Vest: Na današnji dan - 1. Februar -

1328. godine - Umro francuski kralj Šarl Četvrti, poslednji direktni potomak dinastije Kapet na prestolu Francuske, koji je ujedno bio i kralj Navare, kao Šarl Prvi. Tokom vladavine od 1322. godine reformisao je administraciju u nastojanju da ojača monarhiju, a 1327. godine je sklopio mir sa Engleskom.

1650. godine – Umro je francuski filozof, matematičar i fizičar Rene Dekart, osnivač novovekovne evropske filozofije, posebno modernog racionalizma. Tvrdio je da su u osnovi svega dve supstance, jedna osnova mišljenja i svesti, a druga telesnosti. Verodostojnost njihovog postojanja postiže se samo pomoću ontološkog aksioma “mislim, dakle jesam”. Razlog i svrhu postojanja tih supstanci čini treća apsolutna supstanca - Bog. U matematiku je uveo promenljivu veličinu i funkciju, što je bila prelomna tačka u razvoju te nauke. Dela: "Rasprava o metodi", "Pravila za rukovođenje umom", "Meditacije o prvoj filozofiji", "Rasprava o strastima duše", "Principi filozofije", "Geometrija". Umro je u Stokholmu, gde je boravio na poziv kraljice Kristine.

1748. godine –  Ukazom austrijske carice Marije Terezije Racka Varoš- “Srpski Grad” dobila naziv Neoplanta i status slobodnog kraljevskog grada. Srbi su ga nazvali Novi Sad, a grad je, zahvaljujući privilegijama i ekonomskim povlasticama, ubrzo isprednjačio u odnosu na ostale u Vojvodini. Osnovane su mnoge škole, pokrenuti časopisi, delovala je Matica srpska i postao je snažan srpski centar kulture - "srpska Atina" - kako su ga nazvali - i industrijski, naučni i trgovinski centar Vojvodine i Srbije. Taj dan proglašen je za Dan grada kada je lokalnu vlast 1996. godine u Novom Sadu osvojila opoziciona koalicija “Zajedno”.

1790. godine - Prvi put zasedao Vrhovni sud SAD, godinu dana nakon osnivanja.

1793. godine – Revolucionarna Francuska je, nepune dve sedmice posle pogubljenja kralja Luja XVI, objavila rat Velikoj Britaniji i Holandiji.

1805. godine - Rođen francuski revolucionar Luj Ogist Blanki, osnivač više tajnih revolucionarnih udruženja. Dvaput je osuđivan na smrt i dobio je nadimak "Okovani Prometej", jer je u tamnicama proveo 36 godina i pet meseci. Konspirativan rad, zavereničke grupe i oružani ustanak smatrao je jedinom taktikom proletarijata. Diktaturu proletarijata je zamišljao kao diktaturu male grupe profesionalnih revolucionara.

1840. godine – U američkom gradu Baltimoru je otvoren prvi stomatološki fakultet u svetu.

1860. godine - Rođen srpski filolog Milan Rešetar, univerzitetski profesor slovenske filologije u Beču i Zagrebu. Proučavao je jezik starih spomenika, dijalekata i akcenata, posebno književnu i kulturnu istoriju rodnog Dubrovnika i bio je najbolji poznavalac dubrovačkog novca. Dela: na srpskom - izdanje "Gorskog venca", "Dubrovačka numizmatika 1 i 2", "Nove dubrovačke povelje Stojanovićeva zbornika", "Nikša Zvezdić, dubrovački kancelar 15. veka", "Najstariji dubrovački govor", "Najstarija dubrovačka proza", "Dubrovački zbornik od godine 1520. godine", "Jezik Marina Držića", na nemačkom jeziku - "Čakavština i njene nekadašnje i sadašnje granice", "Štokavski dijalekt", "Dubrovački spomenici 13-15. veka".

1861.godine - Teksas se otcepio od Unije i priključio Konfederaciji južnih američkih država.

1874. godine - Rođen austrijski pisac Hugo fon Hofmanštal, čiji su stihovi i prozna jela natopljeni melanholijom i rezignacijom, saznanjem o prolaznosti i smrti. Već sa 17 godina pisao je pesme najvišeg umetničkog dometa, čija sugestvnost leži u tananim osećanjima, jezičkoj preciznosti i gotovo neponovljivoj muzikalnosti. Sarađivao je s Rihardom Štrausom, za čije je kompozicije pisao libreta. Dela: drame "Ticijanova smrt", "Malo svetsko pozorje", "Elektra", "Edip i Sfinga", "Čovjek", "Kula", "Ćudljiv gospodin", libreta "Arijadna na Naksu", pripovetka "Bajka 672. noći", esej "Pismo lorda Čendosa".

1893. godine – Tomas Edison je u Vest Orindžu u Nju Džersiju otvorio prvi filmski studio u svetu.

1896. godine – Podstaknuti pobunom u Grčkoj, stanovnici ostrva Krit počeli su ustanak protiv turske vlasti. Uz intervenciju evropskih sila, Krit je 1898. godine dobio autonomiju, a 1912. godine pripojen je Grčkoj.

1901. godine – U Beogradu je izašao prvi broj Srpskog književnog glasnika, časopisa za književnost. Prvi urednik je bio Bogdan Popović, jedan od najpoznatijih književnih kritičara i teoretičara tog doba.

1901. godine - Rođen američki filmski glumac Klerk Vilijem Gebl, koji je igrao u više od 70 filmova. Filmovi: "Istočni put", "Slobodna duša", "Dogodilo se jedne noći", "Pobuna na brodu 'Baunti'", "Prohujalo sa vihorom".

1908. godine – U Lisabonu su ubijeni portugalski kralj Karlos I i njegov sin, princ prestolonaslednik. Atentat su izvršile pristalice republikanaca.

1918. godine – Topovskim pucnjem sa admiralskog broda “Sankt Georg” označen je početak pobune oko 6.000 mornara u austrougarskoj ratnoj floti u Boki Kotorskoj. Pobuna je ugušena 3. februara, uhapšeno je 800 mornara i podoficira, a pred preki sud u Kotoru izvedeno je 40, od kojih su četvorica osuđena na smrt i streljana. Veliki broj oslobođen je nakon suđenja u septembru, a krivični postupak protiv ostalih prekinut je slomom Austro-Ugarske u Prvom svetskom ratu.

1922. godine - Rođena italijanska operska pevačica Renata Tebaldi, nesumnjivo jedan od najvećih lirskih soprana 20. veka, koja je briljantno interpretirala velike role, posebno u operama Đuzepa Verdija i Đakoma Pučinija.

1924. godine – Prva laburistička vlada Velike Britanije priznala je SSSR, što je znatno doprinelo smanjenju diplomatske izolacije prve socijalističke zemlje u svetu.

1935. godine - Počeo štrajk solidarnosti studenata Beogradskog univerziteta s drugovima u koncentracionom logoru u Višegradu, a u sukobu s policijom je poginuo student prava Mirko Srzentić. Studenti su tražili puštanje kolega iz logora, odlazak policije iz zgrade Univerziteta i omogućavanje Srzentićeve sahrane. Uhapšeno je više od 300 studenata, a tridesetak poslato u Višegrad.

1942. godine – Vođa norveških nacista Vidkun Kvisling postao je predsednik marionetske vlade u okupiranoj Norveškoj u Drugom svetskom ratu. Po njemu su saradnici sa nacistima nazvani kvislinzima.

1946. godine – Norveški diplomata Trigve Li izabran je za prvog generalnog sekretara UN.

1946. godine – Mađarska je proglašena republikom, s predsednikom Zoltanom Tildijem i premijerom Ferencom Nađom.

1950. godine - U Beogradu osnovan Željeznički muzej, prvi takav u Jugoslaviji, koji je otvoren za javnost u aprilu 1953. godine.

1958. godine - Proglašeno ujedinjenje Egipta i Sirije a zajednička država nazvana je Ujedinjena Arapska Republika.

1966. godine – Umro je američki filmski glumac i režiser Baster Kiton, jedan od najpoznatijih komičara nemog filma. Činio je to virtuozno, kamenog lica, dovodeći do savršenstva jedinstvo gesta, mimike i situacije. Filmovi: "General", "Navigator", "Šerlok Mlađi", "Bulevar sumraka", "Svetla pozornice".

1974. godine – U požaru koji je zahvatio novoizgrađeni soliter u brazilskom gradu Sao Paolo, poginulo je više od 220 ljudi.

1979. godine – Iranski verski vođa ajatotah Ruholah Homeini vratio se u zemlju iz Pariza posle 15 godina izgnanstva koje je proveo uglavnom u Iraku. Time je nastupila nova faza islamske revolucije kojom je u Iranu uspostavljena islamska teokratska država.

1982. godine - Proglašena konfederacija Senegambija, nastala udruživanjem afričkih država Senegal i Gambija.

1990. godine – Da bi suzbila masovne demonstracije kosovskih Albanaca, Jugoslovenska narodna armija izvela je tenkove na ulice kosovskih gradova, a borbeni avioni nadletali su Prištinu. U sukobima demonstranata i policije poginulo je 27 demonstranata i jedan policajac, a ranjeno oko sto ljudi na obe strane.

1991. godine – U zemljotresu koji je pogodio pogranične oblasti Avganistana i Pakistana, poginulo je više od 1.200 ljudi.

1992. godine – Predsednici SAD i Rusije Džordž Buš i Boris Jeljcin potpisali su u Kejmp Dejvidu deklaraciju o prestanku neprijateljstava dve zemlje, čime je formalno završen “hladni rat”.

1992. godine- Objavljen Memorandum jugoslovenske vlade o zločinu genocida u Hrvatskoj i skrnavljenju spomen-područja "Jasenovac". U Memorandumu je predloženo da UN utvrde činjenice i na osnovu toga preduzmu mere prema hrvatskim vlastima, ali je zahtev ignorisan.

1992. godine - Vlada Republike Srpske Krajine odbacila plan Sajrusa Vensa i ostala pri zahtevu da mirovne snage UN budu angažovane samo na liniji sukoba. Sledećeg dana Predsedništvo SFRJ je prihvatilo Vensov plan, a potpisao ga je i predsednik Skupštine RSK, što je dve sedmice kasnije potvrdila Skupština RSK.

1995. godine – Poplave u Holandiji su naterale oko 250.000 ljudi da napuste domove, što je bio najveći egzodus u istoriji te zemlje.

1996. godine – Predsednik Žak Širak objavio je da je Francuska okončala nuklearne probe “jednom zauvek”.

2000. godine – Zbog učestalih napada naoružanih Albanaca na policijske i druge objekte, srpske vlasti su pojačale prisustvo snaga bezbednosti i Vojske Jugoslavije na jugu Srbije u regionu opština Preševo, Bujanovac i Medveđa u kojima Albanci čine većinu stanovništva.

2003. godine – U nesreći Spejs šatla “Kolumbija” koji se zapalio i raspao na visini od oko 60 kilometara iznad Teksasa, poginulo je svih sedam astronauta.

2004. godine – U dvostrukom samoubilačkom napadu u Erbilu, na severu Iraka, na kancelarije dve glavne kurdske frakcije: Patriotske unije Kurdistana i Demokratske partije Kurdistana, poginulo je najmanje 117 osoba, među kojima i guverner Erbila Akram Mintik.

2004. godine – U metežu tokom godišnjeg hadžiluka u Mini, u blizini Meke, u Saudijskoj Arabiji poginuo je 251 vernik.

2007. godine – Umro je Đan Karlo Menoti slavni kompozitor i osnivač festivala “Dva sveta” u gradu Spoleto u italijanskoj provinciji Umbrija 1957. godine, a kasnije i festivala “Spoleto SAD” u Čarlstonu u Južnoj Karolini, potom u Melburnu u Australiji. Dobitnik je dve Pulicerove nagrade za muziku: za operu “Konzul” i za operu “Svetac iz Bliker ulice”.

2009. godine – Ustoličenje mitropolita Kirila na mesto 16. patrijarha Moskve i cele Rusije obavljeno je u moskovskoj crkvi Hrista Spasitelja. Na mestu patrijarha nasledio je Aleksija II.

2012. godine – Poljska pesnikinja Vislava Šimborska, dobitnica Nobelove nagrade 1996. godine, umrla je u Krakovu u 89. godini. Objavila je petnaestak zbirki poezije, koje su prevedene na više svetskih jezika, a i sama se bavila prevođenjem najčešće francuske srednjovekovne poezije. Poznata dela: “Stotinu radosti”, „Ljudi na mostu”, “Kraj i početak”.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici!