Na današnji dan - 5. Mart -
1496. godine – Engleski kralj Henri VII primio
je u službu italijanske pomorce Đovanija i Sebastijana Kabota da bi za englesku krunu otkrili nove zemlje. Oni su od
1497. godine do 1498. godine stigli do Severne Amerike.
1684. godine – Nemačka, Poljska i Venecija formirale su u Lincu Svetu ligu protiv
Turske.
1696. godine – Rođen je slikar Đovani Batista Tijepolo, jedan od poslednjih velikana venecijanskog slikarstva. Njegovi
glavni radovi, freske velikih dimenzija, rađene u maniru kasnog rokokoa, nalaze
se u nadbiskupskoj palati u Udinama, u palati Labija u Veneciji, u biskupskoj
rezidenciji u Vircburgu i u kraljevskoj palati u Madridu.
1770. godine – Britanske trupe su u Bostonu, centru
otpora protiv britanske kolonijalne vlasti, ubile pet demonstranata i taj
događaj, poznat kao “bostonski masakr”, ubrzao je izbijanje Američkog rata za
nezavisnost.
1827. godine – Umro je čuveni italijanski fizičar i
hemičar Alesandro Volta. Karijeru je počeo kao
professor fizike, da bi 1975. godine pronašao elektrofor, galvanski element, bateriju
galvanskih elemenata poznat kao Voltin stub. Napoleon Bonaparta ga je proglasio
grofom 1810. godine. Po njemu su mnogi pojmovi u fizici dobili ime Volt “oznaka
V”, Voltamper “oznaka VA”, Voltin luk.
1832. godine – U Beogradu je počela da radi prva
štamparija u Srbiji, u kojoj je kao prva knjiga štampana “Sabor istine i
nauke” Jovana Stejića. Štamparija je kupljena u Rusiji i
dopremljena u Beograd u maju 1831. godine.
1856. godine – Londonsko pozorište “Kovent Garden”
uništeno je u požaru.
1868. godine - C. H. Gould patentirao je heftalicu u
Engleskoj.
1916. godine – Španski prekookeanski putnički brod
“Princ od Asturije” potonuo je za nekoliko minuta pošto je udario u stenu kod
obale Brazila. Od 588 putnika i članova posade, 455 je poginulo.
1924. godine – Computing – Tabulating – Recording Corp
postaje IBM. Od početka nova kompanija nije bila orjentisana na prodaju
proizvoda nego na istraživanje i razvoj.
1933. godine – Nacional-socijalistička radnička
partija Adolfa Hitlera osvojila je većinu u nemačkom Rajhstagu
- parlamentu.
1945. godine – Američke trupe su u Drugom svetskom
ratu ušle u Keln.
1953. godine – Umro je sovjetski diktator Josif Visarionovič Džugašvili Staljin. Kao generalni sekretar Komunističke partije
od 1922. godine do smrti bio je neprikosnoveni vladar SSSR-a i lider
komunističkog sveta. U partijskim “čistkama” od 1934. godine eliminisao je
političke protivnike, a svojom politikom doprineo je zaoštravanju međunarodnih
odnosa u vreme Hladnog rata i narušio ugled SSSR-a stečen značajnom ulogom u
slamanju fašizma u Drugom svetskom ratu. Rezolucijom Informbiroa pokušao je
1948. godine da Jugoslaviju podredi sovjetskoj kontroli.
1953. godine – Umro je ruski kompozitor i
pijanista Sergej Sergejevič Prokofjev, jedan od najoriginalnijih muzičkih
stvaralaca 20. veka, koji je u svom delu uspešno asimilirao rusko muzičko
nasleđe i sopstveni moderni muzički izraz. U njegovom opusu od 138 dela izdvaja
se Peta simfonija i balet “Romeo i Julija”. Komponovao je i muziku za filmove Sergeja Ejzenštajna “Aleksandar Nevski” i “Ivan Grozni”. Prokofjev važi za
klasika među kompozitorima modern muzike. Njegov značaj je veliki i u oblasti
filmske muzike.
1956. godine – Film “King Kong” prvi put prikazan Tv-u.
1964. godine – Umro je prvi filmski snimatelj na
Balkanu, Milton Manaki, koji je 1905. godine počeo filmskom kamerom
da beleži događaje. Poseban dokumentarni značaj ima reportaža o boravku
poslednjeg turskog sultana Abdula Hamida II 1911. godine u Bitolju, snimci
rumunskog i grčkog kralja, bugarskog cara, događaji iz vremena mladoturske
revolucije, balkanskih ratova, Prvog i Drugog svetskog rata.
1966. godine – Sva 124 putnika i člana posade
poginula su kada je britanski putnički avion udario u japansku planinu Fudži.
1970. godine – Stupio je na snagu ugovor o neširenju
nuklearnog oružja koji je potpisalo 45 zemalja.
1975. godine – Kuvajt je nacionalizovao naftnu
industriju, uključujući i imovinu britanskih naftnih kompanija.
1976. godine - Britanska
funta prvi put imala vrednost manju od 2 dolara.
1984. godine – Umro je italijanski pevač Tito Gobi,
operski bariton svetskog ugleda. Proslavio se ulogom u “Toski” Đakoma Pučinija,
u kojoj mu je partner bila Marija Kalas.
1986. godine – Izašao prvi primerak tabloia “Today”, prvih
britanskih nacionalnih novina u boji.
1993. godine – Minut posle poletanja sa skopskog
aerodroma srušio se makedonski putnički avion “Foker 100”. Poginulo je 77 od 97
putnika i članova posade.
1995. godine – U Sankt Peterburgu pronađen grob ruskog cara
Nikolaja II i cele carske porodice, streljane za vreme revolucije.
1999. godine – Odlukom Međunarodnog arbitražnog
tribunala, grad Brčko dobio je status distrikta pod suverenitetom Bosne i
Hercegovine što je izazvalo oštre proteste u srpskom entitetu BiH, Republici
Srpskoj jer je ona time podeljena.
2001. godine – Predsednici SR Jugoslavije i Republike
Srpske, Vojislav Koštunica i Mirko Šarović,
potpisali su u Banjaluci Sporazum o uspostavljanju specijalnih i paralelnih
veza SRJ i RS.
2003. godine – Predstavnički dom američkog Kongresa
usvojio je Zakon o normalizaciji trgovinskih odnosa SAD sa Srbijom i Crnom
Gorom.
2006. godine – Haški optuženik Milan Babić izvršio je samoubistvo u pritvoru u Ševeningenu. Babić je u januaru 2004. godine priznao krivicu za zločine nad nesrpskim stanovništvom samoproklamovane Republike Srpske Krajine od 1991. godine do 1995. godine i pravosnažno je suđen na 13 godina zatvora.
2013. godine – Umro je predsednik Venecuele Ugo Čaves,
koji je na vlast došao 1998. godine, preživeo puč 2002. godine, i nakon čega
još dva puta reizabran. Ostao je upamćen kao oštar kritičar američke politike.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici!