Vest: Na današnji dan - 22. April -

Na današnji dan - 22. April -

Na današnji dan - 22. April -

1451. godine –  Rođena je kraljica Kastilje Isabela I, jedna od najznačajnijih ličnosti španske monarhije. Sa mužem, kraljem Aragona Ferdinandom II, osnivač je španske države. Bila je pokrovitelj Kolumbovih pomorskih ekspedicija.


1500. godine –  Portugalski moreplovac Pedro Alvares Kabral na putu za Indiju otkrio je Brazil.


1529. godine –  U Saragosi je potpisan ugovor kojim su Španija i Portugalija  odredile granice interesnih zona u Tihom okeanu.


1616. godine –  U Madridu  je umro španski književnik Migel de Servantes Savedra. Pisao je romane, drame, komedije, pripovetke i pesme, a u svetsku književnost ušao je sa romanom “Don Kihot”, koji se smatra pretečom modernog romana.


1724. godine –  
Rođen nemački filozof Imanuel Kant, profesor Univerziteta u Kenigsbergu, rodonačelnik nemačke klasične filozofije, čije učenje ima tri suštinska obeležja: kopernikanski obrat, kriticizam i primat praktičnog nad teorijskim umom. U znaku prvog pošao je od pretpostavke da se predmeti moraju upravljati prema saznanju, a ne obrnuto, odnosno da su ljudske saznajne moći nezavisne od iskustva i da je čovek zakonodavac prirode. Pod drugim je podrazumevano neophodnost transcendentalnog ispitivanja ljudskih moći u znaku pitanja "šta (kao čovek) mogu da znam?" i "šta (kao umno biće) treba da činim?". Primat praktičnog uma izveo je iz nemogućnosti da se zakoni slobode izvedu iz nužnosti, odnosno iz zakona prirode, ili um iz čulnosti i razuma. Postavio je i hipotezu o prirodnom postanku Zemlje i nebeskih tela - Kantova kosmogonijska hipoteza. Dela: "Kritika čistog uma", "Kritika praktičnog uma", "Kritika rasudne snage", "Opšta istorija prirode i teorije neba".


1766. godine –  Rođena je francuska književnica Ana Lujza Žermen Neker, baronica od Stal-Holštajna, poznata kao Madam de Stal. Knjigom “O Nemačkoj” dala je veoma značajan doprinos teoriji francuskog i evropskog romantizma. Njen salon u Parizu bio je čuveno mesto okupljanja intelektualaca toga vremena.


1838. godine –  Britanski brod “Sirijus” prvi je prešao Atlantski okean koristeći isključivo parni pogon. Putovanje od britanske luke Kork do američke luke Njujork trajalo je 18 dana i deset časova.


1870. godine – Rođen Vladimir Iljič Uljanov - Lenjin, predvodnik Oktobarske revolucije u Rusiji 1917, prvi sovjetski lider, vlastodržac i tvorac sistema koji je omogućio decenije terora poznate kao "staljinizam". Kao zakleti neprijatelj demokratije uspostavio je autoritarne odnose u boljševičkoj partiji i "diktaturu proletarijata" u društvu. Dela: "Šta su 'prijatelji naroda' i kako se oni bore protiv socijaldemokrata?", "Razvitak kapitalizma u Rusiji", "Zadaci ruskih socijaldemokrata", "Šta da se radi?", "Korak naprijed, dva koraka nazad", "Dve taktike socijaldemokratije u demokratskoj revoluciji", "Agrarni program ruske socijaldemokratske radničke partije", "Materijalizam i empiriokriticizam", "Socijalizam i rat" (s Grigorijem Zinovjevom), "Imperijalizam kao najviši stadijum kapitalizma", "Aprilske teze", "Država i revolucija", "Proleterska revolucija i renegat Kaucki", "Dečija bolest 'ljevičarstva' u komunizmu".


1876. godine - Rođen austrijski lekar Robert Baranji, dobitnik Nobelove nagrade za medicinu 1914. Rasvetlio je funkciju vestibularnog aparata - organa koji reguliše ravnotežu ljudskog tela i tonus mišića. Doprineo je i boljem upoznavanju funkcije malog mozga i lečenju nekih oboljenja tog dela mozga.


1881. godine –  Rođen je ruski političar Aleksandar Fjodorovič Kerenski, predsednik privremene vlade od jula 1917. godine. Smenjen je u Oktobarskoj revoluciji nakon čega je emigrirao u Francusku, a kasnije u SAD.


1904. godine –  Rođen je američki naučnik Robert Openhajmer. Tokom drugog svetskog rata vodio je laboratoriju u Las Alamosu u kojoj se istraživala proizvodnja atomske bombe.


1915. godine –  Nemačka vojska je u prvom svetskom ratu na zapadnom frontu kod Ipra prvi put upotrebila bojni otrov, koji je dobio naziv iperit.


1916. godine –  Rođen američki violinista jevrejskog porekla Jehudi Menjuhin, jedan od najvećih violinista 20. veka. Počeo je da svira u petoj godini i svetsku karijeru je napravio već kao "čudo od deteta" - njegovu interpretaciju "Violinskog koncerta" Feliksa Mendelsona, kojom se u sedmoj godini predstavio publici na koncertu u San Francisku, muzička kritika je ocenila kao senzacionalnu. Osnovao je 1963. "Školu Jehudija Menjuhina" za muzički nadarenu decu.


1933. godine –  Umro je engleski inženjer Frederik Henri Rojs, koji je s Čarlsom Rolsom 1906. godine osnovao automobilsku kompaniju “Rols-Rojs”.


1944. godine –  Na aerodromu Benina kod Bengazija u Libiji u Drugom svetskom ratu formirana je Prva vazduhoplovna eskadrila Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije, koja je raspolagala sa 16 borbenih aviona “Spitfajer”.


1969. godine –  Britanac Robin Noks-Džonston uplovio je u luku Falmut i time okončao prvo putovanje oko sveta jedrilicom. Putovanje je trajalo 312 dana.


1975. godine –  U Hondurasu je vojnim pučem smenjen predsednik general Osvald Lopez Arelano.


1990. godine –  Na prvim višestranačkim izborima u Hrvatskoj pobedila je Hrvatska demokratska zajednica, a njen lider Franjo Tuđman izabran je za predsednika Predsedništva Hrvatske. Nakon proglašenja nezavisnosti Hrvatske od SFR Jugoslavije 25. juna 1991. godine Tuđman je postao predsednik Republike Hrvatske.


1992. godine –  U seriji eksplozija u kanalizacionom sistemu u meksičkom gradu Gvadalahara poginulo je oko 200 ljudi.


1994. godine –  Umro je Ričard Nikson, predsednik SAD od 1969. godine. Povukao se 1974. godine, pre isteka drugog mandata zbog umešanosti u aferu “Votergejt”.


1995. godine –  Vojne snage plemena Tutsi u Ruandi napale su izbeglički kamp Kibeho u kojem su bili smešteni pripadnici plemena Hutu i pobile oko 2.000 ljudi.


1997. godine –  Peruanska vojska uspela je da uđe u rezidenciju japanskog ambasadora u Limi i da oslobodi 71 taoca koje su četiri meseca držali gerilci levičarskog pokreta “Tupak Amaru”. U akciji je poginuo jedan talac, trojica vojnika i svih 14 gerilaca.


1999. godine –  U vazdušnim udarima NATO na SR Jugoslaviju pogođena je rezidencija predsednika Slobodana Miloševića. Rezidencija je prethodno bila ispražnjena.


2003. godine –  Umrla je Felis Brajant američki tekstopisac, koja je koautor velikih hitova “Wake Up Little Susie” i “Bye Bye Baby” koje su izvodili “Everly Brothers”.


2004. godine –  Oko 3.000 ljudi je poginulo i ranjeno u Severnoj Koreji kada su se na železničkoj stanici u blizini grada Rjongčona sudarila dva voza koja su transportovala gorivo.


2011. godine –  U sukobima hrišćana i muslimana u severnom, muslimanskom delu Nigerije, poginulo je 246 osoba, posle izbora na kojima je za predsednika države izabran hrišćanin Gudlak Džonatan.


2012. godine –  Slepi advokat Čen Guančeng, jedan od najpoznatijih kineskih disidenata, pobegao je iz kućnog pritvora, u kome se nalazio od 2010. godine, u američku ambasadu u Pekingu i zatražio pomoć. Nakon tog događaja kineske vlasti su Čenu i njegovoj porodici dozvolile da napuste zemlju i oni su 20. maja stigli u Ameriku.


2013. godine –  Nemački avioprevoznik Lufthanza otkazao je većinu domaćih, evropskih i dugih letova sa šest nemačkih aerodroma zbog štrajka osoblja. Od gotovo 1.800 planiranih letova realizovano je svega 20 kraćih i 12 dugih letova kao znak upozorenja uoči nove runde pregovora rukovodstva Lufthanze i zaposlenih.

 



Podeli:

Ostavite komentar