Vest: Krstovdan - dan strogog posta

Srpska pravoslavna crkva i vernici danas obeležavaju Krstovdan - dan strogog posta koji se slavi uoči Bogojavljenja.

Prema predanju, prvi koji su primili hrišćansku veru i prve pouke nove vere pominju se kao katihumeni ili - oglašeni, dok je u srpskoj crkvi i narodu dan krštenja prvih hrišćana poznat kao - Zimski Krstovdan.

“Ko se krstom krsti, taj Krstovdan posti”

Krstovdan je prvi dan posle Božića kada se posti. Od Božića do Bogojavljenja sve su mrsni dani, ali se na Krstovdan, ma koji dan bio, strogo posti na vodi. Ovim postom se pripremamo se za praznik Bogojavljenja. 

Vreme od Božića do Bogojavljenja naziva se “nekrštenim danima“ u kojima, prema verovanju, razni demoni i veštice vrebaju ljude na svakom koraku.

Dvanaest dana, od Božića do Krstovdana, predstavljaju dvanaest meseci u godini koja dolazi. Kakvo je vreme kog dana takvo će vreme biti u mesecu koji tom danu odgovara.

Postoji običaj da se uoči Krstovdana krst stavi u vodu i unese u crkvu. Ako se krst u crkvi smrzne, veruje se da će godina biti rodna i zdrava, a ako se krst ne smrzne da će godina biti oskudna i bolešljiva.

U pravoslavnim hramovima se na Krstovdan služi liturgija svetog Jovana Zlatoustog, uz ritual velikog osvećenja vode, koji prati praznično bogosluženje.

Običaj je da se posle liturgije, osvećuje voda u crkvi, deli vernicima koji je čuvaju u kući radi zdravlja. Posvećena voda se ne kvari, a pije se cele godine radi zaštite od bolesti, nečistih sila, oproštaja grehova, očišćenja duše i tela.

Prema predanju, u Bogojavljenskoj noći otvara se nebo i veruje se da se svaka želja može ispuniti. Tačno u ponoć treba pogledati u nebo i zamisliti želju.

Zimski Krstovdan spada u nepokretne praznike. U kalendaru SPC nije obeležen crvenim slovom, za razliku od Krstovdana koji se slavi 27. septembra, kao uspomena na pronalaženje Časnog Krsta, na kojem je na Golgoti razapet Hristos.

Na Krstovdan se nekada jeo pasulja koji se nije pojeo na Badnji dan i spremale su se pihtije koje su se jele sutradan, na Bogojavljenje.

Krstovdan mnogi Srbi slave i kao svoju krsnu slavu.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici!