Vest: Na današnji dan - 10. Februar -

1258. godine – Mongoli su zauzeli Bagdad, tadašnji centar islamskog sveta, spalili grad i pobili 10.000 ljudi.

1763. godine – Mirovnim ugovorom u Parizu završen je Sedmogodišnji rat, prvi oružani sukob svih evropskih sila. Sporazumom, koji su potpisale Velika Britanija, Francuska i Španija, Francuska se gotovo sasvim povukla iz Indije, a Velikoj Britaniji je prepustila i Kanadu. Španija je dobila Luizijanu i Kubu, a Pruska je zadržala Šleziju, koju je preuzela od Austrije.

1837. godine – U dvoboju je ubijen ruski pisac Aleksandar Sergejevič Puškin, začetnik realizma u ruskoj prozi i jedan od najvećih liričara svetske književnosti. Mnogi ga smatraju za najboljeg ruskog pesnika i oca moderne ruske književnosti. Puškin je među prvima u Rusiji počeo da piše narodnim jezikom i distancirao se od romantičarske književnosti popularne u zapadnoj Evropi. Napravio je stil koji je mešao satiru, romantiku i dramu. Dvoboj je održan 8. februara 1837. godine. Na jednoj strani je stajao slavni ruski pesnik, Puškin, a na drugoj D’Antes, osoba koju je Puškin optužio za zavođenje njegove žene. Dvoboji su bili česta pojava u Rusiji i prihvatljiv način, iako godinama nezakonit, branjenja časti među ruskom aristokratijom. Najznačajnija dela: “Evgenije Onjegin“, “Boris Godunov”, “Pikova dama”, “Kapetanova kći”, “Cigani”, “Priče pokojnog Ivana Petroviča Belkina”.

1878. godine - Rođen srpski pisac Vasa Stajić, istaknuti kulturni i nacionalni radnik u Vojvodini, sekretar Matice srpske i njen predsednik, izdavač više časopisa. Zalagao se za saradnju Srba i Mađara. Objavio je više knjiga arhivske građe iz istorije Novog Sada i monografije o Svetozaru Miletiću i Jovanu Jovanoviću - Zmaju.

1878. godine – Konvencijom u El Zanjonu okončan je desetogodišnji ustanak protiv španske kolonijalne vlasti na Kubi.

1879. godine – U Velikom Trnovu otvoreno je zasedanje prvog bugarskog parlamenta posle oslobođenja od Turaka.

1890. godine - Rođen ruski pisac Boris Leonidovič Pasternak, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1958. godine. Bio je oštar kritičar boljševičke diktature, čija je duboko intimna intelektualna lirika delovala prekretnički i na rusku i na svetsku poeziju. Proganjan je u vreme totalitarnog režima Josifa Staljina, ali ni kasnije nije bio miljenik vlasti. Teme prve i druge ruske revolucije oblikovao je u poemama kao tragediju intelektualaca u istorijskim turbulencijama. Bio je opčinjen Hristovim putem stradanja i slave, Hrista-žrtve i Hrista-sudije. Zbirka pesama simboličnog naziva "Iznad barijera" kao da je odredila karakter njegove poezije, a zbirkom "Brat moj - život" uvrstio se među klasike evropske poezije 20. veka. Najveći uspeh kod publike i književne kritike doneo mu je roman "Doktor Živago", objavljen u inostranstvu, posle čega su ga izbacili iz ruskog Saveza pisaca. U SSSR-u je "Doktor Živago" štampan tek 1988. godine Iskazao se i kao teoretičar književnosti i sjajan prevodilac Viljema Šekspira, Johana Volfganga Getea, Šandora Petefija i gruzijskih pesnika. Ostala dela: zbirke pesama i poeme "Blizanac u oblacima", "Teme i varijacije", "Poručnik Šmit", "Devetsto peta godina", "Kad se razvedri", autobiografije "Zaštitna povelja", "Ljudi i situacije", drama "Slepa lepotica".

1891. godine – Zaslugom čuvenog srpskog geologa Jovana Žujovića, na Velikoj školi u Beogradu osnovano je Srpsko geološko društvo, jedno od najstarijih naučnih društava u Srbiji. Pod tim nazivom ono traje već više od 120 godina. U Srbiji tada od “učenijih društava” postojalo je još samo “Srpsko lekarsko društvo” i “Srpsko arheološko društvo”. Organizaciji je ime dao čuveni professor hemije na Velikoj školi u Beogradu Sima Lozanić.

1892. godine - Srpsko učeno društvo ujedinilo se sa Srpskom kraljevskom akademijom, pretečom Srpske akademije nauka i umjetnosti. To društvo, nastavljač tradicije Društva srpske slovesnosti, nije se odmah ujedinilo sa Kraljevsko-srpskom akademijom osnovanom 1886. godine, nastavljajući još šest godina da radi kao samostalna institucija.

1894. godine - Rođen engleski državnik i publicista Moris Harold Makmilan, premijer Velike Britanije od 1957. godine do 1963. godine. Prethodno je u kabinetima konzervativaca bio državni podsekretar, ministar avijacije, stambenih pitanja, odbrane, finansija i inostranih poslova. Dela: politički spisi "Srednji put", "Ekonomski aspekti odbrane", memoari o Drugom svjetskom ratu "Vjetrovi promjene", "Plima sreće".

1898. godine - Rođen nemački pisac Eugen Bertolt Fridrih Breht, jedan od najvećih dramskih autora i teoretičara pozorišta 20. veka. Bogatim dramskim opusom demonstrirao je teoriju epskog pozorišta koja odbacuje dramsku iluziju, jer ona podstiče gledaoca na identifikaciju s dramskim zbivanjem. Svetsku slavu stekao je "Prosjačkom operom", za koju je muziku napisao nemački kompozitor Kurt Vajl. Vratio se 1948. godine i nastanio u Istočnom Berlinu, gdje je 1949. godine osnovao "Berlinski ansambl", jedno od najčuvenijih pozorišta u svetu. Dela: drame "Uspon i pad grada Mahagonija", "Izuzetak i pravilo", "Puške Tereze Karar", "Majka Hrabrost i njena djeca", "Život Galilejev", "Dobra duša iz Sečuana".

1901. godine – U Beču je umro srpski državnik Milan Obrenović, knez tokom 10 godina od1872. godine do 1982.godine, a potom kralj Srbije do 1989. godine. Tokom njegove vladavine Srbija je stekla međunarodno priznanje na Berlinskom kongresu 1878. godine, kada su joj pripojena i četiri okruga. U vreme vladavine kralja Milana uvedeno je višestranačje, formirana stajaća vojska i izgrađena železnička pruga. Zaključio je s Bečom Tajnu konvenciju 1881. godine kojom je ograničena nezavisnost Srbije u korist  Austro-Ugarske. Abdicirao je 1889. godine u korist maloletnog sina Aleksandra.

1912. godine - Umro engleski hirurg Džozef Lister, osnivač antiseptičke medicine, koji je 1867. godine prvi uveo antisepsu u hirurgiju. Kasnije su primenjene savršenije metode, ali je u hirurgiji i sada osnovni njegov princip da bakterije ne smeju dospeti do mesta podvrgnutog operaciji.

1918. godine - Umro italijanski novinar i pacifista Ernesto Teodoro Moneta, dobitnik Nobelove nagrade za mir 1907. godine. Bio je predsedenik Internacionalnog kongresa za mir u Milanu 1906. godine, a u mladosti generalštabni oficir italijanskog revolucionara i borca za ujedinjenje Italije Đuzepea Garibaldija.

1923. godine - Umro nemački fizičar Vilhelm Konrad Rentgen, koji je 1895. godine otkrio "iks-zrake", za šta je 1901. godine dobio Nobelovu nagradu za fiziku. Ti elektromagnetski talasi - dugi od milionitog do milijarditog dela centimetra - njemu u čast nazvani su "rendgenski zraci". Primenjuju se u medicini za dubinsko snimanje pojedinih organa i za zračenja, ali pošto izazivaju štetne promene u strukturi tkiva kroz koja prodiru, potiskuju ih druge metode za uspostavljanje dijagnoze i lečenje. Takođe se koriste za identifikovanje pojedinih hemijskih elemenata i u industriji za strukturnu analizu raznih supstanci.

1942. godine – Američki džez muzičar Glen Miler postao je prvi muzičar koji je dobio “zlatnu ploču” za prodaju milionitog primerka kompozicije “Chattanooga Choo Choo”.

1947. godine – U Parizu potpisan mirovni ugovor zemalja pobednica u Drugom svetskom ratu i Italije, Mađarske, Rumunije, Bugarske i Finske. Jugoslaviji su vraćeni grad Zadar, poluostrvo Istra i ostrva Cres, Lošinj i Lastovo, Italiji je dat manji ustupak u zoni Gorice, a Trst i teritorija oko njega dobile su specijalni status. Ministri spoljnih poslova velikih sila su 1946. godine u Njujorku utvrdili status Slobodne teritorije Trsta, koja je trebalo da nastane spajanjem zone "A" pod okupacijom angloameričkih snaga i zone "B" pod jugoslovenskom vojnom upravom. Dogovoreno je da pre toga Savet bezbednosti UN postavi guvernera u dogovoru s italijanskom i jugoslovenskom vladom, što nikad nije učinjeno. Kriza je završena 1954. godine pripajanjem zone "A" Italiji, a zone "B" Jugoslaviji.

1948. godine - Umro ruski filmski režiser Sergej Mihajlovič Ejzenštejn, jedan od najvećih teoretičara i stilista svetskog filma, koji dao osnove filmskoj umetnosti, prema mnogim istoričarima filma i kritičarima najveći režiser u istoriji filma. Po profesiji bio je arhitekta i u početku je crtao plakate, radio kao scenograf i pozorišni reditelj, unoseći novine na scenu, težeći čistim realističkim elementima u teatru. Na filmu je počeo kao montažer 1923. godine. Tvorac je teorije o horizontalnoj i vertikalnoj montaži i teorije asinhroniteta. Filmovima i teorijskim postavkama dao je neprocjenjiv doprinos oblikovanju filmskog izražajnog jezika i izvršio ogroman uticaj na razvoj filma. Dela: filmovi "Štrajk", "Oklopnjača `Potemkin`", "Oktobar", "Staro i novo", "Aleksandar Nevski", "Ivan Grozni", knjige "Filmsko osećanje", "Filmski oblik".

1962. godine – Američki pilot Frensis Geri Pauers, oboren 1960. godine dok je preletao SSSR špijunskim avionom U-2, u Berlinu je zamenjen za sovjetskog obaveštajca Rudolfa Abela.

1964. godine – U sudaru dva australijska ratna broda u zalivu Džervis potonuo je razarač “Vojadžer” i poginulo je više od 80 mornara.

1979. godine – U Ljubljani je umro slovenački političar Edvard Kardelj, visoki funkcioner Saveza komunista Jugoslavije i jedan od najbližih saradnika predsednika Jugoslavije Josipa Broza Tita. bio šef jugoslavenske delegacije na Pariškoj mirovnoj konferenciji 1946. godine, koja je omogućila pripojenje Slovenskog primorja, Gorice, Istre, kvarnerskih ostrva i Zadra Jugoslaviji.  Od 1963. godine  do 1967. godine bio je predsednik Skupštine SFR Jugoslavije.

1993. godine - Predstavnicima Zadužbine kralja Petra Prvog Karađorđevića na Oplencu uručena odluka Vlade Srbije o formiranju i obnovi tog zadužbinskog kompleksa. Petar Prvi je osnovao zadužbinu 1914. godine, ali je ona dekretom režima Josipa Broza posle Drugog svetskog rata ugašena oduzimanjem celokupne imovine Karađorđevićima. Zadužbina obuhvata 163 hektara zemlje, s vinskim podrumom, vinogradima i parkovima, crkvu Svetog Đorđa s mauzolejom, hotel, bolnicu i stari Karađorđev grad.

1996. godine – IMB kompjuter nazvan “Duboko plavo” ušao je u istoriju šaha pobedom nad svetskim prvakom Garijem Kasparovom.

1997. godine – Hrvati iz zapadnog dela Mostara otvorili su vatru na Muslimane iz istočnog dela grada koji su na hrvatsku stranu došli da posete groblje. Dve osobe su poginule, a 38 je ranjeno. Mostar je u bosanskom ratu, nakon što su Srbi bili prisiljeni da napuste grad, podeljen 1993. godine na muslimanski i hrvatski deo.

1998. godine – Umro je bivši francuski ministar inostranih poslova Moris Šuman, tvorac projekta Evropske unije (“Šumanov plan”).

2001. godine – Tokom antivladinih protesta u Teheranu, u sukobu s policijom ranjeno je više desetina studenata, a oko 100 je uhapšeno.

2004. godine – SAD su obnovile svoje diplomatsko predstavništvo u Tripoliju, posle desetogodišnjih neprijateljskih odnosa dve zemlje, a nakon odluke Libije da napusti program za razvoj oružja za masovno uništenje. Zvanični Vašington je opozvao svog ambasadora u Libiji 1980. godine.

2005. godine – Severna Koreja je prvi put saopštila da poseduje nuklearno oružje i suspendovala svoje učešće u pregovorima o spornom nuklearnom programu te zemlje.

2005. godine – Umro je Artur Miler, velikan američkog pozorišta koji je, pored ostalog, napisao “Smrt trgovačkog putnika” i čija su dela uglavnom govorila o običnim ljudima.

2006. godine – Umro je meksički slikar i vajar Huan Soriano, čije se velike skulpture nalaze na značajnijim mestima u glavnom gradu Meksika.

2006. godine – Otvorene su 20. Zimske olimpijske igre na stadionu “Komunale” u Torinu, bogatim muzičkim i scenskim programom sa 12 hiljada učesnika.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici!