompozitor Danijel Fransoa Espri Ober, autor opera u kojima se smenjuju govorne i pevačke deonice (“Fra Diavolo”, “Crni Domino”).

1884. godine – Umro češki kompozitor, dirigent i pijanista Bedžih Smetana, začetnik i najznačajniji predstavnik češkog muzičkog nacionalizma. Inspirisao se narodnim legendama, istorijom i folklorom. Dela: opere "Prodana nevesta", "Dalibor", "Libuša", "Poljubac", ciklus simfonijskih poema "Moja domovina", gudački kvartet "Iz moga života", klavirske i kamerne kompozicije.

1888. godine – Britanija je uspostavila protektorat nad Severnim Borneom i Brunejom.

1904. godine – Rođen je čileanski pesnik Pablo Neruda. Bio je učesnik Španskog građanskog rata, nakon kojeg se posvetio idealima socijalne pravde. Dobitnik je Nobelove nagrade za književnost 1971. godine. Najpoznatija dela: “Suton”, “Dvadeset ljubavnih i jedna očajna pesma”, “Španija u srcu”.

1907. godine - Rođena Ketrin Hepbern, američka filmska glumica, dobitnica Oskara. Među brojnim filmovima su "Ljubav kad joj vreme nije", "Pogodi ko je došao na večeru", "Afrička kraljica", "Nevolje sa bebom".

1918. godine – Rođen je američki inženjer Džulijus Rozenberg, koji je sa suprugom Ete, 1953. godine kao prvi civil u SAD, osuđen na smrt i pogubljen zbog špijunaže, uprkos kampanji širom sveta da im bude pošteđen život.

1925. godine – Vrhovni Sovjet SSSR-a usvojio je prvi sovjetski ustav.

1926. godine – Maršal Jozef Pilsudski izvršio je državni udar i uspostavio je vojnu diktaturu u Poljskoj.

1935. godine - Umro poljski diktator maršal Jozef Klemens Pilsudski, prvi predsednik Poljske od 1918. do 1922. i inicijator rata protiv sovjetske Rusije 1920. i 1921. Na današnji dan 1926. uspostavio je vojnu diktaturu i vlast je držao do smrti.

1937. godine – Engleski kralj Džordž VI krunisan je u Vestminsterskoj opatiji u Londonu. Ceremoniju je prenosila televizija BBC, prvi put uživo.

1943. godine – Predajom nemačkog generala fon Arnima u Tunisu završene su borbe u severnoj Africi u Drugom svetskom ratu.

1947. godine - Posle godinu dana snimanja prikazana je "Slavica", prvi jugoslovenski igrani film posle Drugog svetskog rata. Režiser i scenarista bio je Vjekoslav Afrić, snimatelj Žorž Skrigin, a tumači glavnih uloga Irena Kolesar, Marjan Lovrić i Ljubiša Jovanović.

1949. godine – Zvanično je okončana sovjetska desetomesečna blokada Berlina tokom koje je grad snabdevan iz Savezne Republike Nemačke vazdušnim mostom.

1957. godine – Umro američki filmski režiser i glumac austrijskog porekla Erih fon Štrohajm, protagonista snažnog naturalističko-senzualnog stila u kinematografiji, jedan od najvećih režisera u doba nemog filma. Bio je izrazito snažna umetnička priroda i nije dopuštao kompromise, što ga je onemogućilo da u američkoj krajnje komercijalizovanoj filmskoj industriji ostvari većinu zamisli, pa je često morao da glumi u tuđim, katkad i umetničkim neuspelim filmovima. U Francuskoj je na samrti odlikovan Legijom časti. Filmovi: režija - "Slepi muževi", "Lude žene", "Pohlepa", "Svadbeni marš", "Kraljica Keli", gluma - "Velika iluzija", "Nestali iz Sent-Ažila", "Bulevar sumraka".

1965. godine – Zapadna Nemačka je uspostavila diplomatske odnose sa Izraelom, a arapske zemlje su prekinule odnose sa vladom u Bonu.

1967. godine - Umro engleski pisac Džon Mejsfild, koji je u poeziji često slikao grube i sirove vidove života, pri čemu je kao kontrast još jače isticana idiličnost njegovih stihova. Pisao je i drame u rimovanom distihu, ali one imaju samo književnoistorijsku vrednost. Dela: pesme "Balade s mora", "Soneti", "Večno milosrđe", "Polja zelenkada", "Lis Rejnard", drame "Veliki petak", "Kralj Filip".

1969. godine - U Velikoj Britaniji starosna granica izbornog prava snižena s 21 na 18 godina.

1988. godine – Svetska zdravstvena organizacija objavila je da u svetu ima više od 34.000 obolelih od side.

1992. godine – Skupština srpskog naroda u Bosni i Hercegovini je na zasedanju u Banjaluci donela odluku o formiranju Vojske Republike Srpske i osnivanju novinske agencije SRNA; nemoćni da spreče širenje sukoba u Bosni, posmatrači EZ napustili su Sarajevo.

1994. godine – Palestinska policija je stigla na Zapadnu obalu u okviru priprema da od Izraela preuzme grad Jerihon, sedište palestinske autonomije u toj oblasti.

1995. godine – Vlasnici “Rokfeler centra” u Njujorku, iza kojih je stajao japanski kapital, objavili su bankrot.

1997. godine – Predsednik Rusije Boris Jeljcin i čečenski vođa Aslan Mashadov potpisali su sporazum o obustavi neprijateljstava.

2001. godine – Umro je popularni pevač Peri Komo čiji je opušteni vokalni stil šest decenija vladao scenom, sa baladama kao što su “Uhvati zvezdu padalicu” i “Nemoguće”.

2003. godine – Iranski predsednik Mohamad Katami doputovao je u Liban i on je prvi iranski lider koji je posetio Liban od islamske revolucije 1979. godine.

2005. godine – Umrla je švedska džez pevačica i glumica Monika Ceterlund koja je 60-tih godina prošlog veka pevala sa legendardnim pijanistom Bilom Evansom. Ona je izgorela u požaru koji je izbio u njenom stanu.

2006. godine – U eksploziji gasovoda u Lagosu, glavnom gradu Nigerije, poginulo je oko 200 osoba.

2008. godine – U Varšavi je umrla Irena Sendler, koja je tokom Drugog svetskog rata postala simbol nesebične pomoći Jevrejima u jeku holokausta. Ona je iz Varšavskog geta spasila sigurne smrti najmanje 2.500 jevrejske dece.

2008. godine – U snažnom zemljotresu jačine 7,8 stepeni Rihterove skale koji je pogodio jugozapadnu kinesku oblast Sečuan poginulo je ili nestalo više od 87.000 ljudi, među kojima i 5.335 đaka.

2009. godine – Ivan Džon Demjanjuk, optužen za nacističke ratne zločine deportovan je iz SAD u Nemačku, gde je osuđen na pet godina zatvora, zbog učešća u ubistvu evropskih Jevreja u koncentracionom logoru Treblinaka-Sobibor.

2013. godine – Papa Franja je proglasio prve svece od kako je došao na čelo Rimokatoličke crkve, kanonizujući oko 800 italijanskih mučenika.

2015. godine – Slika “Žene Alžira”‘ španskog slikara Pabla Pikasa prodata je na aukciji američke kuće Kristi u Njujorku za 179 miliona dolara, čime je postavila novi svetski rekord za najskuplje umetničko delo.

2016. godine - Umro Aleksandar Karađorđević, knez, sin kneza Pavla i knjeginje Olge, pilot Kraljevskog britanskog vazduhoplovstva.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici!