Na današnji dan - 23. April -
1564. godine – Rođen je engleski
dramski pisac Vilijam Šekspir. Njegove drame, od kojih je veliki broj
ekranizovan, i danas su na repertoarima svetskih pozorišta. Najpoznatija dela:
“Hamlet”, “Romeo i Julija”, “Otelo”, “Makbet”. Umro je istog datuma 1616.
godine.
1728. godine – U katastrofalnom
požaru uništen je veliki deo Kopenhagena.
1775. godine – Rođen je engleski
slikar Džozef Malard Vilijam Tarner. Njegovo slikarstvo imalo je značajan
uticaj na francuske impresioniste.
1815. godine – U Takovu, pod vođstvom Miloša Obrenovića podignut Drugi srpski ustanak protiv osmanske vlasti, iz kojeg je nastala moderna srpska država. Turci su ponovo zaposeli Srbiju posle sloma Prvog srpskog ustanka 1813. i Hadži-Ruvimove bune 1814. Srbi su se tada nalazili u katastrofalnom položaju – stepen samovolje koju su sprovodili Turci (muslimani nezavisno od etničkog porekla) bio je neizdrživ. Za vođu je izabran Miloš Obrenović, vojvoda iz Karađorđeve bune (Prvog srpskog ustanka). Oružana faza ustanaka trajala je nekoliko meseci. Porta je požurila da silom uguši ustanak, ali je pretrpela poraze kod Obrenovca, Dublja i Ljubića. Miloš je i vojnički i diplomatskim akcijama uspeo da nadvlada aspiracije Osmanskog carstva. Tome je doprinela i Rusija, koja je posle sloma Napoleona bila u mogućnosti da izvrši pritisak na Portu. Turci su pristali na primirje i obećali Srbiji samoupravu, u kojoj je Miloš postupno izborio položaj autonomnog naslednog knjaza. Iz autonomije izborene Drugim srpskim ustankom postepeno se razvijala moderna srpska država.
1850. godine – Umro je pesnik
Vilijam Vordsvort uz Kolridža najznačajniji predstavnik romantizma u engleskoj
književnosti. Njegova zbirka pesama “Lirske balade” (1798) označila je početak
romantizma u engleskoj književnosti.
1858. godine – Rođen je nemački
fizičar Maks Plank, tvorac kvantne teorije, za koju je 1918. godine dobio
Nobelovu nagradu.
1867. godine – Rođen je srpski
političar, publicista i književnik Jaša Prodanović, jedan od osnivača
Jugoslovenske republikanske demokratske stranke. Bio je potpresednik vlade FNRJ
od 1946. do 1948. godine. Uređivao je časopise “Narodna misao” i “Odjek”,
priredio je dve antologije narodnih pesama i pripovedaka i celokupna dela Jovana Jovanovića Zmaja,
Jove Ilića, Svetislava Vulovića i Laze Lazarevića.
1880. godine – Rođen je ruski
baletski igrač, koreograg i pedagog Mihail Mihajlovič Fokin, reformator
klasičnog baleta.
1891. godine – Rođen je ruski
kompozitor i pijanista Sergej Prokofjev, jedan od najoriginalnijih muzičkih
stvaralaca 20. veka.
1897. godine – Rođen je kanadski
političar i državnik Lester Bouls Pirson, šef diplomatije od 1948. do 1957.
godine i premijer Kanade od 1963. do 1968. godine. Zalaganje za mirno rešenje
Suecke krize donelo mu je 1957. godine Nobelovu nagradu za mir.
1899. godine – Rođen je
istoričar Mihailo Dinić, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu, član Srpske
akademije nauka i umetnosti. Objavio je veliki broj radova iz srednjovekovne
istorije Srbije, Bosne, Dubrovnika, Hrvatske. Izučavao je i rudarstvo Srednjeg
veka.
1913. godine – Turci su u Prvom
balkanskom ratu predali Skadar Crnogorcima. Odlukom velikih sila 14. maja
Crnogorci su se morali povući, a Skadar je pripao Albaniji.
1928. godine – Rođena je Širli
Templ koja je kao dete postala holivudska filmska zvezda. Kasnije je bila
američki ambasador u Gani i Čehoslovačkoj.
1938. godine – Sudetski Nemci
zatražili su, uz podršku Hitlera, punu autonomiju u okviru Čehoslovačke.
Minhenskim sporazumom u septembru iste godine Hitler je Sudete pripojio
Nemačkoj, a 1939. godine okupirao je Čehoslovačku.
1941. godine – Grčka vojska je
kapitulirala pred trupama nacističke Nemačke,
a kralj i vlada su pobegli.
1945. godine – Sovjetska armija
oslobodila je u Drugom svetskom ratu nacističke logore Saksenhauzen i
Ravensbrik.
1975. godine – Poslednja
sajgonska vlada podnela je ostavku, a predsednik SAD Džerald Ford priznao je
poraz u Vijetnamskom ratu.
1986. godine – Umro je američki
filmski reditelj austrijskog porekla Oto Preminger. Proslavio se filmovima
“Laura”, “Karmen Džons” i “Egzodus”.
1990. godine – Kineski premijer
Li Peng doputovao je u Moskvu. To je bila prva poseta jednog kineskog premijera
SSSR-u posle 26 godina.
1992. godine – Umro je indijski
filmski reditelj Satjadjit Raj tri nedelje pošto je dobio Oskara za životno
delo. (“Otac Pančali”, “Kamen mudrosti”, “Rabindranat Tagore”).
1997. godine – Predsednici
Rusije i Kine, Boris Jeljcin i Đijang Cemin potpisali su deklaraciju kojom su
se usprotivili dominaciji jedne super sile u posthladnoratovskoj eri.
1998. godine – Umro je grčki
državnik Konstandinos Karamanlis, premijer od 1955. do 1963. godine i 1974.
godine, posle pada vojne hunte, i predsednik Grčke od 1990. do 1995. godine.
1998. godine – U Srbiji, na
referendumu o stranom posredovanju u rešavanju problema na Kosovu, glasalo je
73,05 odsto birača. Protiv učešća stranih predstavnika u rešavanju problema na
Kosovu izjasnilo se 94,73 odsto.
1999. godine – Tridesetog dana
vazdušnih napada NATO-a na SR Jugoslaviju pogođena je zgrada državne televizije
RTS. Poginulo je 16, a ranjeno 18 zaposlenih. Uništeno je i više repetitora RTS
u Srbiji.
2003. godine – U Pekingu su
održani prvi direktni pregovori SAD i Severne Koreje, posle priznanja Severne
Koreje da je tajno radila na unapređenju nuklearnog oružja čime je prekršila
međunarodne obaveze.
2005. godine – Umro je Eduardo
Paoloci, jedan od najistaknutijih britanskih umetnika i osnivač pop-art pokreta
u Velikoj Britaniji. Među
njegovim značajnijim delima su živopisni mozaik na stanici Totenhem kort roud u
podzemnoj železnici u Londonu i monumentalna
bronzana statua Isaka Njutna ispred
Britanske biblioteke.
2005. godine – Umro je britanski
glumac ser Džon Mils, nagrađen Oskarom 1971. godin za ulogu seoskog mutavca u filmu
“Rajanova kći” Dejvida Lina.
2007. godine – Umro je Boris
Jeljcin, prvi predsednik Rusije i ključna figura u postkomunističkoj Rusiji. Na
predsedničkom položaju bio je u dva mandata, od juna 1991. do 31. decembra
1999. godine, kada je podneo ostavku i na mesto vršioca dužnosti predsednika
imenovao Vladimira Putina. Imao je ključnu ulogu u sprečavanju državnog udara u
avgustu 1991. godine. Te godine potpisao je i ukaz o zabrani Komunističke
partije.
2009. godine – Umro je britanski
fotograf i dobitnik dva Oskara, Džek Kardif, jedan od prvih majstora
fotografije koji su snimali u tehnikoloru.
2009. godine – Odlukom
Administrativnog odbora o ukidanju dnevnica, poslanicima Skupštine Srbije je
ukinuta “naknada za ishranu”, koja je isplaćivana 16 godina, od juna 1993.
godine.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici!