Na današnji dan - 09. Novembar -
1799.
godine – Napoleon Bonaparta je vojnim udarom srušio vladu
Direktorijuma i kao prvi konzul preuzeo vlast u Francuskoj. Napoleon je potom
kao car od 1804. godine zavladao Francuskom i velikim delom Evrope donoseći,
pored ratnih nevolja, kapitalne društvene promene. Napoleonovska administracija
ukinula je zastarele feudalne režime, zavela modernu upravu i postavila osnove
modernog industrijskog razvoja.
1818.
godine – Rođen je Ivan Sergejevič Turgenjev, jedan od prvih
ruskih pisaca čija su dela prodrla na Zapad. Za života je uživao mnogo veći
ugled u francuskim, nego u ruskim književnim krugovima. Autor je romana “Očevi
i deca”, “Lovčevi zapisi”, “Uoči novih dana”, “Prolećne vode”. Poznata je i
njegova drama “Mesec dana na selu”.
1835. godine –
Rođen je Davorin Jenko, jedan od najznačajnijih kompozitora romantičara u
slovenačkoj i srpskoj muzici. Autor je srpske himne “Bože pravde” i slovenačke
“Naprej, zastava slave”. Kao dirigent beogradskog Narodnog pozorišta, tokom 31
godine komponovao je muziku za više od 80 pozorišnih komada. Autor je prve
srpske operete “Vračara”.
1841. godine – Rođen je Eduard VII, kralj Velike Britanije i
Irske i car Indije, najstariji sin kraljice Viktorije. Tokom njegove vladavine,
1901. godine završen je Burski rat, sklopljen je sporazum s Japanom 1902.
godine, s Francuskom 1904. godine i s Rusijom dogovor o podeli sfera u Aziji
1907. godine.
1841. godine – Umro Milovan Vidaković, prvi srpski pisac
romana u novoj srpskoj književnosti, čija su dela budila nacionalno osećanje i
ljubav prema narodnoj prošlosti. Školovao se u Irigu, Segedinu, Novom Sadu i
Temišvaru i bio profesor u Novom Sadu. Dela: romani "Velimir i
Bosiljka", "Usamljeni junoša", "Kasija carica",
"Ljubomir u Jelisiumu", "Siloan i Milena".
1887. godine – Osnovano prvo zanatlijsko društvo u Srbiji, a
dva meseca potom je počeo da izlazi sedmičnik "Srpski zanatlija".
1888. godine –
Rođen je francuski političar, ekonomista i diplomata Žan Mone, tvorac plana o
modernizaciji francuske privrede posle Drugog svetskog rata, prvi predsednik
Evropske zajednice za ugalj i čelik i predsednik Akcione komisije za stvaranje
Sjedinjenih država Evrope.
1918. godine – U
Berlinu su posle generalnog štrajka radnici izašli na ulice, vojnici su odbili
da intervenišu protiv njih i pridružili su se pobuni. Vlast u gradu preuzeo je
Radnički sovjet, a car Vilhelm II je abdicirao i pobegao u Holandiju. Dva dana
kasnije Nemačka je potpisala mirovni ugovor kojim je okončan Prvi svetski rat.
1937. godine – Umro britanski državnik Džejms Remzi Mekdonald, jedan od
osnivača Laburističke partije.
1938.
godine – Tokom noći nacisti su u Nemačkoj demolirali više od
7.000 jevrejskih kuća i prodavnica i spalili stotine sinagoga. Ubijeno je preko
90 Jevreja. Ovaj pogrom Jevreja dobio je naziv “Kristalna noć” jer su ulice
nemačkih gradova bile prekrivene razbijenim staklom.
1940.
godine – Umro je britanski državnik Artur Nevil Čembrlen, vođa
Konzervativne stranke i premijer Velike Britanije. U uzaludnom naporu da
izbegne vojni sukob s Nemačkom, potpisao je 1938. godine Minhenski sporazum s
Adolfom Hitlerom.
1952. godine – Umro izraelski državnik i hemičar Haim Azrijel
Vajcman, pronalazač sintetičkog acetona, prvi predsednik Izraela od 1948.
godine do smrti. Bio je direktor hemijske laboratorije Britanskog admiraliteta,
predsednik Svetske cionističke organizacije i Jevrejske agencije.
1953. godine – Umro
je kralj Abdul-Aziz Ibn Saud, koji je 1932. godine osnovao kraljevinu Saudijsku
Arabiju, osvojivši pre toga čitavu centralnu Arabiju.
1970.
godine – Umro je francuski državnik i general Šarl de Gol, vođa
pokreta “Slobodna Francuska” u Drugom svetskom ratu kojim je rukovodio iz
Londona, prvi posleratni premijer, osnivač i prvi predsednik Pete republike od
1958. godine do 1969. godine, kada se povukao jer nije dobio većinu na
referendumu o regionalizaciji zemlje i ukidanju Senata. Suprotstavljao se
prestižu SAD u Evropi, povukao francuske snage iz NATO pakta, a američkim
snagama onemogućio da drže svoje baze u Francuskoj. Okončao je sedmogodišnji
rat u Alžiru nakon čega je ta zemlja stekla nezavisnost. Napisao je “Ratne
memoare”.
1971. godine - Predstavnici Kine prvi put se pojavili u UN.
1977.
godine – Izraelski avioni napali su ciljeve u južnom Libanu i tom
prilikom, kako je saopštila libanska vlada, uništili su dva sela i ubili
najmanje 60 civila.
1985. godine –
Ruski velemajstor Gari Kasparov je u 23. godini postao najmlađi svetski prvak u
istoriji šaha. U meču za titulu pobedio je ruskog velemajstora Anatolija Karpova
rezultatom 13:11.
1989.
godine – Stotine hiljada Istočnih Nemaca krenulo je prema
Zapadnoj Nemačkoj, a veliki broj Zapadnih Nemaca krenuo je u suprotnom pravcu,
samo nekoliko sati nakon što je vlada objavila da je otvorena granica prema
Zapadu. Pad “Berlinskog zida”, simbola podele Evrope posle Drugog svetskog
rata, bio je prvi korak ka ponovnom ujedinjenju dve Nemačke.
1991. godine - Umro francuski pevač i glumac italijanskog porekla Iv
Montan, koji je svetsku slavu postigao filmom "Nadnica za strah".
Ostali filmovi: "Vrata noći", "Veštice iz Salema",
"Veliki plavi put".
1993.
godine – U muslimansko-hrvatskim sukobima u bosanskom ratu Hrvati
su srušili Stari most na reci Neretvi u Mostaru, simbol grada sagrađen u vreme
Otomanskog carstva u 16. veku.
2003. godine – Umro
je američki saksofonista Badi Arnold, jedan od osnivača Programa za pomoć
muzičarima zavisnim od droge ili alkohola.
2007.
godine – U višednevnim vremenskim nepogodama na Filipinima
poginulo je više od 800 osoba, a preko 750 se vodi kao nestalo.
2009.
godine – Umro je ruski fizičar i nobelovac Vitalij Ginzburg, koji
je 1950-ih učestvovao u izradi sovjetske hidrogenske bombe, zbog čega je dobio
Staljinovu nagradu i razne privilegije.
2013.
godine – U naletu tajfuna Haijan na centralni deo Filipina
poginulo je preko 5.000 osoba, a 1.611 se vode kao nestale.
2014. godine – Preminuo je Nikola Simić, pozorišni, televizijski i filmski glumac. Igrao je u mnogobrojnim filmovima i TV-serijama, kao i predstavi "Buba u uhu" koja se na repertoaru Jugoslovenskog dramskog pozorišta nalazila više od 40 godina.
2016. godine - Republikanski kandidat Donald Tramp izabran je za 45. predsednika Sjedinjenih američkih država. Tramp koji u svojoj biografiji ima titule milijardera, televizijskog producenta i rijaliti zvezde, preuzima 20. januara 2017. mesto američkog predsednika od Baraka Obame, koji je u kabinetu proveo dva mandata.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici!