Vest: Na današnji dan - 11. Decembar -

1282. godine - Umro romejski car Mihailo Osmi Paleolog, osnivač posljednje romejske dinastije i obnovitelj Romejskog carstva poslije 57 godina latinske okupacije, kad je prestonicu vratio iz Nikeje u Konstantinopolj današnji Instanbul. Na presto je, kao savladar nikejskog cara, došao 1259. godine, da bi 1261. godine postao je vladar obnovljenog Romejskog carstva. Tokom vladavine se s promenljivim uspehom odupirao agresivnoj politici kralja Sicilije i Napulja Karla Prvog Anžujskog i njegovih saveznika, među kojima je bila i Srbija. Prihvatio je 1274. godine uniju s Rimokatoličkom crkvom, ali je nije proveo zbog unutrašnjeg otpora. Pred smrt je uspeo da 1282. godine izazove ustanak na Siciliji, čime je zemlju oslobodio pretnje sa Zapada, ali je oslabio odbranu u Maloj Aziji, što je olakšalo kasnije tursko nadiranje. Pred kraj njegove vladavine Romeja je 1282. godine zauvek izgubila Skoplje, koje je potom srpski kralj Milutin Nemanjić proglasio prestonim gradom Srbije. Nasledio ga je sin Andronik II.

1475. godine – Rođen je italijanski sveštenik Đovani de Mediči, papa Lav X od 1513. do smrti 1521. godine. Kao veliki zaštitnik umetnosti učinio je Rim centrom evropske kulture. Uprkos naporima, uključujući ekskomunikaciju osnivača protestantske crkve u Nemačkoj Martina Lutera, nije uspeo da suzbije “jeres” – pokret verske reformacije započet tokom njegovog pontifikata i spreči stvaranje protestantske crkve.

1515. godine - Papa Lav Deseti predao Francuskoj Parmu i Pjaćencu, u skladu s Bolonjskim ugovorom.

1803. godine – Rođen je francuski kompozitor Hektor Berlioz tvorac romantičarske programske muzike i utemeljitelj modernog orkestra. Najznačajnija dela: “Fantastična simfonija”, “Romeo i Julija”, "Faustovo prokletstvo", "Rekvijem", opere "Benvenuto Čelini", "Trojanci".

1810. godine – Rođen je francuski pisac Alfred de Mise. Nesrećna ljubav s književnicom Žorž Sand inspirisala ga je za pesme “Noći”, a u autobiografskom romanu “Ispovest jednog deteta ovog veka” opisao je “bolesti veka” i sumrak ideala. Njegovim najboljim dramskim delima smatraju se “Marijanine ćudi” i “Ne šali se s ljubavlju”, stihovane "Priče iz Španije i Italije", drama "Lorenćaco".

1843. godine – Rođen je nemački bakteriolog Robert Koh jedan od osnivača bakteriologije, dobitnik Nobelove nagrade za medicinu 1905. godine. Otkrio je 1882. godine bacil tuberkuloze “Kohov bacil”, izolovao je bacil antraksa i pronašao izazivača kolere.

1856. godine - Rođen ruski filozof i estetičar Georgij Valentinovič Plehanov, jedan od osnivača prve ruske socijaldemokratske organizacije i Druge internacionale. Dela: "Razvitak monističkog pogleda na svet", "Naša razmimoilaženja", "Anarhizam i socijalizam", "Prilozi istoriji materijalizma", "O ulozi ličnosti u istoriji".

1858. godine – Svetoandrejska skupština izvršila je smenu dinastije u Srbiji zbacivši kneza Aleksandra Karađorđevića. Na presto je vraćen Miloš Obrenović, a za njegovog naslednika proglašen je njegov sin Mihailo.

1888. godine – Skupština Srbije prihvatila je ustav koji je predložila Narodna radikalna stranka. Ustavom koji je pisan po uzoru na belgijski ustav od 1831. godine, u Srbiji je prvi put uvedena parlamentarna demokratija. Kralj je ukinuo ustav državnim udarom 9. maja 1894. godine i vratio na snagu Namesnički ustav iz 1869. godine.

1894. godine – U Parizu je otvorena prva svetska automobilska izložba na kojoj se predstavilo devet proizvođača.

1918. godine – Rođen je ruski pisac Aleksandar Solženjicin koji je zbog oštre kritike staljinizma u svojim delima, postao najpoznatiji sovjetski disident krajem šezdesetih. Pripovetkom “Jedan dan Ivana Denisoviča” u književnost je uveo temu Staljinovih logora, u kojima je sam proveo devet godina. Na robiju je odveden 1945. godine pravo s fronta, na kojem se u Otadžbinskom ratu istakao kao vrhunski oficir sovjetskih inženjerskih jedinica. Proganjan je i kasnije, čak mu je oduzeto i državljanstvo pa je emigrirao 1974. godine, a u Rusiju se vratio posle dve decenije. Dobitnik je Nobelove nagrade za književnost 1970. godine. Na osnovu emigrantskog iskustva u zapadnoj Evropi i u SAD takođe je ispoljio javni prezir prema vulgarnom materijalizmu Zapada. Tokom agresije NATO-a na Jugoslaviju u proleće 1999. izložio je razornoj kritici okrutnost i licemerje Severnoatlantske alijanse, predvođene SAD. Najpoznarija dela: “Ođel za rak”, “U prvom krugu”, “Arhipelag gulag”, "Onkološka klinika", "Avgust četrnaeste", "Crveni točak", "Rusija u provaliji", kritička autobiografija "Borio se šut s rogatim”.

1937. godine - Fašistička Italija se povukla iz Društva naroda.

1938. godine - U Jugoslaviji održani parlamentarni izbori, sedmi i poslednji između dva svetska rata.

1941. godine – Nemačka i Italija su objavile rat SAD, a Kongres SAD je istog dana objavio rat tim dvema zemljama. Poljska je objavila rat Japanu.

1946. godine – Generalna skupština UN osnovala je UNICEF – Međunarodni fond Ujedinjenih nacija za pomoć deci u zemljama razorenim ratom.

1972. godine – Američki astronauti iz broda “Apolo 17” Eugen Kernon i Harison Smit spustili su se na Mesec, u poslednjoj misiji u okviru programa “Apolo”.

1973. godine - Zapadnonemački kancelar Vili Brant i čehoslovački premijer Lubomir Štrougal potpisima na ugovor formalno poništili Minhenski pakt iz 1938. godine, kojim su Velika Britanija i Francuska prepustile nacističkoj Nemačkoj oblast Sudeta u Čehoslovačkoj.

1990. godine - U Albaniji dopušteno formiranje opozicionih političkih stranaka.

1991. godine - Pripadnici hrvatske vojske u selu Paulin Dvor kod Osjeka ubili 18 civila, od kojih 17 Srba i jednog Mađara.

1995. godine - Francuska hitno smenila komandanta snaga UN u Sarajevu generala Renea Bašlea, jer je kritikovao Dejtonski mirovni sporazum, predviđajući da će prepuštanje Srpskog Sarajeva Muslimansko-hrvatskoj federaciji neminovno izazvati masovno iseljavanje Srba.

1997. godine – U Kjotu je posle maratonskih pregovora potpisan Protokol o zaštiti životne sredine koji predviđa i smanjenje proizvodnje ugljen dioksida i drugih štetnih gasova za koje se smatra da izazivaju efekte “staklene bašte” i globalno zagrevanje. SAD nisu stavile svoj potpis uz objašnjenje da bi to nanelo štetu njihovoj privredi. Protokol iz Kjota, koji je potpisala 141 država, stupio je na snagu 16. februara 2005. godine.

1999. godine – Umro je Franjo Tuđman, predsednik Republike Hrvatske od aprila 1990. godine, nakon prvih višestranačkih izbora u SFRJ i prvi predsednik nezavisne Hrvatske. Bio je lider Hrvatske demokratske zajednice, političke stranke koja se zalagala za izdvajanje Hrvatske iz SFRJ. Njegovom zaslugom Hrvatska je 25. juna 1991. godine proglasila samostalnost, a u januaru 1992. godine stekla je međunarodno priznanje.

2001. godine – Vrhovni sud SAD osudio je Francuza Zakariasa Musauia za učešće u terorističkim napadima 11. septembra, što je prva kazna u SAD koja se direktno odnosi na te napade.

2002. godine – Prva evropska svemirska letelica “Ariana-5” eksplodirala je odmah pošto je lansirana iz Francuske Gvajane, nakon čega su se dva satelita vredna 600 miliona dolara, srušila u Atlantik.

2012. godine – Umro je Ravi Šankar, jedan od najpoznatijih indijskih muzičara 20. veka i dobitnik tri “Gremi” nagrade, ikona hipi pokreta, koji je koristio žičani instrument poznat kao sitar. Svetsku slavu je stekao druženjem sa članovima “Bitlsa”.

2016. godine - Preminula je Esma Redžepova, makedonska pevačica romske muzike popularna na balkanskom prostoru, koja je tokom života odgajila 48 dece i učestvovala u brojnim humanitarnim akcijama.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici!