Vest: Na današnji dan - 03. Maj -

1469. godine –  Rođen italijanski pisac, političar, diplomata i istoričar Nikolo Makijaveli, jedan od utemeljivača političke nauke. Posle stvaranja Firentinske republike 14 godina je bio sekretar vladajućeg Saveta desetorice. Oslobodio je politička razmatranja teoloških, moralnih i metafizičkih koncepata i začetnik je ideje nacionalne države. U glavnom delu - "Vladalac", u kome je izneo i svoja diplomatska iskustva, razradio je teoriju prema kojoj vladar treba da upravlja državom u interesu njenog jačanja, bez obzira da li će cilj postići zakonom ili silom, a ako činjenice optužuju vladara izvinjava ga dobar rezultat. Smatrao je da su merila individualnog morala nepodobna za procenu postupaka u ime države. Zalažući se za bolji položaj i jedinstvo Italije, isticao je da za otadžbinu ne treba štedeti niti birati sredstva i da vladar mora da bude spreman da koristi i zakon, svojstven ljudima, ali i silu, svojstvenu zverima ukoliko je zakon nedovoljan za ostvarenje cilja, iz čega je kasnije izveden pojam "makijavelizam". Rimokatolička crkva je 1559. godine, 32 godine posle Makijavelijeve smrti, stavila njegova dela na "Indeks zabranjenih knjiga". Ostala dela: "Razmatranja o prvih deset knjiga Tita Livija", "Istorija Firence", "O ratnoj veštini", komedija "Mandragola".

1494. godine – Španski moreplovac Kristofor Kolumbo otkrio je Karipsko ostrvo, kasnije nazvano Jamajka.

1500. godine – Putujući na zapad, portugalski moreplovac Pedro Alvareš Kabral je na putu ka Indiji otkrio Brazil i proglasio ga posedom Portugalije.

1748. godine – Rođen je francuski političar Emanuel Žozef Siej, poznat kao Abe Sije, jedan od vođa Francuske revolucije. U brošuri “Šta je treći stalež?” izložio je političke zahteve buržoazije.

1791. godine – Poljski kralj Stanjislav II August Ponjatovski potpisao je liberalni ustav kojim je uspostavljena parlamentarna monarhija. To je bio drugi pisani ustav u svetu, posle američkog.

1814. godine – Francuski kralj Luj XVIII pod zaštitom saveznika vratio se u Pariz posle poraza cara Napoleona I u bici kod Vaterloa.

1841. godine – Novi Zeland je proglašen britanskom kolonijom.

1895. godine – Teritorije u posedu Britanske južnoafričke kompanije, južno od reke Zambezi dobile su naziv Rodezija.

1898. godine – Rođena Golda Mabovič Mejrson, poznata kao Golda Meir, državnik i prva žena premijer Izraela od 1969. do 1974. Iz rodnog Kijeva je 1906. otišla u SAD, a u Palestinu je prešla 1921. i živela je u jednom kibucu. Bila je rukovodilac u Savezu sindikata i Svetskoj jevrejskoj agenciji, a 1948. je postala prvi ambasador Izraela u SSSR-u. Potom je bila ministar rada i šef diplomatije, od 1956. do 1966. generalni sekretar partije MAPAJ, a od 1972. zamenik predsednika Socijalističke internacionale.

1898. godine – Umro srpski književni i pozorišni kritičar i istoričar književnosti Svetislav Vulović, profesor Velike škole u Beogradu, član Srpske kraljevske akademije, jedan od najuticajnijih srpskih književnih kritičara u 19. veku. Napisao je kritičke studije trajnije vrednosti o srpskim pesnicima romantičarima: Petru Drugom Petroviću - Njegošu, Simi Milutinoviću - Sarajliji, Branku Radičeviću, Đuri Jakšiću.

1902. godine – Rođen je francuski fizičar Alfred Kastler, član Francuske akademije, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku 1966. godine. Njegov naučni rad doprineo je razvoju lasera.

1922. godine – U Parizu je osnovana Međunarodna železnička unija, među čijim osnivačima su bile i Jugoslovenske železnice.

1936. godine – U Jagodini su u organizaciji Narodnog fronta slobode održane najmasovnije antifašističke demonstracije u Pomoravlju izmedju dva svetska rata.

1939. godine – Smenjen je sovjetski ministar inostranih poslova Maksim Litvinov, a novi ministar je postao Vjačeslav Molotov koji je krajem avgusta te godine sa nacističkom Nemačkom potpisao pakt o nenapadanju.

1945. godine – Britanci su u Drugom svetskom ratu zauzeli Rangun, glavni grad tadašnje Burme (danas Mjanmar), oslobodivši ga japanske okupacije.

1946. godine – U Tokiju je počelo zasedanje Međunarodnog vojnog suda za Daleki istok, koji je sudio japanskim ratnim zločincima iz Drugog svetskog rata. U procesu, koji je trajao do novembra 1948. godine, od 28 okrivljenih, sedam je osudjeno na smrt, 16 na doživotni zatvor, a ostali na kraće kazne.

1968. godine – Žestokim sukobima sa policijom u Parizu su počele studentske demonstracije i štrajkovi zbog oklevanja vlasti da sprovede reforme univerziteta. Studentski protesti ubrzo su zahvatili i druge evropske zemlje, a protest je prerastao u revolt protiv građanskog društva.

1971. godine – Valter Ulbriht se povukao s mesta generalnog sekretara komunističke partije istočne Nemačke. Zamenio ga je Erih Honeker.

1991. godine – U rodno selo Lelić kod Valjeva prenesene mošti episkopa Srpske pravoslavne crkve Nikolaja Velimirovića, izuzetnog besednika, doktora teologije i filozofije, koji je 1956. umro u jednom ruskom manastiru u SAD. Prvi svetski rat je proveo na Zapadu kao izaslanik srpske vlade, a u Drugom svetskom ratu bio je zatočen u nacistički koncentracioni logor. Posle oslobođenja Jugoslavije ostao je u emigraciji kao nepomirljivi protivnik režima Josipa Broza Tita.

1991. godine - Umro američki pisac poljskog porekla Juzef Novak, poznat kao Ježi Kosinski, u čijim delima preovladavaju teme nasilja, surovosti, poniženja i požude. U prvom i najboljem romanu "Obojena ptica" groteskno je opisao zaostalost istočnoevropskog sela u vreme Drugog svetskog rata. Bilo je pokušaja da mu se ospori autorstvo nekih romana objavljenih pod njegovim imenom. Ostala dela: romani "Koraci", "Prisutnosti", "Đavolje drvo", "Pilotska kabina".

1992. godine – Muslimanske snage napale su u Sarajevu kolonu vozila JNA koja se povlačila prema kasarni u Lukavici. Ubijeno je i ranjeno više oficira, vojnika i civila.

1996. godine – Delegati 55 zemalja saglasili su se na konferenciji UN u Ženevi o novim pravilima korišćenja nagaznih mina, ali nisu prihvatili njihovu potpunu zabranu.

1999. godine – Tokom napada NATO na SR Jugoslaviju pogođen je autobus kod grada Peći, na Kosovu. Poginulo je 20 ljudi, a 43 je ranjeno. U Novom Sadu je pogođena zgrada TV Novi Sad. U sedištu NATO u Briselu je saopšteno da je za 42 dana napada na SRJ izvedeno 14.000 letova.

2001. godine - Bivšem jugoslovenskom predsedniku Slobodanu Miloševiću u Okružnom sudu u Beogradu Savezno ministarstvo pravde dostavilo optužnicu Haškog tribunala, koju je Milošević odbio da primi.

2003. godine – Američki Kongres je izglasao budžet od skoro 80 milijardi dolara, namenjen ratu u Iraku, a deo i saveznicima i borbi protiv terorizma.

2006. godine - Evropska unija suspendovala pregovore o Sporazumu o stabilizaciji i pridruživanju sa Srbijom zbog toga što general Ratko Mladić nije uhapšen i izručen Haškom tribunalu.

2006. godine - Žalbeno veće Međunarodnog suda u Hagu potvrdilo presude Hrvatima iz BiH Mladenu Naletiliću - Tuti i Vinku Martinoviću - Šteli, koji su osuđeni na 20, odnosno 18 godina zatvora zbog učestvovanja u etničkom čišćenju muslimana na području Mostara od aprila 1993. do januara 1994. godine.

2006. godine – Saučesnik u napadu na Svetski trgovinski centar u Njujorku 11. septembra 2001. godine Zakarija Musaui osuđen je na doživotni zatvor. To je prva i jedina presuda koju je izrekao američki sud za napade na SAD 11. septembra u kojima je poginulo skoro 3.000 ljudi.

2007. godine - Visoki predstavnik za BiH Kristijan Švarc-Šiling imenovao bivšeg ambasadora SAD u BiH Kliforda Bonda za izaslanika za područje Srebrenice.

2008. godine – Umro je bivši premijer Španije Leopoldo Kalvo Sotelo, drugi predsednik vlade posle završetka fašističke diktature generala Fransiska Franka i uspostavljanja liberalne demokratije. Jedna od njegovih najvećih odluka je stupanje Španije u NATO.

2008. godine – U razornom ciklonu Nagris koji je pogodio Mijanmar poginulo je 77.738 ljudi, a 55.917 je nestalo.

2008. godine - Vlasti na Kubi dozvolile građanima da legalno poseduju računare, ali bez pristupa internetu.

2008. godine - Nakon 10.000 godina mirovanja proradio vulkan Čaiten na jugu Čilea.

2012. godine – Slika “Krik” Edvarda Munka prodata je za 120 miliona dolara na aukciji Sotbija u Njujorku i tako postala najskuplje umetničko delo ikada prodato na aukciji.

2014. godine – Preminuo je američki nobelovac Gari Beker, ekonomista i sociolog, jedan od tvoraca teorije uticaja ekonomskih zakona na ljudsko ponašanje i društvene probleme, što su ranije isključivo bile teme sociologije.

2016. godine -  Evropska fudbalska unija (UEFA) primila je Kosovo kao 55. članicu te organizacije.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici!