Vest: Na današnji dan - 2. Februar -

1509. godine – Portugalci su pod komandom Fransiska de Almejde uništili muslimansku flotu u bici kod grada Diu u Indijskom okeanu i uspostavili kontrolu u indijskim vodama.

1536. godine – Španski istraživač Pedro de Mendosa osnovao je na ušću reke La Plata grad Buenos Ajres, glavni grad Argentine od 1880. godine.

1556. godine - U jednoj od najvećih katastrofa u istoriji čovečanstva zemljotres je opustošio kineske provincije Šansi, Šaanhsi i Henan - poginulo je više od 850.000 ljudi i zbrisano je s lica zemlje nekoliko stotina naselja.

1594. godine - Umro italijanski kompozitor Đovani Pjerluiđi da Palestrina, jedan od najznačajnijih predstavnika polifone renesansne muzike. Živeo je u periodu rimokatoličke protivreformacije, pa su njegova dela obiežena konzervativnim pristupom crkvenoj muzici. Komponovao je dela velike izražajnosti, dubokih osećanja, klasične mirnoće, široke i dijatonske melodike - više od sto misa, oko 250 duhovnih i svetovnih madrigala. Dela: "Misa pape Marcela", "Stabat Mater".

1709. godine – Škotski mornar Aleksander Selkrik izbavljen je s pustog pacifičkog ostrva na koje je 1704. godine prispeo posle brodoloma. Njegova priča inspirisala je Danijela Defoa da napiše roman “Robinson Kruso”.

1801. godine - Britanski parlament održao prvu sjednicu kojoj su prisustvovali i irski predstavnici.

1808. godine – Napoleonove trupe okupirale su Rim nakon što je papa Pije VII odbio da prizna Napuljsko kraljevstvo pod francuskom vlašću i da se pridruži alijansi protiv Velike Britanije. Napoleon je potom 1809. godine odveo papu u zatočeništvo u Fontenblo. Papska država restaurisana je posle Napoleonovog pada 1814. godine.

1834. godine – Srpski knez Miloš Obrenović objavio je treći hatišerif turskog sultana Mahmuda II, kojim je uobličen politički status i pravni karakter Kneževine Srbije. Tim dokumentom Srbiji je pripojeno šest nahija, a posebnim beratom knez Miloš je dobio dostojanstvo srpskog i naslednog kneza.

1848. godine – Mirom u gradu Gvadelupe Idalgo okončan je dvogodišnji rat Meksika i SAD. Poraženi Meksiko morao je da plati 15 miliona dolara i da ustupi je SAD Teksas, Novi Meksiko, Arizonu i Kaliforniju.

1878. godine – Grčka je objavila rat Turskoj.

1879. godine - Umro bugarski pisac i revolucionar Ljuben Stojčev Karavelov, koji je ostavio trag i u srpskoj literaturi. U Beograd je došao 1867. godine, povezao se s Ujedinjenom omladinom srpskom i sa Svetozarom Markovićem se borio protiv sentimentalizma i romantizma i za realizam u književnosti. U tom duhu je na srpskom jeziku pisao kritičke članke i pripovetke iz beogradskog života. Zalagao se za stvaranje južnoslovenske federacije, skupljao je dobrovoljce i borio se 1876. u srpsko-turskom ratu. Dela: "Je li kriva sudbina?", "Kaznio je Bog", "Gorka sudbina", "Iz mrtvog doma", "Soka", "Bugari starog kova".

1882. godine - Rođen irski pisac Džejms Džojs, jedan od najvećih u 20. veku, koji je eksperimentima u narativnoj tehnici i strukturi romana, primeni toka svesti i novatorskom odnosu prema jeziku dao nov pravac modernoj književnosti. Počeo je kao buntovnik protiv rimokatoličke verske zatucanosti i uskogrudosti irske sredine, ali je glavni grad Irske Dablin, njegovu istoriju, žitelje i topografiju učinio središnjom temom svog dela. Ostala dela: romani "Portret umetnika u mladosti", "Fineganovo bdenje", pesme "Kamerna muzika", pripovetke "Dablinci", drama "Izgnanici", “Uliks”.

1895. godine – Umro je srpski pisac Ljubomir Nenadović, koji se ubraja među najčitanije srpske pisce u drugoj polovini 19. veka. Rođen u jednoj od najistaknutijih porodica u Srbiji pripadao je prvoj generaciji srpskih intelektualaca školovanih u inostranstvu. Dok se bavio politikom bio je ministar prosvete, predsednik Narodne skupštine. Tokom albanske golgote bio je zadužen za smeštaj i obrazovanje izbegličke dece na grčkom ostrvu Krfu. Zahvaljujući njemu sun a Krfu izlazile i srpske novine. Bio je predsednik Demokratske stranke od osnivanja 1919. godine do 1940. godine, kada ga zamenjuje Milan Grol. U njegovom književnom opusu najvrednijim se smatraju putopisi. Od Dositeja Obradovića je prihvatio kult nauke i razuma, a od romantičara vjeru u ljudski progres. Najpoznatija dela: “Pisma iz Nemačke”, “Pisma iz Italije”, “O Crnogorcima”.

1898. godine - Rođen srpski vajar Sreten Stojanović, rektor Umetničke akademije u Beogradu, član Srpske akademije nauka i umetnosti. U mladosti je pripadao srpskoj revolucionarnoj omladini u Bosni. Uneo je svežinu i raznolikost u srpsku umetnost u prvoj polovini 20. veka. Dela: reljefi "Ogrlice", "Uteha", monumentalna skulpura "Rob", portreti "Moj otac", "Nikola Vujić", "Umetnikova kći", spomenici na Fruškoj gori, u Podgorici, Grahovu, rodnom Prijedoru. Knjige: "Biste", "O umetnosti i umetnicima".

1901. godine - Rođen američki violinista poreklom ruski Jevrejin Jaša Hajfec, jedan od najvećih virtuoza na tom instrumentu. Priređivao je koncerte od detinjstva, a internacionalnu karijeru je počeo 1912. godine. Pisao je kadence za violinske koncerte i transkribovao kompozicije starih i savremenih majstora. Naročito je cenjen zbog čistog i melodičnog tona i visoko razvijene tehnike sviranja.

1904. godine - Rođen ruski pilot Valerij Pavlovič Čkalov, koji se proslavio mnogim poduhvatima, uključujući preletanje Severnog pola. Ostvario je 1937. godine prvi let preko najsevernije tačke Zemlje bez spuštanja, preletevši avionom "An-25" za 64 časa i 25 minuta razdaljinu od 12.000 kilometara od Moskve do američkog grada Vankuver kod Portlanda, što je bio svetski rekord. Amerikanci su mu u Vankuveru, u čast tog senzacionalnog leta, podigli spomenik i posvetili muzej. Isprobavajući novi tip lovačkog aviona, poginuo je u decembru 1938. godine.

1907. godine –  Umro ruski hemičar Dmitrij Ivanovič Mendeljejev, otac moderne hemije, koji se među najistaknutije naučnike svih vremena uvrstio otkrićem opšteg zakona o periodičnosti hemijskih svojstava, prema kojem su svojstva hemijskih elemenata periodično zavisna od njihove atomske težine. Na osnovu tog zakona formulisao je Periodični sistem elemenata 1869. godine, koji mu je omogućio da predvidi svojstva niza kasnije otkrivenih elemenata. Periodični sistem elemenata postao je osnova moderne nauke o strukturi materije. Njegova knjiga "Osnovi hemije" prevedena je na mnoge jezike, a u oko 500 radova obrađivao je sva područja hemije, pitanja fizike, mineralogije, filozofije, pedagogije, čak i slikarstva. Proučavao je razvoj industrije u Rusiji, naročito uglja, nafte i metala, prvi je preporučio podzemnu gasifikaciju uglja i hemijsku preradu nafte.

1908. godine - Umro srpski pisac Milovan Glišić, jedan od začetnika realizma u srpskoj književnosti. Studirao je u Beogradu tehniku i filozofiju, zatim uređivao novine i bavio se pozorišnom dramaturgijom. Napisao je tridesetak pripovedaka, dve komedije i prevodio je s francuskog i ruskog jezika, uključujući "Rat i mir" Lava Tolstoja. Opisivao je život ljudi na selu pritisnutog birokratijom i zelenašima. Dela: pripovijetke "Glava šećera, "Roga", "Redak zver", "Šilo za ognjilo", "Prva brazda", pozorišni komad "Dva cvancika", komedija "Podvala".

1920. godine – Mirovnim ugovorom u Dorpatu Sovjetska Rusija priznala je nezavisnost Estonije, koja je od 1721. godine bila pod ruskim suverenitetom. Sovjetske trupe zaposele su tu zemlju u junu 1940. godine, posle čega je Estonija postala sastavni deo SSSR-a.

1921. godine - Rođen indijski filmski režiser Satjađit Raj, jedan od najvećih filmskih stvaralaca 20 veka. Filmovi: "Otac Pančali", "Nepobeđeni", "Apuov svijet", "Kamen mudrosti", "Rabindranat Tagore".

1924. godine - Rođena Mira Alečković, pesnikinja, romansijer i dečiji pisac. Bila je  dugogodišnji predsednik Udruženja književnika Jugoslavije i Udruženja književnika Srbije. Kao mlada devojka učestvovala je u sečenju nemačkih telefonskih kablova u okupiranom Beogradu 1941. godine, gde je hapsi Specijalna policija, na čelu sa Božidarem Bećarevićem, nakon čega je bila zatvorena u zatvoru u Đušinoj ulici ,u današnjoj zgradi Rudarsko-geološkog fakulteta, odakle je posle nekoliko dana mučenja i premlaćivanja, spasila srpska Patrijaršija, na molbu Desanke Maksimović. Sa teškim ranama, Mira Alečković krišom napušta Beograd i pridružuje se Narodnooslobodilačkom pokretu. Dela: zbirke pesama "Tri proleća", "Tragovi bez stopa", "Noć ova poslednja", pesme za djecu "Podzemni heroji", "Dani razigrani", "Zvezdane balade", "Poljana", "Ljubavi je malo", "Srebrni voz", "Sanjalica", "A ja rastem", romani "Zašto grdiš reku", "Zbogom, velika tajno", "Jutro", "Zatečena u ljubavi". Njeno stvaralaštvo prevedeno je na više od dvadeset jezika.

1924. godine - Umro srpski pisac Aleksa Šantić, autor antologijskih pesama "Ostajte ovdje", "Emina", "Veče na školju". Pripadao je mostarskom krugu oko književnog lista "Zora", koji je pokrenuo s Jovanom Dučićem i Svetozarom Ćorovićem. U Mostaru je osnovao Srpsko pevačko društvo "Gusle". U vreme aneksione krize, izazvane 1908. godine austrougarskom okupacijom Bosne i Hercegovine, izbegao je u Italiju, zatim je bio poslanik u Bosanskom saboru. U Prvom svetskom ratu austrougarske vlasti su ga hapsile kao istaknutog srpskog nacionalistu. U početku je bio pod uticajem srpskih pesnika Branka Radičevića, Jovana Jovanović - Zmaja i Vojislava Ilića, ali je potom izgradio vlastiti pesnički izraz, karakterističan po elegičnim motivima i rodoljubivim temama. Njegovi stihovi su muzikalni, a pesme osećajne, pune ljubavi za nacionalno i socijalno potlačene, s jakim revoltom protiv tiranije. Prevodio je s nemačkog i češkog jezika. Ostala dela: drame "Hasanaginica", "U magli", prevod "Lirskog intermeca" Hajnriha Hajnea.

1943. godine – Kod Staljingrada sovjetska Crvena armija je posle šestomesečnih borbi prisilila nemačku Šestu armiju na kapitulaciju. Time je završena jedna od ključnih bitaka u Drugom svetskom ratu. U bitki kod Staljingrada poginulo je oko 200.000 nemačkih, italijanskih, mađarskih, rumunskih i hrvatskih vojnika a sama bitka je predstavljala početak kraja Trećeg Rajha.

1964. godine – Umro je srpski pisac, kritičar i prevodilac Milan Bogdanović, profesor Beogradskog univerziteta, član Srpske akademije nauka i umetnosti. Uređivao je list “Republika” i časopise “Danas”, “Srpski književni glasnik”, “Književne novine”. Bio je upravnik Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu i Narodnog pozorišta u Beogradu. Celokupna njegova dela objavljena su u pet knjiga pod nazivom “Stari i novi”.

1969. godine - Umro američki filmski glumac engleskog porijekla Boris Karlof, koji je igrao u prvim horor filmovima. Filmovi: "Zakon podzemlja", "Frankeštajn", "Lice sa ožiljkom", "Izgubljena patrola", "Mumija", "Maska Fu Mančua", "Stara mračna kuća", "Čudotvorac", "Crna mačka".

1970. godine – Umro je engleski filozof, matematičar i pisac Bertrand Rasel, jedan od rodonačelnika analitičke filozofije, osnivač i predsednik Međunarodnog suda za utvrđivanje ratnih zločina u Vijetnamskom ratu. Bio je angažovan u borbi za mir i razoružanje zbog čega je dva puta hapšen. Dobitnik je Nobelove nagrade za književnost 1950. godine.

1978. godine – Dvojica sovjetskih kosmonauta sa svemirskog broda “Saljut” su u otvorenom svemiru, prvi put u istoriji kosmičkih letova, obavila operaciju dopune goriva.

1986. godine – U kneževini Lihtenštajn žene su prvi put glasale na parlamentarnim izborima.

1990. godine – Južnoafrički predsednik Ferdinand de Klerk je ukinuo zabranu Afričkog nacionalnog kongresa Nelsona Mandele.

1995. godine - Lideri Izraela, Jordana, Egipta i PLO prvi put se okupili zajedno da bi na sastanku u Kairu iznašli mirovno rešenje i podržali izraelsko-palestinski sporazum.

1996. godine – Umro je američki filmski glumac i igrač Džin Keli zvezda holivudskog mjuzikla “Amerikanac u Parizu”, “Ples na kiši”, "Poziv na igru", "Helo, Doli!"

1997. godine – U Beogradu, policija je grubom silom, koristeći vodene topove rasterala mirne demonstracije građana koji su od novembra 1996. godine svakodnevno protestovali zbog odbijanja vlasti da prizna pobedu opozicije na lokalnim izborima u Srbiji.

2002. godine – Holandski princ Vilem-Aleksander oženio se Maksimom Zoreguietom, Argentinkom, čiji je otac bio pripadnik hunte, i time oživeo tradiciju kontroverznih brakova holandske kraljevske porodice.

2004. godine – Umro je britanski istoričar Alan Bulok, autor biografije nacističkog lidera Adolfa Hitlera: “Hitler: studija tiranije”.

2005. godine – Umro je Maks Šmeling, bokserska legenda i prvi Evropljanin šampion sveta. Bivši nemački bokser je titulu svetskog prvaka osvojio 1930. godine pobedivši Džeka Šarkija. U istoriju boksa ušao je i njegov čuveni nokaut iz 1936. godine, takođe, legendarnog američkog boksera Džoa Luisa u 12. rundi meča.

2007. godine – Umro je pijanista Džo Hanter-dobitnik tri muzičke nagrade “Gremi”.

2009. godine – Libijski lider Moamer el Gadafi, izabran je za predsedavajućeg Afričke unije. Gadafi je godinama unazad zagovarao projekat jedinstvene afričke vlade, kao jedini način da se afričke zemlje izbore sa siromaštvom i pacifikuju konflikte bez mešanja velikih svetskih sila.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici!